Prognozowanie konwergencji względnej komory magazynowej gazu ziemnego przy zastosowaniu zaktualizowanego modelu górotworu solnego

• Autorzy: Ślizowski J. , Urbańczyk K.

Warianty tytułu

EN

Predicting the relative convergence of natural gas storage cavern applying updated model of salt rock massif

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono problem prognozowania konwergencji komór magazynowych gazu ziemnego w złożu soli od strony teoretycznej. Na konkretnym przykładzie wybranej komory magazynowej porównano dwie metody prognozowania średniorocznej konwergencji. Pierwsza to metoda przybliżona polegająca na ekstrapolacji konwergencji stacjonarnych wyliczonych dla kilku wybranych ciśnień gazu w komorze. Druga metoda polega na bezpośredniej symulacji scenariusza obciążeń. Dla trzech prostych scenariuszy obliczono przewidywania metody uproszczonej oraz zasymulowano paroletnią eksploatację komory. Było to możliwe dzięki aktualizacji programów modelujących zachowanie górotworu o procedury symulacji dowolnych, wieloetapowych scenariuszy obciążeń. Różnice pomiędzy obiema metodami nie są wielkie, choć widoczne. Również nie są wielkie różnice pomiędzy średniorocznymi konwergencjami przy różnych scenariuszach, pomimo, że chwilowe szybkości względnej konwergencji znacznie różnią się od siebie. Uzyskane rezultaty dotyczą stacjonarnego prawa pełzania z konkretnymi współczynnikami i w przyszłości do rozważań należałoby włączyć pełzanie pierwotne.

EN

Problem of predicting the convergence of salt cavern working as natural gas storage is discussed from the theoretical point of view. Two methods of predicting the average annual convergence are compared on a real example of storage cavern. The first is approximate method consisting in extrapolation of stationary convergences calculated for few selected values of natural gas pressure inside the cavern. The second method consists in direct simulation of loading scenario. Calculations were performed for three simple scenarios. Predictions of approximate method are obtained and compared with direct scenario simulations for few-years periods of cavern exploitation. It was possible due to updating of the programs modelling rock massif behaviour by adding the procedures for simulation of multiple-stage loading scenario. Difference between discussed two methods are not big. Differences between average annual convergences for three discussed scenarios are not big also, while local rates of relative convergence significantly vary each other. The results are obtained basing on stationary creeping law with real coefficients. Primary creeping should be included into consideration in the future.

Słowa kluczowe

PL

konwergencja komór w złożu soli; model numeryczny; podziemne magazynowanie gazu

EN

convergence of salt cavern; numerical model; underground storage

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 19, z. 2
• Strony: 43--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Ślizowski J.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Urbańczyk K.

• Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Górnictwa Surowców Chemicznych "Chemkop", Kraków

Bibliografia

• [1] Fernandez G., Guarascio M., 1998 — Cavern design, safety and environmental adequacy. [In:] Guidelines for safety assesment of salt caverns. Technical Class of Fall SMRI Meeting, Rome.
• [2] Kunstman A., Poborska-Młynarska K., Urbańczyk K., 2002 — Zarys otworowego ługownictwa solnego — aktualne kierunki rozwoju. Wyd. AGH, Kraków.
• [3] Ślizowski J., 2001 a — Prognoza konwergencji komory magazynowej gazu ziemnego w wysadzie solnym. Gosp. Sur. Min. 11, 107-116.
• [4] Ślizowski J., 2001b — Badanie własności reologicznych soli kamiennej przy projektowaniu komór magazynowych gazu ziemnego w górotworze solnym. Przegl. Górn. 56, z. 5.
• [5] Ślizowski J., Kasprzyk W., 1994 — Wpływ temperatury na własności soli kamiennej. Przegl. Górn 50 z. 10, 49-51.
• [6] Ślizowski J., Urbańczyk K., 1993 — Wpływ kształtu komory magazynowej gazu ziemnego w złożu soli kamiennej na jej wybrane parametry geomechaniczne. Prace Komisji Górniczo-Geodezyjnej. Górnictwo 30 87-96.
• [7] Ślizowski J., Urbańczyk K., Walaszczyk J., 1990 — Programy metody elementów skończonych do określania stanu wytężenia górotworu w sąsiedztwie komór solnych. Mechanika i komputer t. 8, 101-110, PAN IPPT, Warszawa.