Wykorzystanie cech hydromorfologicznych do oceny stanu ekologicznego rzeki miejskiej

• Autorzy: Zieliński P. , Górniak A. , Bralski M.

Warianty tytułu

EN

Ecological status assesment of the urbanized river upplying hydromorphological features

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określono stan ekologiczny rzeki Białej (dopływ Supraśli) przepływającej przez aglomerację Białegostoku z wykorzystaniem metody River Habitat Survey (RHS). Badania przeprowadzono na 8 stanowiskach rozmieszczonych równomiernie wzdłuż biegu rzeki, zarówno na terenach podmiejskich jak i zurbanizowanych. W przeprowadzonych analizach wykorzystano parametry kształtu i budowy koryta, umocnienia brzegów, charakteru przepływu wody w korycie, zagospodarowania brzegów i doliny rzecznej. Wyliczono dwa główne wskaźniki stosowane w RHS tj. wskaźnik przekształcenia siedliska (Habitat Modification Score - HMS), oraz wskaźnik naturalności siedliska (Habitat Quality Assessment - HQA). Uzyskane wyniki HMS (średnia wartość 20,8) i HQA (średnia wartość 31,1) wskazują na znaczne przekształcenia doliny i koryta rzeki Białej co ma ogromny wpływ na funkcjonowanie tego typowo miejskiego ekosystemu lotycznego. Zgromadzone dane mogą posłużyć do przygotowania oraz podjęcia działań renaturyzacyjnych w dolinie rzeki na terenie miasta.

EN

Ecological status of Biała river (tributary of Supraśl river) which flows through Białystok city (NE Poland) was assessed using River Habitat Survey (RHS) method. The survey was conducted on eight river sites located along the Biała river course. Our results indicated higher anthropogenic impact on the river habitat. Two main indices of the survey: Habitat Modification Score (HMS) and Habitat Quality Assessment (HQA) have values 20,8 and 31,1 respectively and are typical for moderately degraded rivers. The received results are important for future management plans and can be used in Biała restoration projects for the mostly urbanized parts of the river valley.

Słowa kluczowe

PL

RHS; rzeka miejska; hydromorfologia; rzeka uregulowana; HQA

EN

RHS; urbanized river; hydromorphology; regulated river; HQA; HMS index

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 29
• Strony: 246--256
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Zieliński P.

autor

Górniak A.

autor

Bralski M.

• Zakład Hydrobiologii, Instytut Biologii, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Świerkowa 20 B, 15-950 Białystok,

Bibliografia

• 1. Czerniawska-Kusza I., Szoszkiewicz K. 2007. Biologiczna i hydromorfologiczna ocena wód płynących na przykładzie rzeki Mała Panew. Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi, Uniwersytet Opolski, Opole, ss. 59.
• 2. Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej.
• 3. Górniak A. 1999. Wody Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej. PKPK, Supraśl, ss. 48.
• 4. Kaniecki A. 1995. Dorzecze strumienia Junikowskiego. Stan obecny i perspektywy. UAM, Wyd. Sorus, Poznań, ss. 120.
• 5. Kondracki J. 1998. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, ss. 440.
• 6. Musiał A. 1992. Studium rzeźby glacjalnej północnego Podlasia. Wyd. UW, Warszawa, ss. 203.
• 7. Norris R.H., Thoms M.C. 1999. What is river health? Freshwater Biology, 41: 197–209.
• 8. Raven P.J., Holmes N.T.H., Scarlett P., Szoszkiewicz K., Ławniczak A., Dawson F.H. 2008. River habitat and macrophyte surveys in Poland. Results from 2003 and 2007, Environment Agency, 29.
• 9. Raven P.J., Holmes N.T.H., Dawson F.H., Everard M. 1998. Quality assessment using River Habitat Survey data. Aquatic Conservation, Marine and Freshwater Ecosystems, 8: 405–424.
• 10. Szoszkiewicz K., Zgoła T., Jusik Sz., Hryc-Jusik B., Raven P., Dawson F.H. 2007. Ocena hydromorfologiczna wód płynących (River Habitat Survey), Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• 11. Szoszkiewicz K., Zgoła T., Jusik S., Hryc-Jusik B., Dawson F.H., Raven P. 2009. Hydromorfologiczna ocena wód płynących. Podręcznik do badań terenowych według metody River Habitat Survey w warunkach polskich. Poznań-Warrington, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• 12. Trząski L., Mana V. 2008. Ocena hydromorfologicznego stanu rzeki Bobrek metodą RHS (River Habitat Survey). Prace Naukowe Gig, Górnictwo i Środowisko, 1: 53-62.
• 13. Zieliński, P., Górniak, A., Piekarski, M.K. 2009. The effect of hydrological drought on chemical quality of water and dissolved organic carbon concentrations in lowland rivers. Polish Journal of Ecology, 57(2): 217–227.
• 14. Żelazo J, Popek Z. 2002. Podstawy renaturyzacji rzek. Wyd. SGGW, Warszawa, ss. 320.