Opad atmosferyczny jako źródło substancji biogenicznych - na przykładzie Jeziora Dobra (Polska północna)

• Autorzy: Jarosiewicz A.

Warianty tytułu

EN

Precipitation as a nutrient source - on the example of Dobra Lake (northern Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania pionowej dostawy substancji biogenicznych oraz określenia roli opadu atmosferycznego w kształtowaniu trofii jeziora Dobra przeprowadzone były w 2008 roku. Pomiary obejmowały oznaczenie wielkości opadu atmosferycznego, jego pH i przewodnictwo oraz ładunek substancji mineralnych (N-NO3, N-NH4 i P-PO4). Obliczono również zawartość substancji biogenicznych w toni wodnej jeziora. Określono, że w ciągu roku bezpośrednio do jeziora Dobra, na skutek opadu atmosferycznego wprowadzone zostało 238ź103m3 wody, co stanowi około 18% całkowitej jego objętości. Wraz z opadem do jeziora w ciągu całego roku dostarczone zostało odpowiednio 74,3 kg N-NO3, 82,1 kgN-NH4 i 9,8 kg P-PO4. W przeliczeniu na hektar powierzchni daje to ładunek rzędu 5,5kgN i 0,35kgP. Obliczono, że taka pionowa dostawa nutrientów stanowi około 30% zasobów całego zbiornika (32% N i 26% P). Ponadto ustalono, że roczna dostawa atmosferyczna jedynie mineralnych form azotu jak i fosforu do jeziora stanowi już około 50% ich dopuszczalnego ładunku Tym samym sądzić można, że ten sposób pionowej obszarowej dostawy biogenów jest istotnym elementem wpływającym na jakość wód i produktywność jeziora Dobra.

EN

Studies of the vertical nutrients deposition and the role of precipitation in Dobra Lake productivity were carried out in 2008. Measurements included determination of precipitation volume, pH, conductivity and mineral nutrients forms (N-NO3, N-NH4, P-PO4). Moreover nutrients content in whole lake was calculated. It was determined that in 2008 directly into the lake with precipitation was introduced 238ź103m3 of water, which is about 18% of its total volume. Annual amount of nutrients brought along with precipitation was 74.3 kg N-NO3, 82.1 kgN-NH4 and 9.8 kg P-PO4. It is about 5.5kgN and 0.35kgP per one hectare. It was calculated that such vertical nutrient supply constitute about 30% of all lake resources (32% N and 26% P). Moreover, it was determined, that atmospheric inputs represent highly significant loadings (about 50%) when compared with permissible nutrients loading. Therefore, it can be expected, that rainfall deposition is an important factor which influences on Dobra Lake trophy level.

Słowa kluczowe

PL

azot; fosfor; opad atmosferyczny; zanieczyszczenia obszarowe; jezioro

EN

nitrogen; phosphorus; precipitation; non-point pollutions; lake

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 29
• Strony: 48--56
• Opis fizyczny: Bibliogr.13 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Jarosiewicz A.

• Instytut Biologii i Ochrony Środowiska, Akademia Pomorska w Słupsku, 76-200 Słupsk, ul. Arciszewskiego 22b,

Bibliografia

• 1. Bajkiewicz-Grabowska E. 2002. Obieg materii w systemach rzeczno-jeziornych. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, pp. 274.
• 2. Czyżyk F., Rajmund A. 2011. Ilości niektórych pierwiastków wnoszone do gleby z opadami atmosferycznymi w rejonie Wrocławia w latach 2002-2010. Inżynieria Ekologiczna, 27: 5–12.
• 3. Dygas-Ciołkowska L., Toczko B., Brodowska M. (red). 2005. Zanieczyszczenie powietrza w Polsce w latach 2003-2004. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
• 4. GUS 2009. Ochrona środowiska. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, pp. 527.
• 5. Hermanowicz W., Dożańska W., Dojlido J., Kosiorowski B. 1976. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady, Warszawa.
• 6. Jarosiewicz A., Hetmański T. 2009. Sezonowa zmienność stężenia substancji biogenicznych w wodach jeziora Dobra; poziom trofii jezior. Słupskie Prace Biologiczne, 6: 71–77.
• 7. Kosiński S. 2002. Warunki klimatyczne. [W]: Lipczyński W. (red.). Zasoby przyrodnicze dorzecza Słupi i Łupawy, Grawipol, Słupsk: 10-25.
• 8. Kupczyk E. 1997. Opad na powierzchni zlewni. [W]: Soczyńska U. (red.). Hydrologia dynamiczna. PWN, Warszawa: 108–121.
• 9. Marszelewski W. 2005. Zmiany warunków abiotycznych w jeziorach Polski Północno-Wschodniej. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, pp. 288.
• 10. Program 2009. Program ochrony środowiska gminy Dębnica Kaszubska. Uchwała Rady Gminy nr XXX/196/2009, Dębnica Kaszubska.
• 11. Sapek A., Nawalany P., Barszczewski J. 2003. Ładunek składników nawozowych wnoszony z opadem mokrym na powierzchnię ziemi w Falentach w latach 1995-2001. Woda, Środowisko, Obszary Wiejskie, 3 (6): 69–77.
• 12. Twardowski R., Gendolla T. 1993. Chemizm opadów atmosferycznych na obszarze południowo- zachodniej Polski. Wiadomości IMGW, 16(4): 133–137.
• 13. Wetzel R.G. 2001. Limnology. Lake and River Ecosystems, Academic Press, California, pp.1006.