Wpływ człowieka na funkcjonowanie i walory przyrodnicze torfowiska niskiego w okolicach Byczyny (Województwo Opolskie)

• Autorzy: Tomaszewska K. , Kołodziejczyk K. , Podlaska M.

Warianty tytułu

EN

Influence of human activity on the existing of fen peatland in the vicinity of Byczyna and its natural values (Opolskie District)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniom poddano fragment torfowisk niskich koło Byczyny. Na omawianym terenie można wyróżnić trzy różne części: doły potorfowe, stara betonowa droga dojazdowa i otwarta część torfowiska. Ogółem rozpoznano 34 gatunki roślin należące do 7 klas fitosocjologicznych. Wydobywanie torfu w widoczny sposób wpłynęło na roślinność torfowiska. Na otwartej części rozwinął się głównie zespół Caricetum paniculatae charakterystyczny dla zmineralizowanego podłoża organicznego. O zachodzącym procesie mineralizacji świadczy także obecność gatunku Urtica dioica. Analiza stratygraficzna wykazała, że proces torfotwórczy rozpoczął się w bardzo płytkim zagłębieniu o zmiennym poziomie wody. W trakcie rozwoju torfowiska wielokrotnie miały miejsce pożary. W warstwie torfu do 50 cm występują wyraźne cechy procesu murszenia, a w wierzchniej 15 cm warstwie torfu zaznacza się obecność nasion, m.in. Urtica dioica, co potwierdza zmiany degeneracyjne zachodzące na powierzchni torfowiska.

EN

The subject of investigations was the fragment of fen peatland located near Byczyna. On this site there are three different parts: cut-over bogs, old-paved-driveway and opened part of the fen peatland. There were 34 species of plants recognized belonging to the 7 phytosociological classes. The Mine of peat visibly affected on the plant vegetation of peatland. The plant communities of species belonging to Caricetum paniculatae developed mainly in the open part of investigated area and is characteristic for mineralized organic substrate. The occurrence of the process of mineralization is also presence of the species Urtica dioica. The stratigraphy analysis showed that the peat forming process started in a very shallow depression characterized by variable water level. During peatland developing the fires occured in this area repeatedly. The clear features of moorshing process appear in a peat layer reaching to 50 cm of depth. The presence of seeds such as Urtica dioica, in the 15-cm-layer of peat, confirms the occurrence of degeneration on the surface of fen peatland.

Słowa kluczowe

PL

torfowisko niskie; zmiany florystyczne; stratygrafia

EN

fen peatland; floristic changes; stratigraphy

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 29
• Strony: 212--223
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Tomaszewska K.

autor

Kołodziejczyk K.

autor

Podlaska M.

• Katedra Botaniki i Ekologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24 a, 50-363 Wrocław,

Bibliografia

• 1. Brandyk T., Gnatowski T., Oleszczuk R., Szatyłowicz J. & Szejba D. 2007. Postęp w badaniach właściwości fizycznych gleb torfowo-murszowych. W: Biernacka E. (red.) Torfowiska i mokradła. Wyd. SGGW Warszawa: 91–111.
• 2. Dierssen K., 2001. Distribution, ecological amplitude and phytosociological characterization of European bryophytes. Bryophytorum Bibliotheca. J. Gramer in der Gebrüder Borntraeger Verlagsbuchhandlung, Berlin-Sttutgart. Band 56. ss. 187.
• 3. Drzymulska D., 2004. History of vegetation at Rabinówka mire (Gródek-Michałowo depression, NE Poland). The future of Polish mires. Societatis Scientiarum Stetinensis, Agricultural University of Szczecin, Wydaw. AR Szczecin: 37–42.
• 4. Grootjans A., Wołejko L. 2007. Conservation of wetlands in Polish agricultural landscapes. Ochrona mokradeł w rolniczych krajobrazach Polski. Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin, ss. 111.
• 5. Kiryluk A. 2007. Zmiany siedlisk pobagiennych i fitocenoz w dolinie Supraśli. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, Rozprawy naukowe i monografie nr 20, ss. 148.
• 6. Koszelnik-Leszek A., Tomaszewska K., Czak M. 2011. Natural and environmental values and dangers of ecological areas „Ścinawskie Swamps”. Archives of Environmental Protection, 37, 1: 33–42.
• 7. Kozłowska T. 2005. Zmiany zbiorowisk łąkowych na tle różnicowania się warunków siedliskowych w charakterystycznych obszarach dolin rzecznych Polski centralnej. Woda- -Środowisko-Obszary Wiejskie, Wyd. IMUZ, Falenty, Rozprawy Naukowe i Monografie nr 14., ss. 208.
• 8. Maciak F., Liwski S. 1996. Ćwiczenia z torfoznawstwa. Warszawa, Wyd. SGGW, ss.128.
• 9. Maj J. 2010. Palinostratygrafia osadów jeziornych i bagiennych późnego vistulianum i holocenu Opolszczyzny. Praca doktorska, Instytut Nauk Geologicznych, Zakład Paleobotaniki Uniwersytetu Wrocławskiego., maszynopis, ss 136.
• 10. Matuszkiewicz W. 2011. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 537.
• 11. Okruszko H. 1991. Przeobrażanie się mokradeł pod wpływem odwodnienia. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln., 372: 251–269.
• 12. Oświt J. 2000. Metoda przyrodniczej waloryzacji mokradeł i wyniki jej zastosowania na wybranych obiektach. Materiały informacyjne 35. Wydawnictwo IMUZ, Falenty, ss. 36.
• 13. Podlaska M. 2010. Sukzession ungenutzter Moorwiesen in Dolny Śląsk. TELMA. 40: 105-118.
• 14. Sapek A., Sapek B. 1997. Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Mater. Inst.. 115. Falenty, Wydaw. IMUZ, ss. 80.
• 15. Szewczyk M., Kotowski W. 2003. Charakterystyka roślinności. W: Jędryka E. (red.) Renaturyzacja dolin rzecznych na obszarach zmeliorowanych wyłączonych z produkcji rolniczej na przykładzie obiektów Rudnia, Małynka, Tyniewicze. Wyd. IMUZ, 42–51.
• 16. Tomaszewska K. 2003. Zmiany w składzie gatunkowym fitocenoz na porzuconych łąkach pobagiennych. Annales Silesiae, 32: 103–116.
• 17. Tomaszewska K., Kołodziejczyk K., 2010a. Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze nieużytkowanych łąk pobagiennych okolic Szczecina. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. XCVII, 578: 43–58.
• 18. Tomaszewska K., Kołodziejczyk K., 2010b. Możliwość identyfikacji makroszczątków roślinnych w profilu torfowo-murszowym wskazujących na degradacje ekosystemu bagiennego. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 10 z.3(31): 309–319.
• 19. Wołejko L. 2002. Biodiversity changes after abandonment of grasslands on peatlands. W: Ilnicki P. (red.). Restoration of carbon sequestrating capacity and biodiversity in abandoned grassland on peatland in Poland. Wydaw. AR w Poznaniu: 58–76.