Przemiany zmiennowilgotnych łąk ziołoroślowych na poziomie fitocenotycznym i populacyjnym

• Autorzy: Franczak M. , Czarnecka B.

Warianty tytułu

EN

Transformation of the variously moist macroforb meadows on phytocoenotic and population levels

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań było określenie wpływu wahań poziomu wód gruntowych, spowodowanych działalnością bobrów, na kształtowanie się składu florystycznego roślinności łąkowej na przykładzie bezleśnego fragmentu małej doliny rzecznej (rzeka Szum na Roztoczu Środkowym). Analizie poddane zostały również wybrane cechy populacji dwóch gatunków wieloletnich charakterystycznych dla zmiennowilgotnych łąk ziołoroślowych: Filipendula ulmaria i Cirsium oleraceum. Na stałych powierzchniach badawczych u znakowanych osobników odnotowywano liczbę pędów nadziemnych. Równolegle śledzono zmiany poziomu wód gruntowych w piezometrach. W płatach roślinności łąkowej w największym stopniu narażonych na podtopienie stwierdzono spadek różnorodności biologicznej oraz zmniejszenie się udziału gatunków charakterystycznych klasy Molinio-Arrhenatheretea. Reakcją populacji badanych gatunków na długotrwały stres wodny był spadek liczebności osobników i ramet oraz obniżenie się ich skupiskowości.

EN

The aim of the study was to determine the effect of fluctuation of the ground water level, caused by beaver activity, on the floristic composition of meadow vegetation in the fragment of small river valley (the Szum river, Central Roztocze). We analyzed selected traits of the populations of two perennial species characteristic of variously moist meadows: Filipendula ulmaria and Cirsium oleraceum. On permanent plots we noted the number of shoots (ramets) of marked individuals. Simultaneously, changes in the ground water levels were monitored in piezometres. In the patches of meadow vegetation under the greatest risk of flooding a decrease of biological diversity and reduce the share of species characteristic for the class Molinio-Arrhenatheretea was observed. The response of the populations of the species tested for long-term water stress was the decrease in the number of individuals and ramets, and reducing the degree of their clustering.

Słowa kluczowe

PL

różnorodność florystyczna; łąki ziołoroślowe; siedliska hydrogeniczne; mała dolina rzeczna; populacje roślin

EN

floristic diversity; macroforb meadows; hydrogenic habitat; small river valley; plant population

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 29
• Strony: 38--47
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Franczak M.

autor

Czarnecka B.

• Zakład Ekologii, Wydział Biologii i Biotechnologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin,

Bibliografia

• 1. Blom C.W.P.M. 1999. Adaptations to flooding stress: from plant community to molecule.Plant Biol. 1: 261–273.
• 2. Czarnecka B. 2005. Plant cover of the Szum river valley (Roztocze, south-east Poland). Acta Soc. Bot. Pol. 74: 43–51.
• 3. Czarnecka B., Janiec B. 2002. Przełomy rzeczne Roztocza jako modelowe obiekty w edukacji ekologicznej. Wyd. UMCS, Lublin.
• 4. Czarnecka B., Pelc M. 2007. Biodiversity on the floristic and phytocoenotic levels: the comparison of forest and non-forest landscapes in small river valleys. Ecol. Quest. 8: 37–45.
• 5. Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Wyd. Sorus, Poznań.
• 6. Edwards A.L., Lee D.W., Richards J.H. 2003. Responses to a fluctuating environment: effects of water depth on growth and biomass allocation in Eleocharis cellulosa Torr. (Cyperaceae). Can. J. Bot. 8: 964–975.
• 7. Huber H., Jacobs E., Visser E.J.W. 2009. Variation in flooding-induced morphological traits in natural populations of white clover (Trifolium repens) and their effects on plant performance during soil flooding. Ann. Bot. 103: 377–386.
• 8. Jones C.G., Lawton J.H., Shachak M. 1997. Positive and negative effects of organisms as physical ecosystem engineers. Ecology 78: 1946–1957.
• 9. Kershaw K.A. 1978. Ilościowa i dynamiczna ekologia roślin. PWN, Warszawa.
• 10. Kobojek E. 2005. Środowiskowe skutki reintrodukcji bobra (Castor fiber) w dolinie Rawki. Przegl. Geogr. 77: 383–396.
• 11. Kryszak A., Kryszak J., Klarzyńska A., Strychalska A. 2007. Walory przyrodniczo-użytkowe łąk doliny środkowej Mogielnicy. Acta Sci. Pol. Agric. 6: 15–24.
• 12. Kwiatkowska A.J., Symonides E. 1980. Przegląd metod oceny typu rozkładu przestrzennego populacji roślinnych. Wiad. Ekol. 26: 25–56.
• 13. Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 14. Piernik A. 2008. Metody numeryczne w ekologii. Wyd. UMK, Toruń.
• 15. Rosell F., Bozśer O., Collen P., Parker H. 2005. Ecological impact of beavers Castor fiber and Castor canadensis and their ability to modify ecosystems. Mammal Rev. 3: 248–276.
• 16. Soukupová L. 1994. Allocation plasticity and modular structure in clonal graminoids in response to waterlogging. Folia Geobot. Phytotax. 29: 227–236.
• 17. Tomiałojć L. (red.). 1993. Ochrona przyrody i środowiska w dolinach nizinnych rzek Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.
• 18. Ward J.V., Tockner K., Arscott D.B., Claret C. 2002. Riverine landscape diversity. Freshwater Biol. 47: 517–539.
• 19. Warwick N.W.M., Brock M.A. 2003. Plant reproduction in temporary wetlands: the effects of seasonal timing, depth, and duration of flooding. Aquat. Bot. 77: 153–167.
• 20. Wright J.P., Jones C.G., Flecker A.P. 2002. An ecosystem engineers, the beaver, increases species richness at the landscape scale. Oecologia 132: 96–101.