Ocena zmian jakości wody w wybranych jeziorach Pojezierza Poznańskiego w latach 2004-2009

• Autorzy: Przybyła C. , Zbierska A. , Dwornikowska Ż.

Warianty tytułu

EN

Assessment of water quality changes in selected lakes of Poznań Lakeland in 2004-2009

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Po przystąpieniu do Unii Europejskiej Polska zobowiązana jest do wdrożenia Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000/60/WE), której głównym celem jest osiągnięcie do roku 2015 dobrego stanu ekologicznego i chemicznego wód powierzchniowych. Niestety, jak wykazują wyniki monitoringu podstawowego i regionalnego wykonanego w latach 1999-2006 przez WIOŚ w Poznaniu spośród zbadanych 84 jezior (o powierzchni powyżej 100 ha lub mniejszych, ważnych dla regionu ze względu na walory gospodarcze, przyrodnicze i rekreacyjne), jedynie trzy charakteryzowały się bardzo dobrym stanem wód zaliczanym do I klasy czystości. Wody klasy II oznaczono w 28 jeziorach o łącznej powierzchni 4783,5 ha, tj. 27,7% powierzchni przebadanej w okresie ośmiu lat, natomiast wody III klasy czystości wyznaczono dla 55 zbiorników o łącznej powierzchni 7216,4 ha, tj. 41,9% powierzchni zbadanych jezior. W 38 zbadanych jeziorach jakość wód nie odpowiadała żadnej z klas czystości, dlatego zostały one uznane za pozaklasowe, silnie zanieczyszczone (Stan środowiska w Wielkopolsce, WIOŚ 2007). Większość zbiorników w tym okresie w ramach monitoringu badana była tylko raz, dlatego badania te nie są wystarczające do analizowania zmian jakości wody w ujęciu średniookresowym. Wymaga to bardziej szczegółowych obserwacji. Celem badań przedstawionych w niniejszej pracy była ocena zmian jakości wody w wybranych jeziorach Pojezierza Poznańskiego w latach 2004-2009.

EN

The results described in this paper contain a fragment of longterm studies on water quality changes conducted since 1999 in selected lakes on the area of Poznań Lakeland. The research realized in 2004÷2009 covered three lakes: Niepruszewskie Lake, Pamiątkowskie Lake and Strykowskie Lake. These lakes are exposed to significant pollution because of agricultural character of the catchment areas and large number of residential and recreational buildings which are not connected to the sewage system. Water quality assessment was performed on the basis of the Decree of the Minister of Environment in 2004 (Journal of Laws No. 32, item. 284), which had been in force in water monitoring until 2008. Average annual values of the studied physical and chemical parameters of water quality were found among the "very good" and "good" classes in most cases. Poor and bad water quality in lakes was mainly determined by the adverse oxygen conditions and high values of biochemical oxygen demand (BOD5). It indicated a strong eutrophication level. The study showed a decrease in phosphates, nitrates and ammonia concentrations in the waters, however an increased trend was found in reference to the concentrations of sulphates and calcium. Other components showed an irregular variation in the individual years.

Słowa kluczowe

PL

jakość wody; Pojezierze Poznańskie; jezioro

EN

water quality; Lakeland Poznań; lake

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: Tom 13
• Strony: 723--745
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Przybyła C.

autor

Zbierska A.

autor

Dwornikowska Ż.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

Bibliografia

• 1. Choiński A.: Katalog jezior Polski, Wyd. Naukowe UAM, Poznań. 2006.
• 2. Czarnecka H.: Atlas Podziału Hydrograficznego Polski Cz.1 i 2. Wyd. IMGW, Warszawa. 2005.
• 3. Jańczak J..: Atlas jezior Polski, tom I. Wyd. IMGW, Poznań. 1996.
• 4. Kondracki J.: Geografia regionalna Polski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa. 2000.
• 5. Kupiec J., Ławniczak A.E., Zbierska J.: Działania ograniczające spływ azotanów ze źródeł rolniczych do wód na obszarze szczególnie narażonym w zlewni rzeki Samicy Stęszewskiej. Materiały konf. „Przyrodnicze i techniczne problemy gospodarowania wodą dla zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich”, Warszawa 10,11.09.2008. Wyd. SGGW: 53÷59. 2008.
• 6. Ławniczak A., Zbierska J., Kupiec J.: Zmiany stężenia związków biogennych w wodach wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych w zlewni rzeki Samicy Stęszewskiej. Materiały konf. „Przyrodnicze i techniczne problemy gospodarowania wodą dla zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich”. Warszawa 10,11.09.2008. Wyd. SGGW: 64÷70. 2008.
• 7. Marcinek J.: Mapa gleb Pojezierza Poznańskiego. www.up.poznan.pl/kgir/ grant/Dane/mapag.htm. 2003.
• 8. Przybyła Cz., Kozaczyk P., Bykowski J., Mrozik K., Sielska I.: Ocena zmian jakości wody w jeziorach Pojezierza Poznańskiego w latach 1999÷2006. Zesz. Nauk. AR Kraków 434, Inż. Środ. 28: 165÷175. 2006.
• 9. Rozporządzenie Dyrektora RZGW w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć (Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego z dnia16 kwietnia 2008 r. nr 57 poz. 1128).
• 10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. Nr 32, poz. 284).
• 11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. 2008 nr 162, poz. 1008).
• 12. WIOŚ: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2003, 2004, 2005, 2008. Wyd. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Poznań 2004, 2005, 2006, 2009.
• 13. WIOŚ: Stan Środowiska w Wielkopolsce w roku 2006. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Poznań 2007.
• 14. Zbierska J., Ławniczak A. (a): Ocena zanieczyszczenia wód powierzchniowych na obszarze zlewni Jeziora Niepruszewskiego w latach 2000-2002. Cz. I. Wybrane wskaźniki fizyczno-chemiczne. Prace Kom. Nauk.Roln. i Kom. Nauk. Leśn. PTPN, 99:163÷171. 2003.
• 15. Zbierska J., Ławniczak A. (b): Ocena zanieczyszczenia wód powierzchniowych na obszarze zlewni Jeziora Niepruszewskiego w latach 2000-2002. Cz. II. Zawartość składników biogennych. Prace Kom. Nauk.Roln. i Kom. Nauk. Leśn. PTPN, 99:173÷181. 2003.