Wpływ małej zapory na zmiany składu ichtiofauny w cieku Sitna w ciągu 9 lat (otulina Drawieńskiego Parku Narodowego)

• Autorzy: Czerniawski R. , Domagała J. , Pilecka-Rapacz M. , Krepski T.

Warianty tytułu

EN

Inpact of small dam on chnges of fish fauna in sitna stream during period of nine years (buffer zone Of Drawieński National Park)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wielu autorów wskazuje na negatywny wpływ budowli hydrotechnicznych na strukturę nie tylko ichtiofauny, ale również innych organizmów wodnych [14÷16]. Dotyczy to szczególnie poprzecznych przegród wód płynących dzielących ciek na dwie różne pod względem hydrologicznym, biologicznym i ekologicznym części [2, 13]. W wyniku zabudowy rzeki dochodzi do zasadniczych dla organizmów wodnych zmian. Powstaje wówczas bariera ekologiczna z siedliskiem niesprzyjającym do wymagań większości organizmów typowych dla wód płynących [11]. Zdecydowana większość badań oddziaływania zapór wodnych na stan ichtiofauny dotyczy raczej dużych konstrukcji hydrotechnicznych. Pomija się przy tym, małą zabudowę hydrotechniczną przegradzającą małe rzeki i cieki [11], które dla większości ryb anadromicznych stanowią najważniejsze miejsce w ich całym cyklu życiowym - tarlisko. Mała zabudowa poprzeczna, podobnie jak zapory przegradzające duże rzeki w podobnym stopniu zmieniają warunki hydrologiczne i biologiczne cieku, powodując całkowity zanik miejsc do odbycia tarła przez cenne ryby reofilne oraz zdecydowanie zmieniając skład jakościowy i ilościowy ichtiofauny. Celem pracy było określenie wpływu niewielkiej zapory na zmiany struktury jakościowej i ilościowej ichtiofauny w niewielkim cieku Sitna.

EN

Many authors point out the negative impact of hydraulic engineering constructions, not only on the structure of fish fauna, but also other aquatic organisms. This applies particularly to transverse bulkheads dividing the flowing waters into two different parts in terms of hydrological, biological and environmental components. Most studies relate to large rivers, where with no doubt it was found that the dams change physicochemical conditions of water. Research in this study was conducted in Sitna stream located in the buffer zone of Drawieński National Park (DNP), a part of the central Drava basin. This fiveorder, right tributary of middle Drawa river, flows into Adamowo Lake. Drawa river flowing out from Adamowo Lake is the northern border of the DNP (Fig. 1). In 2005, on kilometers section of stream water swelling dam was built by the State Forests plantation forest. During the year the water swells to a height of about 50 to 100 cm. The study of fish fauna of Sitna were conducted in August 2000, 2006 and 2009. In order to determine the species composition of fish fauna and the length of individual fish, the fish were obtained using the battery unit IUP 12. Catches were conducted throughout the length of watercourse. The results of the research show that a small dam influences very negatively on changes in the composition of fish fauna in small stream. Results also show that a small dam on a small watercourse, significantly affects the fish fauna. After the building of river dam the number of cyprinids significantly increased. While the number of typical river species, particularly brown trout and gudgeon essentially decreased. Besides, in the watercourse the rapid increase of pike was observed. This species found in the watercourse good spawning conditions. In last year of the study, 2009 in stream section over the dam the river species were absent. Currently, the section suitable for salmonids is the section below the dam. It seems that also in this section, the hydrological conditions will be worse and river fish will be absent in the whole watercourse. It is expected that a progressive changes will lead in consequence to the total extinction of valuable species of fish and to irreversible changes both biological and abiotic.

Słowa kluczowe

PL

ichtiofauna; budowla hydrotechniczna; zapora wodna

EN

ichthyofauna; hydrotechnical; dam

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2010
• Tom: Tom 12
• Strony: 235--247
• Opis fizyczny: bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Czerniawski R.

autor

Domagała J.

autor

Pilecka-Rapacz M.

autor

Krepski T.

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• 1. Augustyn L., Bartel R.: Wstępne badania wpływu dwóch hydroelektrowni na karpiowate ryby rzeczne w Dunajcu. Roczniki Naukowe PZW, 20, 113-125,2007.
• 2. Augustyn L., Witkowski G.: Wpływ poprzecznych budowli hydrotechnicznych na migracje ryb ze zbiorników zaporowych. [W:] Marian Mokwa, Wiesław Wiśniewolski (Red.). Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, 66-73, 2008.
• 3. Augustyn L., Bartel R., Epler P.: Wpływ nowo powstałego zbiornika zaporowego Klimkówka na ichtiofaunę dorzecza Ropy. Rocz. Nauk. Zoot. 17, 597-601,2003.
• 4. Czerniawski R., Domagała J., Pilecka-Rapacz M.: Utrudnienia w migracji ryb w zlewni Drawy. [W:] Marian Mokwa, Wiesław Wiśniewolski (Red.). Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, 50-53, 2008.
• 5. Dębowski P., Terlecki J., Gancarczyk J., Martyniak A., Kozłowski J., Wziatek B., Hliwa P.: Ichtiofauna rzek Drawieńskiego Parku Narodowego. Roczniki Naukowe PZW, 13: 87-107, 2000.
• 6. Filipiak J., Raczyński M.: Lakes of the West Pomeranian District. AR, Szczecin, Poland, 2000.
• 7. Gamito S.: Growth models and their use in ecological modelling: an application to a fish population. Ecological Modelling. 113: 83-94, 1998
• 8. Gehrke P.C., Brown P., Schiller C.B., Moffat D.B., Broce A.M.: River regulation and fish communities in the Murray-Darling river system. Australia. Reg. Riv. Res. Manag., 42, 387-375, 1995.
• 9. Głowacki Ł., Penczak T.: Impoundment impact on fish in the Warta River: species richness and sample size in the rarefaction method. J. Fish Biol, 57, 99-108, 2000.
• 10. Humphries P., Lake P.S.: Fish larvae and the management of regulated rivers. Regul. River Res. Manag. 16: 421-432, 2000.
• 11. Kukula K., Kukuła E., Kulesza K: Niska zabudowa poprzeczna jako czynnik zagrażający ichtiofaunie. [W:] Marian Mokwa, Wiesław Wiśniewolski (Red.). Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, 60-65, 2008.
• 12. Nevers R.J., Angermeier P.L.: Habitat alteration and its effects on nati-vefishes in the upper Tennessee River system. East-Central U.S.A. J. Fish. Biol.,37, 45-52, 1990.
• 13. Penczak T.: Fish recruitment in the Warta River (1985-1992): Impoundment study. Pol. Arch. Hydrobiol., 41, 293-300, 1994.
• 14. Penczak T.: Effects of removal and regeneration of bankside vegetation on fish population dynamics in the Warta River, Poland. Hydrobiologia, 303, 207-210, 1995.
• 15. Penczak T., Głowacki Ł., Galicka W., Koszaliński H.: A long-term study (1985-1995) of fish populations in the impounded Warta River, Poland. Hydrobiologia, 368, 157-173, 1998.
• 16. Penczak T., Sierakowska K.: Anglers' records as a tool for assessing changes in fish populations. J. Appl. Ichthyol., 19, 250-254, 2003.
• 17. Raczyński M., Czerniejewski P., Czerniawski R.: Możliwości zarybiania wylęgiem podchowanym pstrąga potokowego cieków. Bagnicy, Silnej i Cieku Leśnego, leżących w otulinie Drawieńskiego Parku Narodowego. Komunikaty Rybackie, 6: 15-21, 2005.
• 18. Schiemer F.: Fish as indicators for the assesment of the ecological integrity of large rivers. Hydrobiologia. 422/423. 271-278, 2000.