Badania nad wielkością ziaren skrobi w różnych odmianach ziemniaka pod kątem możliwości zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska wodnego odpadami produkcyjnymi

• Autorzy: Ratuszniak E. , Kubas A.

Warianty tytułu

EN

Research on size of starch grains in sifferent potato cultivars for the possibility of reduction of environment pollution with wastes from starch production

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzone analizy wielkości ziaren skrobi w grupie badanych odmian metodą mikroskopową wykazały, że w skrobi wszystkich przebadanych odmian ziemniaka w latach 2006 i 2007, oraz w próbkach mąki ziemniaczanej, przeważała zdecydowanie frakcja ziaren średnich. 2. W grupie badanych odmian wysokim udziałem ziaren dużych skrobi wyróżniły się odmiany Saturna i Glada, u których w obu latach badań stwierdzono wysoki procentowy udział ziaren średnich i dużych. Ma to szczególne znaczenie w gorzelnictwie i krochmalnictwie, gdzie preferowane są duże ziarna skrobi, gwarantując wysoki uzysk skrobi w przerobie tych odmian. 3. Szczególnie wysoki procentowy udział frakcji ziaren małych stwierdzono w roku 2007 u odmian Syrena i Miłek (40% i 45%). Może to być sygnałem wskazującym na możliwe wysokie straty skrobi w procesie przerobu tych odmian, a tym samym znaczne obciążenie ścieków odpadami. 4. W roku 2007 odnotowano wyraźne różnice w udziale procentowym frakcji ziaren dużych i małych u tych samych odmian w porównaniu do roku 2006. Może to wskazywać na znaczną zmienność środowiskową tej cechy, związaną głównie ze zmianą warunków klimatycznych w poszczególnych latach uprawy. 5. Nowoczesne metody uzyskiwania skrobi pozwalają na wzrost udziału skrobi drobnoziarnistej w otrzymywanym produkcie, co jednak zmienia właściwości uzyskanej skrobi (właściwości cieplne, lepkość). Zwiększenie odzysku ziaren małych jest istotne dla zmniejszenia obciążenia wód odpadami.

EN

The potato industry produces numerous wastes which can pollute water. In a modem starching factory the ratio of starch extraction from potatoes with high starch content is about 90-93%. The remainder of the starch goes into wastes. Starch potato breeding is based primarily on the percentage parameter of starch content and on the starch harvest per hectare. Less attention is paid to the size of starch grains, perhaps due to the lack of a fast and simple method of determination of that attribute. The aim of this paper is to apply microscopic analysis of the size of starch grains in various potato cultivars, its quota in different volume fractions, and an attempt to evaluate the researched cultivars in their capacity as raw material for starch production in relation to the possible water pollution in the production of starch. The research material consisted of tubers of 8 different potato cultivars belonging to different utility groups. The measurement of starch grains was carried out using a NIKON ECLIPSE E 400 microscope, with the aid of a computer analysis of microscope images program - LUCIA G 3.52a. The results were grouped into three fractions of grains - small (up to 20p.m), medium (20-40um) and large (above 40um).Microscopic analyses of the research material allowed to divide starch into size-based fractions and to indicate the differences in the percentage presence of the various fractions in different cultivars of potatoes. There was a marked difference in the percentage presence of small and large sized grains in the same cultivars between the years 2007 and 2006. This could indicate that the feature could have a considerable environmental dependency, depending on the variability of climate in the particular years. Two of the examined cultivars - Saturn and Glada - had particularly high presence of large grains, thus guaranteeing high starch yields in the processing of these particular cultivars. Two of the examined cultivars - Syrena and Miłek - had a high presence of the small grain strata in the year 2007 (40 and 45% respectively). These cultivars could cause high starch loss in the production process as well as add considerable amount of wastes to refuse water. Modern starch extraction techniques allow for an increase of the small grain starch presence in the ready product. The improvement in small grain extraction is important for decreasing of pollution of water with wastes.

Słowa kluczowe

PL

ziarno skrobi; odmiany ziemniaków; środowisko wodne; zanieczyszczenie środowiska

EN

grain starch; potato varieties; aquatic environment; contamination of the environment

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2010
• Tom: Tom 12
• Strony: 409--418
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Ratuszniak E.

autor

Kubas A.

• Akademia Pomorska Słupsk

Bibliografia

• 1. Boruch M., Król B.: Procesy technologii żywności, skrypty dla szkół wyższych. Politechnika Łódzka, 190-195, 1993.
• 2. Golachowski A.: Stosowanie skrobi i jej przetworów w przemyśle spożywczym. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Technol. Żywn., 12: 117-124, 1998.
• 3. Kubiak J., Tórz A.: Eutrofizacja. Podstawowe problemy ochrony wód jeziornych na Pomorzu Zachodnim. Słupskie Prace Biologiczne. PAP Słupsk, 2: 17-36,2005
• 4. Leszczyński W.: Wpływ różnych czynników działających w uprawie ziemniaka na niektóre właściwości fizyczne i skład chemiczny otrzymywanej skrobi. Zesz. Nauk. AR Wrocław, „Rozprawy", 9: 3-47, 1977.
• 5. Leszczyński W., Golachowski A.: Właściwości skrobi ziemniaczanej roz-sortowanej według wielkości gałeczek. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Technol. Żywn., 9: 19-29, 1995.
• 6. Leszczyński W.: Kryteria oceny jakości ziemniaka konsumpcyjnego i skrobiowego. AR Wrocław. Ziemniak spożywczy i przemysłowy, oraz jego przetwarzanie. Mat. Konf., Polanica Zdrój, 8-11 maja 2000,41-49, 2000.
• 7. Lewosz J.: Wybrane zagadnienia z biochemii ziemniaka. W: Biologia ziemniaka W. Gabriel (red.) PWN, Warszawa, 1985.
• 8. Mazurczyk W., Lis B.: Ziarnistość skrobi, jej plon i zawartość w bulwach odmian skrobiowych ziemniaka. IHAR O/Jadwisin, Ziemniak spożywczy i przemysłowy, oraz jego przetwarzanie. Mat. Konf., Polanica Zdrój, 8-11 maja 2000, 175,2000.
• 9. Piasecki M., Balcerek Wł., Gruchała L.: Aspekty technologiczne i ekonomiczne produkcji skrobi ziemniaczanej. AR Poznań. Ziemniak spożywczy i przemysłowy, oraz jego przetwarzanie. Mat. Konf., Polanica Zdrój, 8-11 maja 2000, 183-184, 2000.
• 10. Przeznaczenie separatorów skrobi. 2008., www.separator.com.pl/tag/separatorv/pl
• 11. Samborski S.: Wymagania jakościowe w przemyśle skrobiowym. www.agro-info.org.pl, 2005
• 12. Werner E.: Hodowla ziemniaka i jej znaczenie. W: Biologia ziemniaka, W. Gabriel (red.) PWN, Warszawa, 1985.