Charakterystyka stanu użytkowania małego zbiornika zaporowego Nowaki na Korzkwi

• Autorzy: Wiatkowski M. , Rosik-Dulewska C. , Wiatkowska B.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of the operational stage of a small dam reservoir Nowaki on the Korzkiew brook

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zbiorniki wodne, do których należy zbiornik Nowaki, spełniająwiele funkcji ale zawsze poprawiają bilans wodny i mogą być wykorzystywane do różnych celów. Często jednak możliwość wykorzystania retencjonowanej w nich wody zależy od jej jakości [17]. Główną funkcjązbiornika Nowaki jest gromadzenie wody do celów rolniczych (nawodnienia w dolinie rzeki Korzkwi). Ponadto obiekt przeznaczony jest do celów rybackich i rekreacji [10, 19]. Zbiornik Nowaki ze względu na swoje położenie na Przedgórzu Sudeckim, niedaleko od miasta Nysa, jest miejscem atrakcyjnym turystycznie. W związku z tym należy badać stan czystości wody cieku zasilającego zbiornik i wody retencjonowanej w zbiorniku. Zła jakość wody dopływającej do zbiornika może spowodować eutrofizację wody zbiornika i tym samym zmniejszyć walory turystyczne i gospodarcze tego akwenu [21]. W pracy przedstawiono charakterystykę zbiornika zaporowego małej retencji Nowaki na potoku Korzkiew zlokalizowanego w województwie opolskim. Podano i omówiono funkcje zbiornika i spostrzeżenia dotyczące problemów eksploatacyjnych zbiornika. Ponadto przedstawiono wstępne wyniki badań jakości wody dopływającej do zbiornika i z niego odpływającej oraz wody retencjonowanej w zbiorniku. Badania przeprowadzono w 2008 roku. Pracę zakończono wnioskami o potrzebie kontynuowania badań jakości wody i hydrologicznych na terenie zlewni i zbiornika Nowaki.

EN

The paper presents characteristics of a small retention dam reservoir Nowaki on the Korzkiew River, in Opolskie Voivodeship. The Nowaki reservoir is one of 9 small retention dam reservoirs operating in the Opolskie Voivodeship. The reservoir functions were described and some remarks concerning operational problems were presented. Particular attention was paid to the quality of water in the reservoir. Preliminary results of the analyses of the quality of water flowing into the reservoir, outflowing and water stored in the reservoir were discussed. The measurements were carried out in 2008. The performed water quality analyses showed that due to N-NO3 -, N-NH4 +, water temperature, pH, electrolytic conductivity the waters did not exceed the limit values defined for class I. As far as total suspended solids are concerned the exceedence of limit values defined for class II was recorded. It was also observed that the water from the Nowaki reservoir was not euthrophic and sensitive to such pollutants as nitrogen compounds from agricultural sources. The analyses of water from the reservoir showed that among the investigated water quality indicators the most unfavorable conditions for the existence of fish were caused by nitrites and total suspended solids, the values of which exceeded the values defined for fish. Due to the values of total suspended solids the quality of the analyzed water does not meet the requirements defined for water used in inland water basins, either. It was concluded that for the efficient use of the Nowaki reservoir proper agricultural and water-sewage management in the reservoir catchment should be ensured. The paper shows that the present technical state of the reservoir is faultless. The final conclusion is that water quality analyses and hydrological and meteorological measurements in the Korzkiew catchment and the Nowaki reservoir should be continued. This could contribute to the improvement of water management and reduction of unfavorable effects of hydro-meteorological phenomena and potential water pollution.

Słowa kluczowe

PL

zbiornik wodny; użytkowanie; piętrzenie wody; zbiornik zaporowy

EN

water tank

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2010
• Tom: Tom 12
• Strony: 351--364
• Opis fizyczny: bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Wiatkowski M.

autor

Rosik-Dulewska C.

autor

Wiatkowska B.

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• 1. Atlas klimatu Polski, Lorenc H. (red.), Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa 2005.
• 2. Dane Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Opolu, Opole.
• 3. Czamara W., Czamara A., Wiatkowski M.: The Use of Pre-dams with Plant Filters to Improve Water Quality in Storage Reservoirs. Archives of Environmental Protection, vol. 34, SI, 79-89, 2008.
• 4. Koc J., Skwierawski A.: Uwarunkowania jakości wody małych zbiorników na obszarach wiejskich. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, z. 499, PAN, 121-128, 2004.
• 5. Kotusz J., Kusznierz J., Popiołek M., Witkowski A.: Ichtiofauna systemu rzecznego Nysy Kłodzkiej. Roczniki Naukowe PZW (Rocz. Nauk. PZW), Scientific Annual of the Polish Angling Association, t. 22, 5-58, 2009.
• 6. Kowalewski Z.: Jakość wód powierzchniowych na kaskadzie zbiorników rzeki Dajny. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie, Inżynieria Środowiska, Nr 393, 149-158,2002.
• 7. Mioduszewski W., Łoś M.J.: Mała retencja w systemie ochrony przeciwpowodziowej kraju. Gosp. Wodna 2, 68-73, 2002.
• 8. Mioduszewski W.: Rola małej retencji w kształtowaniu i ochronie zasobów wodnych. Zesz. Nauk. AR we Wrocł. Inżynieria Środowiska XIII, 293-305, 2004.
• 9. Mioduszewski W.: Influence of small water reservoirs on groundwater level. Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr. 3, 136-140, 2006.
• 10 .Opracowanie „Doroczna analiza i interpretacja obserwacji i pomiarów kontrolnych zapory zbiornika Nowaki na Korzkwi za okres X.2004-IX.2005, Oprać. Szamowski A., Fiedler K, Pietrzykowska-Fiedler H. Politechnika Warszawska, Warszawa listopad 2005.
• 11. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013). Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa lipiec 2007.
• 12. Radomski Cz.: Agrometeorologia. PWN, Warszawa 1987.
• 13. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych. Dz. U. Nr 176, poz. 1455, 2002a.
• 14. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 roku w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Dz. U. Nr 183, poz. 1530, 2002b.
• 15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 roku w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. Dz. U. Nr 241, poz. 2093, 2002c.
• 16. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Dz. U. Nr 162, poz. 1008, 2008.
• 17. Wiatkowski M., Czamara W., Kuczewski K.: Wpływ zbiorników wstępnych na zmiany jakości wód retencjonowanych w zbiornikach głównych. Monografia nr 67. Wyd. Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze, ss. 122, 2006.
• 18. Wiatkowski M., Wiatkowska B.: Ochrona jakości zasobów wodnych w aspekcie programów rołno-środowiskowych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich Infrastructure and Ecology of Rural Areas, PAN, O/Kraków, Nr 4/3, 179-188, 2006.
• 19. Wiatkowski M., Głowski R., Kasperek R., Kościański S.: Ocena sposobu użytkowania zbiorników zaporowych małej retencji na terenie województwa opolskiego. Nauka Przyroda Technologie, t.l, z.2, Melioracje i Inżynieria Środowiska, 249-257, 2007.
• 20. Wiatkowski M., Kasperek R.: Gospodarka wodna i eksploatacja małego zbiornika wodnego „Adymacz" na rzece Prószkowski Potok. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, z. 528, PAN, [w]: Melioracje Wodne w Inżynierii Kształtowania Środowiska, 457-466, 2008.
• 21. Wiatkowski M. Czamara W., Rosik-Dulewska Cz., Frycz K.: Charakterystyka jakości wody cieków zasilających projektowany zbiornik Racibórz. Rocznik Ochrona Środowiska, Tom 10, Koszalin, 519-531, 2008.