Tectonic and non-tectonic causes of the interglacial Holsteinian sea transgression into Central Baltic sea region

• Autorzy: Ludwig A. O.

Warianty tytułu

PL

Tektoniczne i nietektoniczne przyczyny interglacjalnej transgresji morza Holsztyńskiego na obszarze środkowego Bałtyku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Studies of the marine invasion of the East Baltic region (Central Baltic Sea area) are based on a variety of data concerning the Holsteinian deposits there. However, the marked absence of Holsteinian deposits along most of the southern coast of the present Baltic Sea (Germany and Poland) begs the question: "Which route did the transgression take from the North Sea to the East Baltic?" Different possible connections have been discussed in this paper with respect to both tectonic and non-tectonic evidence for the evolution of the Baltic Sea depression. In addition to the traditionally accepted explanations of a connection via northern Germany and/or a more northerly route around Rugen, this paper has discussed the possibility of an invasion across central Sweden, an early analogue of the Holocene development of the Baltic Sea. The possibility that, owing to an interplay of glacioeustatic and glacio-isostatic effects during Late Elsterian to Early Saalian times, these channels were not coeval must be considered. More dates concerning the climatic events which are relevant to the solution of this problem are required. Only then might it be possible to determine which of the various possibilities is correct. Exact data on the start of the Neotectonic subsidence of the Central Baltic Sea region are not yet available. Studies of the geological and morphological features have led to the conclusion that the subsidence may have started long before the invasion of the Holsteinian interglacial sea occurred, probably as early as during the Neogene period.

PL

Studia nad morskimi epizodami w plejstocenie na obszarze Bałtyku środkowego są oparte na badaniach osadów holsztyńskich. Jednakże brak tych osadów na znacznych odcinkach południowych współczesnych wybrzeży morskich Bałtyku (w Niemczech i Polsce) powoduje wątpliwości co do dróg transgresji Morza Północnego w kierunku Bałtyku wschodniego. Różne możliwe połączenia są dyskutowane w odniesieniu do tektonicznych i nietektonicznych dowodów ewolucji misy Bałtyku. W nawiązaniu do tradycyjnie przyjmowanego połączenia przez północne Niemcy i ewentualnie wokół Rugii, w niniejszej pracy rozważana jest mozliwość przelania się wód Morza Północnego do Bałtyku przez obszar Szwecji środkowej, analogicznie jak we wczesnym holocenie. Należy wziąć pod uwagę także możliwość, iż wskutek współoddziaływania zjawisk glacioeustatycznych i glacioizostazji w czasie zlodowacenia Sanu i na początku zlodowacenia Odry te połączenia nie były równowiekowe. Brak jest dostatecznej ilości danych na temat zjawisk klimatycznych, które mogłyby się przyczynić do rozwiązania tego problemu. Dokładne określenie początku neotektonicznej subsydencji centralnej części Bałtyku nie jest możliwe na podstawie posiadanych materiałów. Z dotychczasowych studiów geologicznych i geomorfologicznych wynika, że subsydencja na obszarze dzisiejszego Bałtyku środkowego zaczęła się na długo przed ingresją morza Holsztyńskiego - być może nawet w neogenie.

Słowa kluczowe

EN

tektonika; glacitectonic; geomorphology; Baltic Sea; Holsteinian sea

PL

tektonika; glacitektonika; geomorfologia; Bałtyk; Morze Holsztyńskie

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 1999
• Tom: R. 38, nr 1
• Strony: 58--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Ludwig A. O.

• Landesamt für Geowissenschaften und Rohstoffe Brandenburg, Stahnsdorfer Damm 77, 14532 Kleinmachnov, Germany