Udział czynnika antropogenicznego w formowaniu fali powodziowej

• Autorzy: Kołodziejczyk U.

Warianty tytułu

EN

Antropogenic factor participation in flood wave forming

• Konferencja: Deformacje glacitektoniczne południowo-zachodniej Polski : materiały posympozjalne IX Sympozjum Glacitektoniki (2002 ; Zielona Góra ; Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

There is no doubt that from the beginning of the Neolithic Age through the Bronze Age (approximately 1700 B. C.) and the Iron Age (from about 700 B. C.) till today higher and higher as well as more frequent flood waves have been observed in the river valleys of the East Mid-European Lowland. This phenomenon cannot be justified by climatic and weather changes observed in this period. They were neither big enough nor unidirectional to account for the intensification of floods. In the period under analysis, however, the numbers and population density increased in human communities, inhabiting not only the river valleys, but also other regions of the Mid-European Lowland. At the same time, the area of farming fields as well as the depth of cultivation increased. Regular grazing of cattle on the same meadows and more and more numerous herds contributed to the destruction of the sod. These phenomena were accompanied by more intensive extirpation of forests which were not capable of self-regeneration, particularly in the period of primitive mining and processing of iron ores, which was based on using a cinsiderable amount of timber.Thus it turns out that frequency and height of the flood waves in the river valleys of the eastern part of the Mid-European Lowland is due to anthropogenic factors, to an extent not smaller than to those natural, i.e. climatic, meteorogical and hydrological factors. On account of this considerable contribution of the anthropogenic factor, the contemporary fluviodynamic processes can and should be regarded as engineering-geological processes.

Słowa kluczowe

PL

geologia; hydrogeologia; czynniki antropogeniczne; fala powodziowa

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski
• Rocznik: 2003
• Tom: z. 130
• Strony: 37--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., rys.

Twórcy

autor

Kołodziejczyk U.

• Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Inżynierii Sanitarnej,

Bibliografia

• [1] ALLEN P.A., Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, Wyd. Nauk. PAN, Warszawa 2000.
• [2] BREZINA P., Powódź lipcowa 1997 r. w dorzeczu Odry w Republice Czeskiej, Gospodarka Wodna LIX, 7 (607), 1999, s. 251-257.
• [3] CHOJNACKI J., Szacowanie przewidywanych strat powodziowych w terenach zurbanizowanych metodą typizacji zagospodarowania obszarów zagrożonych, Gospodarka Wodna LX, 10 (622), 2000, s. 368-373.
• [4] CLARK G., Europa przedhistoryczna, PWN, Warszawa 1957.
• [5] DUBICKI A., SŁOTA H., ZIELIŃSKI J., Dorzecze Odry - monografia powodzi lipiec 1997, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa 1999.
• [6] FALKOWSKI E., Variability of channel processes in lowland rivers in Poland and changes of the valley floors during the Holocene. Biul. Geol. Wydz. Geol. Uniw. Warsz., t. 19, Warszawa 1975.
• [7] FALKOWSKI E., Inżyniersko-geologiczne aspekty ochrony środowiska przyrodniczego na obszarach den dolinnych Niżu Polskiego, [w:] lnżyniersko-geologiczne problemy środowiska człowieka, Wyd. Uniw. Warsz., Warszawa 1989.
• [8] GRANACKI W., Próba oceny zmian procesów rzecznych Odry Środkowej pod wpływem gospodarczej działalności człowieka, [w:] Inżyniersko-geologiczne problemy środowiska człowieka, Wyd. Uniw. Warsz., Warszawa 1989.
• [9] GREINERT H., KOŁODZIEJCZYK U., GREINERT A.; [red.] Ochrona i rekultywacja terenów dorzecza Odry. Sytuacja po powodzi 1997 r., The 1st International Conference, 15-16.09. 1998. Zielona Góra 1998.
• [10] JAŻDŻEWSKI K., Pradzieje Europy Środkowej, Ossolineum, Wrocław 1981.
• [11] KOŁODZIEJCZYK U.: Geologiczno-inżynierskie badania wałów przeciwpowodziowych i ich podłoża na lubuskim odcinku Odry, Oficyna Wydawnicza UZ, Zielona Góra 2002.
• [12] KOWALSKI W.C., Geologia inżynierska, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1988.
• [13] KOWALSKI W.C., Origin and development of engineering-geological thinking, Proc. 7-th IAEG Congress Lisbona. Balkoma, VI, Rotterdam 1994.
• [14] KRAUŻLIS K., Influence of man economic actvity on erosive accumulative processes in the Warta Valley from Konopnica to Uniejów, [w:] Changes of the geological environment under the influence of man's activity, Warszawa 1979.
• [15] KRAUŻLIS K., Transport boczny rumowiska a typ morfometryczny odcinka doliny rzecznej, [w:] Inżyniersko-geologiczne problemy środowiska człowieka, Wyd. Uniw. Warsz. Warszawa 1989.
• [16] LASKOWSKI K., Związek pomiędzy przepływem i litologią aluwiów w korycie rzeki jako podstawa metody wydzieleń lito genetycznych i stratygraficznych osadów w dolinie rzecznej, [w:] Inżyniersko-geologiczne problemy środowiska człowieka, Wyd. Uniw. Warsz. Warszawa 1989.
• [17] MIKULSKI Z., Gospodarka wodna, PWN. Warszawa 1998.
• [18] MITCHELL B., Integrated Water Management. International Experiences and Perspectives, Belhaven Press, London, New York 1990.
• [19] MYŚLIŃSKA E., Kryteria oceny inżyniersko-geologicznych właściwości mad, Kwart. Geol. 1984, 28, 1, s. 143-162.
• [20] MYŚLIŃSKA E., Inżyniersko-geologiczne problemy badania gruntów organicznych, [w:] Inżyniersko-geologiczne problemy środowiska człowieka, Wyd. Uniw. Warsz. Warszawa 1989.
• [21] MYŚLIŃSKA E., Parametry fizyczne torfów i ocena metod ich oznaczania, Przegl. Geol. 1999, 47, 7, s. 676-682.
• [22] MYŚLIŃSKA E., Zmiany właściwości torfu w procesie wietrzenia i ich wpływ na kształtowanie się nowych cech środowiska inżyniersko-geologicznego, IV Konf. Nauk.-Tech. „Aktualne problemy naukowo-badawcze budownictwa”. Olsztyn-Łońsk 2000, s. 353-358.
• [23] OŻGA-ZlELIŃSKA M., W dwa lata po powodzi. Uwagi do obliczania przepływów maksymalnych z określonym prawdopodobieństwem przewyższenia i oceny wezbrania z lipca 1997 r. w dorzeczu górnej Odry, Gospodarka Wodna 1999, (LIX), 7 (607), s. 240-246.
• [24] PFLUG W„ Ingenieurbiologie im Spannungsfeld Zwischen Naturschutz und Ingenieur-bautechnik, Selbstverlag der Gesellschaft fur Ingenieurbiologie, Aachen 1996.
• [25] RAHN P.H., Engineering Geology. An environmental approach, Elsevier, New York, Amsterdam, Oxford 1986.
• [26] SCHEFFREN J., VOGT W.R., Kampfum Naturumweltzerstörung und die Losung Ókologischer Konflikte, Primus Verlag, Darunstadt 1998.
• [27] STOCHLAK J., Klasyfikacja osadów zboczowych z inżynierskiego punktu widzenia, [w:] Aktualne problemy geologii inżynierskiej, Wyd. Uniw. Warsz. Warszawa 1975.
• [28] SZUMAŃSKI A., Changes in the development of the Lower San’s channel pattern in the late Pleistocene and Holocene, [w:] Symp. INQUA, Poland 1972.
• [29] SZUMAŃSKI A., Zmiany układu koryta dolnego Sanu w XIX i XX wieku oraz ich wpływ na morfogenezę tarasu łęgowego, Stud. Geomorph. Carp.-Balt. 1977, vol. XI.
• [30] UHLEMANN H.J., Historisches vom Strom. Die Oder ihre Entwicklung vom Natur zum schijfbarem Strom, Band XVII, Verlag Dr Neufang K. G. Gelsenkirchen 1999.
• [31] WlŚLAŃSKl T., Podstawy gospodarcze plemion neolitycznych w Polsce północno- zachodniej, Ossolineum, Wrocław 1969.
• [32] WOSIEWICZ B. J., SROKA Z., Ocena wpływu zabezpieczeń filtracyjnych modernizowanych wałów przeciwpowodziowych (Evaluation of the filtration protection Solutions of the modemized enbankments), Gospodarka Wodna 2001, (LXI), nr 3 (627), s. 104-110.