Możliwości wykorzystania zasobów wód termalnych w rejonie Podhala

• Autorzy: Nowobilska E.

Warianty tytułu

EN

Potential for exploitation of thermal water supplies in the Podhale region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Historia geotermii pod Tatrami rozpoczęła się już w roku 1844, kiedy to Ludwik Zejszner opisał odkryte przez siebie na Jaszczurówce, w Zakopanem, źródło o temperaturze 20,4°C. W roku 1963 wody termalne o temperaturze 37°C uzyskano po raz pierwszy z otworu wiertniczego, wykonanego w Zakopanem, na Antałówce. Utwory wodonośne zalegają na głębokości od kilkuset metrów do 1,5 km w rejonie Zakopanego i od 2,5 do 3,5 km. W północnej części Podhala w rejonie Bańskiej Niżnej i Chochołowa. Temperatura wód zmienia się w zakresie od 20 do 40°C w rejonie przytatrzańskim poprzez około 60°C w rejonie Furmanowej, Poronina, Bukowiny Tatrzańskiej i ponad 80°C w rejonie Białego Dunajca i Bańskiej, a nawet do około 90°C w rejonie Chochołowa. Energia geotermalna zajmuje pierwsze miejsce wśród innych alternatywnych źródeł energii. To niewyczerpalne źródło stawia się wyżej niż, stosunkowo rzadko wykorzystywaną energię wiatrową czy słoneczną, której wydajność ocenia się zaledwie na 20-35%, a wydajność energii geotermalnej wynosi aż 70%. Na terenie miasta Zakopanego ogrzewanie energią geotermalną stało się już o 40% tańsze niż ogrzewanie gazem. W samym Zakopanem poprzez geotermię nastąpiła znaczna redukcja emisji dwutlenku węgla. Całe Podhale powinno być ogrzewane wodą geotermalną, gdyż emisja zanieczyszczeń powietrza w tym rejonie, a w szczególności w Kotlinie Nowotarskiej jest bardzo duża w szczególności w sezonie grzewczym. Ponadto istnieje duża możliwość wykorzystania energii geotermalnej w takich dziedzinach jak rekreacja i balneoterapia.

EN

The history of thermal waters in the region begins in 1844, when Ludwik Zejszner wrote of a thermal spring at 20.4 degrees Celsius that he discovered in Jaszczurówka, Zakopane. In 1963 thermal waters at 37 degrees Celsius were reached the first time from the a well drilled in Antałówka, Zakopane. Water-bearing stuctures lie at the depth of several hundred meters to 1.5 km in the Zakopane region, and between 2.5 and 3.5 km in the northern region of Podhale - Bańska Niżna and Chochołów. The temperatures of these waters vary between 20 and 40 degrees Celsius in the Tatra region, and between 60 degrees near Furmanowa, Poronin, Bukowina Tatrzańska and over 80 degrees in Biały Dunajec and Bańska and even 90 degrees in Chochołów. Geothermal energy is in the first place in the race for alternative energy sources. This renewable sources is valued higher than relatively rarely used wind or solar energy, whose efficacy is estimated at 20-35%, while the efficacy of geothermal energy is 70%. In Zakopane geothermal energy used for central heating is now 40% cheaper than using gas. In Zakopane itself there has been a considerable reduction of CO2 emission as a result of switching to geothermal energy. The whole of Podhale should be heated in this way, since the emission of air pollutants in this region, especially in and around Nowy Targ is enormous especially in winter. Moreover this type of energy would contribute to great changes in other fields, in which it would be possible to use it, such as balneology and recreation.

Słowa kluczowe

PL

wody termalne; zanieczyszczenie powietrza; Podhale

EN

thermal water; air pollution; Podhale area

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 27
• Strony: 136--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Nowobilska E.

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Al. Mickiewicza

Bibliografia

• 1. Chowaniec J. 1989. Hydrogeologiczne warunki zasilania i przepływu wód podziemnych w utworach trzeciorzędowych Podhala między Zakopanem i Białym Dunajcem. CAG Państw. Inst. Geol. Kraków.
• 2. Chowaniec J., Długosz P., Drozdowski B., Nagy S., Poprawa D., Witczak S., Witek K. 1997. Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów wód termalnych niecki podhalańskiej. CAG Państw. Inst. Geol. Warszawa.
• 3. Chowaniec J. 2003. Wody podziemne niecki podhalańskiej. W: Współczesne problemy hydrogeologii. 11, 1: 45–53. PGdań., Gdańsk.
• 4. Chowaniec J. 2003a. Wody mineralne uzdrowisk województwa podkarpackiego. Technika Poszukiwań Geologicznych. Geosynoptyka i Geotermia. PAN IGSMiE, 4: 23-32.
• 5. Dowgiałło J., Karski A., Potocki I. 1969. Geologia surowców balneologicznych. Wyd. Geol. Warszawa.
• 6. Górecki W. red. 1990. Atlas wód geotermalnych Niżu Polskiego. Zbiorniki: dolnojurajski i dolnokredowy. Inst. Sur. Energ., AGH. Kraków.
• 7. Kępińska B. 1997. Model geologiczno-geotermalny niecki podhalańskiej. Stud., Rozpr., Monogr. PAN IGSMiE, 48: 111 s.
• 8. Majorowicz J. 1971. Przebieg wartości stopnia geotermicznego w Polsce w przedziale głębokości 200 – 2500 m. Kwart. Geol., 15, 4.
• 9. Małecka D., Małecki J.J. 1998. Monitoring wód podziemnych w rozpoznaniu regionalnych warunków hydrogeologicznych okolic Zakopanego. II Forum inżynierii ekologicznej: 383-400. Wyd. Ekoinż. Lublin.
• 10. Małecki J.J. 1995. Fizykochemiczna charakterystyka wód termalnych Antałówki w świetle badań stacjonarnych. W: Współczesne problemy hydrogeologii, 7, 2: 307–315. Kraków–Krynica.
• 11. Ney R. 2007. Znaczenie odnawialnych źródeł energii dla zrównoważonego rozwoju energetyki. Materiały Ogólnopolskiego Kongresu Geotermalnego – „Geotermia w Polsce – doświadczenia stan aktualny, perspektywy rozwoju”, 7-10. Radziejowice, 2007.
• 12. Pazdro Z., Kozerski B. 1990. Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol. Warszawa.
• 13. Stenz E. 1954. Wstęp do geofizyki. Warszawa.
• 14. Wartak W., Wróbel A., Jgnacok W. 2007. Doświadczenia, wybrane aspekty, perspektywy. Materiały Ogólnopolskiego Kongresu Geotermalnego – „Geotermia w Polsce – doświadczenia stan aktualny, perspektywy rozwoju”, 7-10, Radziejowice, 2007.
• 15. www.geotermia.pl
• 16. www.monitoring.krakow.pios.gov.pl
• 17. www.termabukowina.pl
• 18. www.termypodhalanskie.pl