Wpływ czynników naturalnych i antropogenicznych na jakość i ilość wód dopływających do ujęcia wód pitnych w KWK Saturn w 1997 r.

• Autorzy: Adamczyk A. F.

Warianty tytułu

EN

The influence of natural and anthropogenic factors on quality and volume of waters inflowing in the year 1997 to the potable water intake at the Saturn Hard Coal Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wody dopływające do przecznicy wschodniej KWK Saturn na poz. 210 m są od 1978 r. ujmowane do celów pitnych. Głównym źródłem zasilania tego ujęcia jest rejon, w którym na skutek eksploatacji górniczej nastąpiło przerwanie warstwy izolującej rozdzielającej triasowe i karbońskie piętra wodonośne. Od początku lipca 1997 r. stwierdzono duże, istotne dla funkcjonowania ujęcia zmiany ilości i jakości wód. Pogorszenie jakości spowodowało utrudnienia w zaopatrzeniu w wodę pitną Zakładu Inżynierii Sanitarnej (ZIS) w Będzinie. Zwiększenie ilości dopływających wód spowodowało także utrudnienia w ich odpompowywaniu istniejącym systemem odwadniania kopalni i zrzutu do kanału powierzchniowego w rejonie szybu Paweł KWK Saturn. W pracy scharakteryzowano przyczyny stwierdzonych zmian. Mają one charakter naturalny związany z istotnymi zmianami warunków jego zasilania z opadów atmosferycznych na przełomie czerwca i lipca 1997 r. Istotną rolę odegrały także czynniki antropogeniczne, tj. prowadzone na dużą skalę roboty inżynieryjne w obszarze jego zasilania. W ich wyniku odsłonięto na bezpośrednią infiltrację około 170 000 m2 węglanowych utworów triasu. Wykonano także głębokie wykopy pod kolektory burzowy i ściekowy. Ułatwiło to infiltrację znacznych ilości wód opadowych.

EN

Waters inflowing to the eastern crosscut of the "Saturn" hard coal mine (210 meters level) have been exploited as potable since 1978. The main recharge for this intake comes from the area where mining activity ruptured an impermeable layer which separated Triassic and Carboniferous water horizons. Since the beginning of July, 1997 significant changes in the volume and quality of waters have been observed which influenced the operation of the intake. Declining water quality affected the supply of potable water to the Department of Sanitary Engineering in Będzin. Increasing amounts of inflowing waters caused problems with their removal with the existing mine dewatering system and transfer to surficial canal in the vicinity of the "Paweł" shaft of the mine. The paper characterizes the reasons of observed changes. The reasons are natural and are related to the essential changes in recharge conditions by meteoric waters at the break of June and July, 1997. Important role has been also played by anthropogenic factors i.e. large-scale engineering activity in the recharge area which resulted in the exposure of about 170,000 square meters of Triassic carbonates to direct infiltration. Moreover, deep excavations have been made for the main storm and sewage drains. As a result, inflitration of a large volume of meteoric waters has been facilitated.

Słowa kluczowe

PL

wody kopalniane; jakość wód; zanieczyszczenie wód podziemnych

EN

mine waters; waters quality; groundwater pollution

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 1999
• Tom: T. 15, z. 3
• Strony: 73--89
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Adamczyk A. F.

• Zakład Hydrogeologii i Ochrony Wód AGH, Kraków