Rtęć w tuszach zwierząt łownych pochodzących z terenu województwa łódzkiego

• Autorzy: Albińska J. , Góralski J. , Szynkowska M. I. , Leśniewska E. , Paryjczak T.

Warianty tytułu

EN

Mercury in carcasses of wild animals hunted in the province of Lodz

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy było zbadanie zawartości rtęci całkowitej w próbkach mięsa dzikich zwierząt oraz ocena wpływu: rodzaju zwierzęcia oraz odległości miejsca pobrania próbki od miejsca postrzału na jej zawartość. Dodatkowym zadaniem było porównanie zawartości rtęci w przebadanych tkankach (wątroba, nerki, płuca, mięśnie). Analizowany materiał został pobrany w latach 2009÷2010, z trzech gatunków dzikich zwierząt (sarna, dzik i jeleń). Z Łódzkiego Skupu Dziczyzny "Darz Bór", pobrano próbki od 10 saren, 3 dzików i 3 jeleni. Sarny były to osobniki starsze niż 2 lata, o masie ciała do 20 kg. Pobrano mięśnie od 10 sztuk: z rany postrzałowej z 10 i 25 cm od rany, od trzech sztuk pobrano nerki, a od 9 sztuk pobrano wątroby. Dziki były dwuletnimi osobnikami o masie 35÷40 kg. Pobrano mięśnie od 3 osobników: z rany postrzałowej z 10 i 25 cm od rany. Przebadano trzy sztuki jeleni. Jelenie były młodymi około 3-letnimi osobnikami o masie około 100 kg., przebadano próbki: z rany postrzałowej z 10 i 25 cm od rany oraz z wątroby. Z terenu Nadleśnictwa Bełchatów, analizowany materiał został pobrany od 4 dzików i 5 jeleni. Dziki były młodymi osobnikami nie starszymi niż 2 lata, o masie do 40 kg. Jelenie natomiast miały od 4 do 8 lat o masie około 110 kg. Materiał do analizy pobrano z nerek, wątrób, płuc, ran postrzałowych oraz mięśni w odległości: 5, 10, 15 i 20 cm od miejsca postrzału.

EN

The purpose of this paper was to study the total content of mercury in samples of meat from wild animals and to assess the influence of the following factors on the mercury content: type animal, type of the tissue collected, the distance from wound of a sampling point. Toxic metals such as mercury bioaccumulate and the differences in content in selected tissues of wild animals or small organisms can be used to assess the degree of environmental pollution as well as for biomonitoring purposes. The meat samples were taken from hunted animals collection points in Łódź (3 wild boars, 10 roe deer and 3 deer), and Bełchatów (4 wild boars and 5 deer). Material for analysis was taken from the kidneys, livers, lungs, bullet wounds and muscles. The content of mercury was determined using a Japanese automatic mercury analyzer Mercury SP-3D, Nippon Instruments Corporation. The correctness of the results was verified on the basis of the analysis of certified reference materials: Bovine Liver BCR 185R and Tuna Fish IMEP-20. It was found that in all tested samples of muscles of wild animals mercury concentration did not exceed the limit value of 20 ng/g. Higher concentrations of mercury were found in livers and than in muscles. For kidney samples of deer, the level of mercury ranged from 80.2 to 128.5 ng/g, that is from 30 to 50 times higher than in other parts of the body. The results showed that the species of animal and its diet can affect the mercury content in kidney and liver. The difference in total mercury content in particular animal tissues was found.

Słowa kluczowe

PL

zwierzęta łowne; rtęć w tuszach; województwo łódzkie

EN

wild game; mercury in carcasses; province of Łódź

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: Tom 13
• Strony: 525--538
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab.

Twórcy

autor

Albińska J.

autor

Góralski J.

autor

Szynkowska M. I.

autor

Leśniewska E.

autor

Paryjczak T.

• Politechnika Łódzka

Bibliografia

• 1. Cherian M. G., Hursch J. B., Clarkson T. W., Allen J.: Radioactive mercury distribution in biological fluids and excretion in human subjects after inhalation of mercury vapor. Arch. Environ. Health., 33: 109, 1976.
• 2. Dz.U nr 37, poz.326. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności. 2003.
• 3. Dz.U, L 364. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych, (2006)
• 4. Dz.U, nr 147, poz. 1067. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie sposobu postępowania z substancjami niedozwolonymi, pozostałościami chemicznymi, biologicznymi, produktami leczniczymi i skażeniami promieniotwórczymi u zwierząt i w produktach pochodzenia zwierzęcego, (2006)
• 5. Dz.U, L 629. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 629/2008 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. 2008.
• 6. European Commission: Draft Reference Document on BAT for Large Combustion Plants Seville, Spain, March 2003.
• 7. European Commission: Extended Impact Assessment Review, Institut pour un Developpment Durable, Ottignes (France), 2004.
• 8. Falandysz J.: Some toxic and trace metals in big game hunted in the northern part of Poland in 1987÷1991. Sci Total Environ, 141: 59÷73. 1994.
• 9. Feng X. Sommar J., Lindqvist O., Hong Y.: Occurrence emissions and deposition of mercury during coal combustion in the province Guizhou, China. Water, Air, Soil Pollut. 139, 311÷324. 2002.
• 10. Hławiczka S.: Priorytety redukcji emisji rtęci do środowiska w kontekście europejskim i światowym. II Ogólnopolska Konferencja Naukowa. Rtęć w środowisku, identyfikacja zagrożeń dla zdrowia człowieka. Mat. konferencyjne. Gdynia 2010.
• 11. Hursh J. B., Clarkson T. W., Cherian M.G.: Clearance of mercury (Hg-197, Hg-203) vapor inhaled by human subjects. Arch Environ Health, 31: 302, 1978.
• 12. Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia Pierwiastków Śladowych. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1999.
• 13. Kamman N., Engstrom D.: Historical and present fluxes of mercury in Vermont and New Hampshire lakes inferred from Pb 210 dated sediment cores. Atmos. Environ. 36, 1599÷1610. 2002.
• 14. Langauer-Lewowicka H., Palwas K.: Niektóre aspekty środowiskowego narażenia na rtęć. Med. Środ. 12, 109÷114. 2009.
• 15. Lazarus M. i in.: Heavy metals in red deer from eastern Croatia Arh. Hig. Rada. Toksikol, 56: 233÷240. 2005.
• 16. MDMP: The Madison declaration pollution. Ambio 36, 62÷65, 2007.
• 17. Pacyna E. G., Pacyna J. M., Fudała J., Strzelecka-Jastrząb E., Hławiczka S., Panasiuk D.: Mercury emissions to the atmosphere from anthropogenic sources in Europe in 2000 and their scenarios until 2020. Sci. Total Environ., 370, 147÷156, 2006.
• 18. Pirrone N., Wichmann-Fiebig M.: Some recommendations on mercury measurements and research activities in the European Union. Atm. Environ. 37, 3-8. 2003.
• 19. Pokorny B.: Roe deer Capreolus capreolus as an accumulative bioindicator of heavy metals in Slovenia. Web Ecol., 1: 54÷62. 2002.
• 20. Rogalski L., Warmiński K.: Rtęć w środowisku. Zależność pomiędzy antropogeniczną emisją a mokrą depozycją rtęci w krajach europejskich. I Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Gdynia, 21÷32. 2007.
• 21. Szynkowska M. I., Leśniewska E., Paryjczak T.: Konieczność kontrolowania rtęci w środowisku. Przem. Chem., 82(3), 240. 2003.
• 22. Świąder K.: Krajowy program badań kontrolnych pozostałości biologicznych, chemicznych i leków u zwierząt i w produktach pochodzenia zwierzęcego. Wet. Ter. 2, 60÷62. 2007.
• 23. UNEP Chemicals. Global Mercury Assessment. Report no. 54790-01. Geneva, Switzerland. http: //wwww. chem.unep.ch. 2002.
• 24. Walker C. H., Hopkin S.P., Sibly R.M., Peakall D.B.: Podstawy ekotoksykologii. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2002.
• 25. Żmudzki J., Niewiadowska A., Wojtoń B.: Weterynaryjny krajowy program badań kontrolnych pozostałości w tkankach zwierząt i żywności pochodzenia zwierzęcego. Med. Wet., 61: 649÷653. 2005.