Kształtowanie się zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego

• Autorzy: Korytowski M. , Szafrański C.

Warianty tytułu

EN

Water storage in catchment of pond located in the forest

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przebieg warunków meteorologicznych, a w szczególności wysokości i rozkłady opadów atmosferycznych w analizowanych półroczach zimowych i letnich omawianych lat w zasadniczym stopniu wpływały na kształtowanie się zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 6. Przeprowadzone badania potwierdziły, że w półroczach zimowych omawianych lat wystąpiły zróżnicowane przyrosty stanów wody gruntowej i zapasów wody w warstwie 0÷100 cm w analizowanych siedliskach leśnych. Przyrosty stanów wód gruntowych wahały się w tych półroczach od 9 cm do 59 cm w siedlisku lasu mieszanego świeżego i od 6 cm do 174 cm w lesie świeżym. Natomiast przyrosty zapasów wody wahały się w badanych siedliskach od 12 mm do 31 mm (LMśw) i od 24 mm do 46 mm (Lśw). W półroczach letnich stwierdzono natomiast zróżnicowane obniżanie się stanów wód gruntowych i ubytki zapasów wody w zlewni oczka nr 6. Maksymalne obniżenie się stanów wód gruntowych w tych półroczach wyniosło 113 cm w siedlisku lasu mieszanego świeżego i 144 cm w lesie świeżym. Natomiast największe ubytki zapasów wody wahały się od 87 mm (Lśw) do 98 mm (LMśw). Przeprowadzone obliczenia wykazały, że tylko w mokrym pod względem sumy opadów roku hydrologicznym 1999/2000 wystąpiły przyrosty retencji w badanych siedliskach zlewni oczka nr 6. Natomiast w normalnym (2001/2002) i suchym (2002/2003) roku hydrologicznym wystąpiły ubytki retencji w warstwie 0÷100 cm. 5) Przyrosty stanów wód gruntowych i zapasów wody w warstwie 0÷100 cm w półroczach zimowych 2001/2002 i 2002/2003 nie wystarczyły na pokrycie ubytków jakie wystąpiły w półroczach letnich.

EN

The paper presents the results of research in catchment of pond No 6, located at Siemianice Experimental Forest Farm (Laski Forestry) of PoznańUniversity of Life Sciences. The forests of this forestry are within range of Nizina Południowo-Wielkopolska, on Wysoczyzna Wieruszowska, which is differential morainic plain, cut with the river Prosna headwaters The research was carried out in three hydrological years - 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, different considering total precipitation. Hydrological year 2000/2001 was warm and hot. Precipitation was 687 mm and it was 127 mm higher than multiyear average. Another considered period, 2001/2002 was normal - precipitation was 537 mm and it was 23 mm lower, than multiyear average. The last analyzed year, 2002/2003 was dry - precipitation was 56 mm lower than the average multiyear precipitation. Especially winter halfyear was dry and cold and the precipitation was 60 mm lower than multiyear average, while the air temperature was 2.3°C lower than average temperature in this time of the year. Area of the pond's catchment is about 37 ha, and it's an afforested catchment in 40% with predominance of fresh habitats - fresh mixed forest and fresh forest. The other 60% of the catchment is an arable land. The predominant tree species in the catchment of pond no 6 is 95 year old pine. Soil covering the largest area is fawn brown soil, and the most common type of soil is loamy sand, covering silty clay deposits. Area of the pond no 6 is about 0,35 ha, average depth 1.4 m. In XIX century the pond has been drained with the ditch - today only 60 m long segment is left. Two swamps are located in south-eastern and eastern part of the catchment, which have their own micro-catchments, have an important meaning for water balance of the catchment of pond no 6.Measurements of the ground water levels were carried out weekly in 11 wells, located in three cross-sections, in representative forest habitats. In order to determine water content with the drier-gravimetric method, samples of soil were taken with intact structure, in three repetitions from each of the genetic level of the soil's profiles, near to the wells used for ground water measurements.Changes of water reserves in pond's catchment were estimated basing on changes of soil-moisture in layer 0-100 cm in profiles situated in these habitats. Results of the research confirmed, that storage of water in catchment of pond No 6 is influenced significantly by atmospheric conditions, particularly by precipitation and temperature. The calculations show, that income of water reserves in layer 0-100 cm, observed during winter half-years of research period, varied from 12 mm to 31 mm in fresh mixed forest and from 24 mm to 46 mm in fresh forest. Whereas in summer half-years decreases of retention were observed. The highest decreases of water storages, occurred in half-year 2002/2003, and varied from 87 mm in fresh forest to 98 mm in fresh mixed forest. The research indicates, that in hydrological year 1999/2000, which was wet regarding the sum of precipitation, there was an income of retention in analyzed habitats of catchment of pond No 6. In normal (2001/2002) and dry (2002/2003) hydrological years occurred losses in retention in layer 0-100 cm. Increases of ground-water levels and reserves of water in winter half-years of research period were not big enough, to cover losses, which occurred in summer half-years.

Słowa kluczowe

PL

oczko wodne; zapasy wody; zlewnia sródleśna

EN

pond; water supply; mid-forest catchment

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2010
• Tom: Tom 12
• Strony: 761--772
• Opis fizyczny: bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Korytowski M.

autor

Szafrański C.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

Bibliografia

• 1. Charakterystyka Regionu Wodnego Warty. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu, Pion Zasobów Wodnych, 1-65, 2007.
• 2. Griniuk J.: Perspektywa ukraińsko-polskowo spiwrobitnictwa w aspekti stworienia transkordonnowo ekologicznowo koridoru Roztocza. Sbirnik naukowo-technicznych robit prirodnowo zapowidnika „Roztocza”, „Priroda Roztocza”, Wipusk 1, Iwanofrankowsk, 181-187, 1999.
• 3. Kosturkiewicz A., Korytowski M., Stasik R., Szafrański Cz.: Amplitudy zmian poziomu wody gruntowej w glebach siedlisk leśnych jako wskaźnik ich zdolności retencyjnych. Rocz. AR Poznań 338, Melior. Inż. Środ. 22, 55-64, 2002.
• 4. Mapy topograficzne . Herausgegeben von der Preusischen Landesaufnahme, 1885.
• 5. Miler A.: Modelowanie obszarowych zmienności różnych miar retencji. Wyd. AR Poznań, 1998.
• 6. Ochrona Środowiska. Wyd. GUS, Warszawa, 2006.
• 7. Operat glebowo-siedliskowy i fitosocjologiczny LZD Siemianice. Zakład Usług Ekologicznych i Urządzeniowo Leśnych, Poznań, 194 ss,1999.