Wpływ zatapiania wyrobisk górniczych na jakość wód kopalnianych pompowanych przez Centralny Zakład Odwadniania Kopalń

• Autorzy: Janson E. , Czapnik A.

Warianty tytułu

EN

An influence of flooding the excavations on the mine water quality pumped by Central Departament of Mine Drainage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wyniku odwadniania zlikwidowanych kopalń, prowadzonego w celu zabezpieczenia czynnych zakładów górniczych przed zagrożeniem wodnym, do cieków powierzchniowych odprowadzane jest średnio 200 000 m3/d wód o sumarycznej zawartości chlorków i siarczanów wahającej się w granicach 0,5 - 8,0 kg/m3. W trzynastu rejonach Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń (CZOK) utrzymywane jest odwadnianien wyrobisk za pomocą pompowni stacjonarnych i głębinowych. Na przykładzie rejonów "Siemianowice" i "Paryż" omówiono uwarunkowania hydrogeologiczne i zmiany składu chemicznego wód dołowych w trakcie likwidacji i zatapiania wyrobisk. Z doświadczeń CZOK wynika, że prognozowane parametry jakości wód dla likwidowanych kopalń znacznie róznią się od obserwowanych, a analogie nie mają prostego przełożenia z uwagi na odmienne czynniki decydujące o ostatecznym składzie chemicznym wód. Brak możliwości zagospodarowania wód kopalnianych decyduje o ich bezpośrednim zrzucie do cieków powierzchniowych, w wyniku czego następują przeobrażenia flory i fauny odbiornika i zakłócenia procesów samooczyszczania.

EN

As a result of dewatering liquidated mines continued for protect working coal mines against water menace, at the average 200 000 m3/d is discharged with summary concentration of chloride and sulfate range from 0.5 to 8.0 kg/m3. In the thirteen fields of Central Departament of Mine Drainage (CDMD) dewatering are kept by two sorts of systems: pumping stations and submerged pumps. In the example of "Siemianowice" field and "Paryż" field, changes of hydrogeological conditions and water chemical constitution was elaborated during the liquidation and mine flooding. The Departament's experience reveals that forecasting mine water quality are much different that observed results, an analogy with earlier mines are not correct because of different conditions deciding of final mine water chemical constitution. There is no possibilities to use mine water for different aims, it decides that water is discharged into surface water races, caused changes of receiving flora and fauna and water self - purification process.

Słowa kluczowe

PL

odwadnianie kopalń; zagrożenia wodne; skład chemiczny wód kopalnianych

EN

mine drainage; water menace; mine water quality

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 20, z. 3
• Strony: 141--153
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Janson E.

• Centralny Zakład Odwadniania Kopalń w Czeladzi

autor

Czapnik A.

• Centralny Zakład Odwadniania Kopalń w Czeladzi

Bibliografia

• [1] Bondaruk J., Korczak K„ Niedziocha Z„ 2000 — Operat wodnoprawny na odprowadzanie wod z odwadniania KWK Siemianowice — ZG Rozalia do rzeki Bytomki i Brynicy. Materiały własne CZOK.
• [2] Czermińska B., Danecki R., 2001 — Stan środowiska w województwic śląskim w latach 1999-2000 Biblioteka Monitoringu Środowiska, Katowice.
• [3] Hornik L., Posyłek E.,Rogoż M., 1995 — Ekspertyza dotycząca możliwości zmniejszenia ładunków soli odprowadzanych w wodach dołowych KWK Barbara-Chorzów do Bytomki. Materiały własne CZOK.
• [4] Kaczkowski T., 1996 — Analiza zmian reżimu hydrogeologicznego oraz zabezpieczenie czynnych wyrobisk górniczych kopalń sąsiednich w procesie likwidacji kopalni Siemianowice. Materiały własne CZOK.
• [5] Kohlschutter H., Meinck F., Stooff H., 1975 — Ścieki przemysłowe. Arkady, Warszawa.
• [6] Koziorowski B., 1980 — Oczyszczanie ścieków przemysłowych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa.
• [7] Krużel D., Muniak A., i in., 1988 — Operat hydrogeologiczny źródeł zasilania stacji uzdatniania wód dołowych KWK Gen. Zawadzki. Materiały własne CZOK.
• [8] Motyka J.,Różkowski K., Szuwarzyński M., 1999 — Wstępna charakterystyka zmian składu chemicznego wody z kopalni rud cynku i ołowiu „Trzebionka” podczas zatapiania wyrobisk. Współczesne problemy hydrogeologii T. IX, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa-Kielce.
• [9] Pluta I., 2002 — Pochodzenie siarczanów w wodach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w świetle badań izotopowych δ34S i δ18O. Przegląd Górniczy nr 3/2002.
• [10] Posyłek E., Rogoż M., 1998 — Analiza możliwości zmiany systemu odwadniania KWK Paryż w związku z jej likwidacją Materiały własne CZOK.
• [11] Zespół pod kierownictwem R. Bujok, 2000 — Operat wodnoprawny na odprowadzanie wód dołowych KWK Saturn — Rejon Paryż do potoku Pogoria. Materiały własne CZOK.
• [12] Decyzja Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14.07.1993 r nr 100/93/Org.
• [13] Decyzja Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 19.08.1993 r nr 122/Org/93.
• [14] Decyzja Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 16.03.1994 r nr 22/94/Org.