Wpływ opadów atmosferycznych na gospodarkę wodną gleb autogenicznych przyległych do odkrywek kopalni węgla brunatnego

• Autorzy: Owczarzak W. , Mocek A.

Warianty tytułu

EN

Effect of atmospheric precipitation on water regime of autogenic soils adjacent to lignite opencast mines

• Konferencja: Ochrona i rekultywacja terenów dorzecza Odry (3 ; 24-25.06.2004 ; Zielona Góra ; Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wpływ opadów atmosferycznych na stan uwilgotnienia gleb autogenicznych, usytuowanych w sąsiedztwie wyrobisk kopalni węgla brunatnego. Przeanalizowano ten problem na przestrzeni ponad 35 lat, uwzględniając zarówno ilość i rozkład opadów w skali roku, jak i w okresie wegetacyjnym. Dowiedziono, iż głównym źródłem wody decydującym o wysokości plonów roślin w glebach o typie gospodarki opadowo-wodnej są opady atmosferyczne, gdyż poziom zalegania zwierciadła wód gruntowych w tych utworach znajduje się na ogół poniżej profilu glebowego. Tym samym obecność wyrobisk kopalnianych nie powoduje obniżki plonowania roślin na tego typu glebach.

EN

The paper presents the influence of atmospheric precipitation on the state of moisture content of autogenic soils situated in the neighbourhood of lignite opencast workings. The problem was analysed within the span of 35 years taking into account both the amount and distribution of precipitation throughout the year as well as during the vegetation season. It was demonstrated that atmospheric precipitation was the main source of water influencing the harvest of crop plants in the case of soils characterised by the precipitation-water type of regime, as the level of ground water table in those formations was, as a rule, below the soil profile. Therefore, it can be said that the presence of opencast workings does not lead to declines of plant crops on those types of soils.

Słowa kluczowe

PL

opady; reżim wodny gleby; gleby autogeniczne; kopalnictwo odkrywkowe

EN

precipitation; soil water regime; autogenic soils; opencast mining

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
• Rocznik: 2004
• Tom: nr 131(12)
• Strony: 277--286
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Owczarzak W.

• Katedra Gleboznawstwa, Akademia Rolnicza w Poznaniu

autor

Mocek A.

• Katedra Gleboznawstwa, Akademia Rolnicza w Poznaniu

Bibliografia

• [1] GUMIŃSKI R., 1948: Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce. Przegl. Meteorol. i Hydr., 1.
• [2] KANIEWSKI A., 1991: Zmiany stosunków wodnych w rejonie Konina, związane z działalnością kopalnictwa odkrywkowego. [w:] Przemiany środowiska geograficznego obszaru Konin-Turek. Red. W. Stankowski. Inst. Bad. Czwartorzędu UAM, Poznań.
• [3] KĘDZIORA A., 1995: Podstawy agrometeorologii. PWRiL, Poznań.
• [4] KRYGOWSKI B., 1961: Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej. Cz. I. Geomorfologia. Wydz. Mat. Przyr. PTPN.
• [5] MOCEK A., OWCZARZAK W., 1997: Mapy degradacji produktywności 48 wsi w rejonach odwadnianych przez Kopalnię Węgla Brunatnego Konin - jako podstawa wyceny szkód górniczych. Opracowanie naukowe dla Sądu Rejonowego w Koninie (ekspertyza).
• [6] MOCEK A., OWCZARZAK W., KACZMAREK Z., 2001: Evaluation of criteria of the extent of soil degradation in the vicinity of workings of opencast brown coal mines situated on the Central Polish Lowland. Acta Agrophysica 51, 131-142.
• [7] MOCEK A., RZĄSA S., OWCZARZAK W., 1998: Ocena wpływu odkrywki węgla brunatnego "Władysławów" na degradację produktywności gleb wsi Russocice. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 460, 639-650.
• [8] OWCZARZAK W., MOCEK A., RYBCZYŃSKI P., 2000: Zdolności filtracyjne oraz zasięg depresji w utworach piaszczystych przylegających do odkrywki "Drzewce". Rocz. AR Pozn. CCCXVII, Roln. 56, 153- 165.
• [9] OWCZARZAK W., MOCEK A., RZĄSA S., 1998: Zdolności retencyjne gleb płowych przyległych do odkrywek węgla brunatnego KWB KONIN. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln.455, 199-210.
• [10] POLSKIE TOWARZYSTWO GLEBOZNAWCZE, 1989: Systematyka gleb Polski. Roczn. Glebozn. 40, 3/4, PWN, Warszawa.
• [11] PUCHALSKI T., PRUSINKIEWICZ Z., 1975: Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa.
• [12] Praca zbiorowa pod red. W. Stankowskiego, 1991: Przemiany środowiska geograficznego obszaru Konin-Turek. Inst. Bad. Czwartorzędu UAM, Poznań.
• [13] RZĄSA S., OWCZARZAK W., MOCEK A., 1999: Problemy odwodnieniowej degradacji gleb uprawnych w rejonach kopalnictwa odkrywkowego na Niżu Środkowopolskim. Wyd. AR Pozn.