Stany wód i ich amplitudy w ciekach w małych zlewniach leśnych w roku wilgotnym na przykładzie zlewni Rowu Rakowskiego

• Autorzy: Stasik R.

Warianty tytułu

EN

Water levels and their amplitudes in watercourses in small forest catchments in wet year

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Środowisko leśne, poza znaczna ilością biomasy, charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem zarówno pod względem siedlisk, drzewostanów i ich wieku jak i innych elementów przyrodniczych i fizjograficznych [6]. Stąd też funkcjonowanie gospodarki wodnej lasu jest znacznie bardziej złożone w porównaniu do użytków zielonych czy gruntów ornych. O specyfice obszarów leśnych decydują między innymi czynniki takie jak: zatrzymanie opadów przez korony drzew zależnie od gatunku, zwarcia i struktury drzewostanu, od wielkości, natężenia i czasu trwania opadu [8] oraz duże zdolności retencyjne obszarów leśnych [2, 12]. Aktualnie coraz większą uwagę przywiązuje się do pozaprodukcyjnej roli lasu w środowisku przyrodniczym [3]. Dlatego też liczne publikacje wskazują na duże znaczenie lasów w gospodarce wodnej zlewni [3, 6, 9÷11]. Pomiary stanów wód powierzchniowych i gruntowych stanowią jeden z najprostszych środków badawczych pozwalających na analizę tejże gospodarki. Celem niniejszej pracy była analiza stanów wód i ich amplitud w małych zlewniach leśnych w roku wilgotnym.

EN

The paper presents the results of research on water levels and their amplitudes at small forest catchments. The research and observations were carried out at Rakowski Ditch catchment located at area of Marianka Forestry belonging to Siemianice Forest Experimental Farm of Poznań University of Life Science. The research was carried out in two small forest catchments of Rakowski Ditch located in Forest Experimantal Station Siemianice of Poznań University of Life Sciences. The precipitation sum was 689 mm in selected 2001 hydrological year. The probability of such precipitation was approximately 1 per 5 year. According to the precipitation sums and air temperature which was 1.3°C higher than multiyear average 2001 hydrological year can be found as a wet and warm one. An increase of water levels in water course were observed in spite of decrease of monthly precipitation sums in winter half-year. Statistic analysis indicated lack of linear correlation between monthly precipitation sums and average water levels in both water courses. The amplitudes of water levels were small and they did not exceed several centimeters in both water courses in particular months of winter half-year. The significantly higher amplitudes of water levels were observed in summer half-year than in winter half-year of 2001 hydrological year. The differences between the highest and the lowest water levels were from a number to over a dozen. Statistic analysis indicated that the rank of amplitudes were correlated both with monthly precipitation sums and average monthly temperature. It indicates decisive role of tree stand transpiration on water management in small forest catchment.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia leśna; ciek wodny; opady

EN

catchment forest; watercourses; precipitation

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: Tom 13
• Strony: 1951--1963
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Stasik R.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

Bibliografia

• 1. Dębski K.: Hydrologia. Arkady, Warszawa, ss. 368. 1970.
• 2. Hodentt M.G., Pimentel da Silva L., da Rocha H. R., Cruz Senna R.: Seasonal soil water storage changes beneth central Amazonian rainforest and pasture. Journal of Hydrology 170, 233÷254, 1995.
• 3. Kosturkiewicz A.: Studia hydrologiczne w zlewni leśnej do potrzeb gospodarki wodnej. Prace IMGW, tom 3, zeszyt 2. 1967.
• 4. Polityka Leśna Państwa. Ministerstwo Ochrony Środowiska Zasobów naturalnych i Leśnictwa. Druk: Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świat”, Warszawa, 9. 1997.
• 5. Operat glebowo siedliskowy i fitosocjologiczny LZD Siemianice. Zakład Usług Ekologicznych i Urządzeniowo Leśnych Poznań. 1999.
• 6. Ostrowski S.: Las w bilansie wodnym zlewni nizinnej rzeki Sokołdy. Prace IBL, 290: 3÷81, 1965.
• 7. Stasik R., Szafrański Cz., Korytowski M.: Zdolności retencyjne siedlisk leśnych w małych zlewniach. Zeszyt Nauk Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej. 2003.
• 8. Stryła S.: Urządzenia wodno melioracyjne w lasach. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1970.
• 9. Sun G., McNulty S.G., Lu J., Amatya D.M., Liang Y., Kolka R.K.: Regional annual water yield from forest lands and its response to potential deforestation across the southern United States. Journal of Hydrology 308, 258÷268, 2005.
• 10. Swank W.T., Douglass J.E.: Streamflow greatly reduced by converting deciduous hardwood stands to pine. Science 336, 857÷859, 1974
• 11. Tyszka J.: Rola i miejsce lasu w kształtowaniu stosunków wodnych w zlewni rzecznej. Sylwan, Nr 11: 67÷80. 1995.
• 12. Wahren A., Shwärzel K., Feger K. H., Münch A., Dittrih I.: Identification and model based assessment of the potential water retention caused by land-use changes. Advances in Geocities, 11, 49÷56. 2007.