Macrofossil reconstruction of preboreal wetland formed on dead ice block: a case study of the Borzechowo mire in East Pomerania, Poland

• Autorzy: Słowiński M.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In order to reconstruct environmental changes in the Borzechowo mire, a sediment core was subjected to macrofossil and stratigraphic analyses. The mire is located in the eastern part of the Pomeranian Lakeland (Tuchola F orest, northern Poland). It is a limnogenic mire, formed as a result of terrestrialisation of a water body. The time of basal peat accumulation was estimated by radiocarbon dating as 9860š130 14C BP (Gd-12393) and by palynological analysis as Preboreal. The analysis of macrofossils shows that in that period, considerable hydrological changes took place in the study area. These hydrological changes were caused by melting of dead ice blocks that was commonplace in the Late Glacial and the Early Holocene.

Słowa kluczowe

EN

preboreal; wetland; macrofossils; basal peat; buried dead ice; N Poland

• Wydawca: Institute of Geological Science Polish Academy of Science
• Czasopismo: Studia Quaternaria
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 27
• Strony: 3--10
• Opis fizyczny: Bibliogr. 70 poz.

Twórcy

autor

Słowiński M.

• Department of Geomorphology and Hydrology of Lowlands, Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, ul. Kopernika 19,87-100 Toruń, Poland,

Bibliografia

• Bennike O., Jensen J.B., Lemke W. 2001. Late Quaternary records of Najas spp. (Najadaceae) from the southwestern Baliic region. Review of Palaeobotany and Palynology 114, 259-267.
• Beijerinck W. 1976. Zadenatlas der Nederlandsche flora, ten behoeve van de botanie, palaentologie, bodemcultuur en warenkennis. Backhuys & Meestes, Amsterdam.
• Bertsch K. 1941. Hanbucher der praktischen Vorgeschichtsforschung: Fruchte und Samen. Verlag Ferdinand Enke Stuttgard, Germany.
• Błaszkiewicz M., Krzymińska J. 1992. The late-glacial lake stage in the Wierzyca valley (original: Późnoglacjalna faza jezior na w dolinie Wierzycy). Przegląd Geograficzny 64, 369-380 (in Polish).
• Błaszkiewicz M. 2003. Selected issues of the Late Glacial and early Hoiocene evoiuiion of lake basins in the eastern Pomerania (Poland) (original: Wybrane problemy późnoglacjalnej i wczesno- holoceńskiej ewolucji mis jeziornych na wschodnim Pomorzu). Przegląd Geograficzny 75, 569-589 (in Polish).
• Błaszkiewicz M. 2005. Late Glacial and early Holocene evolution of the lake basins in the Kociewskie Lakeland (Eastern Part of the Pomeranian Lakeland). Prace Geograficzne 201, IGiPZ Warszawa (in Polish with English summary).
• Błaszkiewicz M. 2007. Origin and evolution of lake basins on early post-glacial landscape - selected issue (original: Geneza i ewolucja mis jeziornych na młodoglacjalnym obszarze Polski - wybrane problemy). Studia Limnologica et Telmatologica 1, 5-16 (in Polish).
• Bos J.A.A., van Geel B. 2007. Preboreal climate oscillations in Europe: Wiggle-match dating and synthesis of Dutch high-resolution multi-proxy records. Quaternary Science Reviews 26, 1927-1950.
• Charman D. 2002. Peatlands and envisonmenlal change. John Wiley & Sons, Chichester.
• Daniels R.E., Eddy A. 1985. Handbook of European Sphagna. HMSO. London.
• Dickson J.H. 1986. Bryophytes analysis. in Berglund B.E. (ed.), Handbook of Holocene Palaeoecology and Palaeohydrology, 627-643. John Wiley & Sons.
• Drzymulska D. 2006. The Late Glacial and Holocene water bodies of Taboły and Kładkowe Bagno mires (Puszcza Knyszyńska Forest): genesis and development. Limnological Review 6, 73-78.
• Gałka M. 2006. Fossil plants mires and lakes (original: Kopalne rośliny torfowisk i jezior). In Tobolski K. (ed.), Torfowiska Parku Narodowego "Bory Tucholskie". Oficyna Wydawnicza Forest, Charzykowy (in Polish).
• Gałka M. 2007. The dynami cs of limnic-telmatic changes in the mouth of Seven Lakes Stream. Bogucki Wydawnictwo Naukowe (in Polish with English summary).
• Grosse-Brauckmann G. 1972. Über pflanzliche Makrofossilien mitteleuropäischer Torfe. I. Gewebereste krauiger Pflanzen und ihre Merkmale. Telma 2, 19-55.
• Hannon G.E., Gaillard M.-J. 1997. The plant-macrofossil record of past lake-level changes. Journal of Paleolimnology 18, 15-28.
• Hoek W.Z., Bohncke S.J.P., Ganssen G.M., Meijer T. 1999. Late-glacial environmental changes recorded in calcareous gyttja deposits at Gulickshof, southern Netherlands. Boreas 28, 416-432.
• Isarin R.F.B., Bohncke S.J.P. 1999. Summer temperatures during the Younger Dryas in North-western and central Europe in ferred from climate indicator plant species. Quaternary Research 51, 158-173.
• Janecki J. 1999. Physiognomy of Polish vegetation (original: Fizjonomia polskiej szaty roślinnej). Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin (in Polish).
• Jannssens J.A. 1990. Bryophytes. In Werner B.G. (ed.), Methods in Quaternary Ecology, 23-36. Geoscience Canada, Reprint series 5.
• Jasnowski M. 1957a. Calliergon trifarium in stratigraphy and Polish Holocene mires flora (original: Calliergon trifarium Kindb. w układzie stratygraficznym i florze torfowisk holoceńskich Polski). Acta Societatis Botanicorum Poloniae 26, 701-718 (in Polish).
• Jasnowski M. 1957b. Quaternary mosses flora, fen sediments (original: Flora mchów z czwartorzędowych osadów torfowisk reofilnych). Acta Societatis Botanicorum Poloniae 26, 597-629 (in Polish).
• Jasnowski M. 1959. Quaternary mosses peat, classifications and genesis (original: Czwartorzędowe torfy mszyste, klasyfikacja i geneza). Acta Societatis Botanicorum Poloniae 28, 319-364 (in Polish).
• Juggins S. 2003. C2 Software for ecological and palaeoecological data analysis and visualisation. User guide Version 1.3. Newcastle upon Tyne, UK, University of Newcastle.
• Katz N.J., Katz S.W., Skobiejewa E.I. 1977. Atlas of plant fossils in peat (original: Atlas rastitielnych ostatkow w torfach). Izdatielstwo Nauka, Moskwa (in Russian).
• Kania J., Malawska M., Gutry P., Kaminski J., Wiłkomirski B. 2006. Biological changes in lowland bog caused by fire. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie 6, 155-173 (in Polish with English summary).
• Kłosowski S., Kłosowski G. 2001. Aquatics and mire plants (original: Rośliny wodne i bagienne). Wydawnictwo Multico, Warszawa (in Polish).
• Kovanen D.J., Easterbrook D.J. 2001. Late Pleistocene, post-Vashon alpine glaciation of the Nooksack drainage, North Cascades, Washington. Geological Society of America Bulletin 113, 274-288.
• Kowalewski G., Lamentowicz M., Pająkowski J. 2001. Lake Miedźno shoreline changes and lake Piaseczno sediments in Wdecki Landscape Park Area. Limnological Review 1, 173-180.
• Kozarski S. 1963. Late Glacial decay dead ice in western Great Poland (original: O późnoglacjalnym zaniku martwego lodu w Wielkopolsce Zachodniej). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią XI, 51-60 (in Polish).
• Lamentowicz M. 2005. Ori gin and development of natural and seminatural peatlands in Tuchola Forest Inspectorate. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań (in Polish with English summary).
• Lamentowicz M. 2006. Testate amoebae of "Bory Tucholskie" National Park (original: Ameby skorupkowe torfowisk mszar-nych Parku Narodowego). In Tobolski K. (ed.), Torfowiska Parku Narodowego "Bory Tucholskie". Oficyna Wydawnicza Forest, Charzykowy, 137-139 (in Polish).
• Lamentowicz M., Tobolski K., Mitchell E.A.D. 2007a. Palaeoeco-logical evidence for anthropogenic acidification of a kettle-hole peatland in northern Poland (Tuchola Pine Forest, NW Poland). TheHolocene 17, 1185-1196.
• Lamentowicz M., Mitchell E.A.D. 2007b. Tesiate amoebae as palaeohydrological indicators in peatlands - the Polish experience. In Okruszko T., Maltby E., Szatyłowicz J., Świątek D., Kotowski W. (eds.), Wetlands. Monitoring, Modelling, Management, 85-90. Tayior & Francis. Balkema A.A. Balkema Publishers, London.
• Lamentowicz M., Obremska M., Mitchell E.A.D. 2008. Autogenic succession, land-use change, and climaiic influences on the Holocene development of a kettle hole mire in Northern Poland (Northern Poiand). Review of Palaeobotany and Paly-nology 151, 21-40.
• Landwehr J. 1966. Atlas van de Nederlandse blandmosen. Konin-klijke Nederlandse Naturhistorische Vereniging, Zupthen.
• Latałowa M. 2003. Late Vistulian (original: Późny Vistulian). In Dybova-Jachowicz S., Sadowska A. (ed.), Palinologia. Wydawnictwo Instytutu Botaniki PAN, Kraków (in Polish).
• Liberacki M. 1958. Dead-ice features on Brda outwash plain (original: Formy wytopiskowe na obszarze Sandru Brdy). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 4 (in Polish).
• Marek S. 1994. Study on Polish mires stratigraphie Acta Universi-tatis Wratislaviensis. Prace Botaniczne XLVII (in Polish with English summary).
• Marks L. 1996. Role of buried dead ice in modelling of lake basins in present Lakelands. Acta Geographica Lodziensia 71, 181-193 (in Polish with English summary).
• Nilsson T. 1972. Kompendium i kvartârpaleontologi och kvartàrpa-reontologiska undersôkningsmetoder. Luds Uniwersitet, Lund.
• Nowaczyk B. 1994a. The age of lake and the decay of dead ice blocks on the example of the Brda outwash plain in the Charzykowy region. Acta Univesitatis Nicolai Copernici 92, 97-110 (in Polish with English summary).
• Nowaczyk B. 1994 b. Geomorphology environs Chojnice (original: Geomorfologia okolic Chojnic). In Nowaczyk B. (ed.), Geomorfologia i osady strefy litoralnej jezior. Warsztaty terenowe, 25-31. Charzykowy 6-10 września 1994 (in Polish).
• Nowaczyk B. 2006. Lake genesis on Brda outwash plain, (original: Genezajezior na sandrze Brdy). In Kowalewski G., Milecka K. (eds.) Lake and mires of Bory Tucholskie National Park (original: Jeziora i torfowiska Parku Narodowego Bory Tucholskie), 43-52. Oficyna Wydawnicza Forest, Charzykowy (in Polish and English).
• Pełechaty M., Pełechata A., Pukacz A. 2007. Charophyte flora and vegetation against the background of the trophy state of lakes of Lubuskie Lakeland (mid-Western Poland). Bogucki Wydawnictwo Naukowe (in Polish with English summary).
• Podbielkowski Z. 1978. Algae (original: Glony). Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa (in Polish).
• Podbielkowski Z., Tomaszewicz H. 1982. An outline of hydrobo-tany (original: Zarys hydrobotaniki). Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa (in Polish).
• Ralska-Jasiewiczowa M., van Geel B. 1993. Pollen analysis of the late glacial and early Hoiocene part of the G1/87 core from Lake Gościąż. In Ralska-Jasiewiczowa M. (ed.), Jezioro Goś-ciąż -stan badań nad osadami dennymi i środowiskiem współczesnym. Wydawnictwo Instytutu Botaniki PAN, Kraków (in Polish with English summary).
• Smith A.J.E. 2004. The Moss Flora of Britain and Ireland (second edition). Cambridge University Press, Cambridge.
• Stasiak J. 1963. History of Kruklin Lake as revealed by the deposits of its littoral zone. Prace geograficzne 42, 1-94. PAN, Warszawa (in Polish with English summary).
• Stasiak J. 1971. Genesis of sedimeniaiion basins in sandr areas (original: Geneza basenów sedymentacyjnych na obszarach sandrowych). Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 107, 103-112 (in Polish).
• Succow M. 1988. Landschaftökologische Moorkunde. Gebrüder Bornträger, Stuttgart, Berlin.
• Swinehart A.L. 1995. Subfossils of the Boreal Mosses Calliergon triarium and Meesia triquetra in an Indiana Peatland. Ohio Journal of Science 95, 278-280.
• Tobolski K. 2000. A guide to determination of peat and lacustrine sediments (original: Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych). Vademecum Geobotanicum 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa (in Polish).
• Tobolski K. 2003. Peatlands. On the example of the Świecie Land (original: Torfowiska. Na przykładzie Ziemi Świeckiej). Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły, Świecie (in Polish).
• Tobolski K. 2006. Peatlands of the Tuchola National Park (original: Torfowiska Parku Narodowego "Bory Tucholskie"). Oficyna Wydawnicza Forest, Charzykowy (in Polish).
• Tobolski K. 2007. Paleolimnology biotic zone study, (original: Paleolimnologia widziana przez pryzmat strefy biotycznej). Studia Limnologica et Telmatologica 1, 43-50 (in Polish).
• Tolonen K. 1986. Rhizopod Analys is. In Berglund B.E. (ed.), Handbook of Holocene Palaeoecology and Palaeohydrology, 645-666. John Wiley & Sons.
• Tołpa S., Jasnowski M., Pałczyński A. 1967. Sysiem der genetischen Klassifizierung der Torfe Mitteleuropas. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 6, 9-99.
• Warner B.G. 1990a. Testate Amoebae (Protozoa). In Werner B.G. (ed.), Methods in Quaternary Ecology, 65-74. Geoscience Canada. Reprint series 5.
• Wast R. G. 1977. Pleistocene geology and biology, with especial reference to the British Isles. 2 editions, Longman, London.
• Więckowski K. 1959. The first attempts to probe the core collection of monoliths bottom sediments of lakes. Przegląd Geograficzny 31, 2 (in Polish with English summary).
• Więckowski K. 1966. Bottom sediments Mikołajskie Lake. Prace Geograficzne 57, 112 (in Polish with English summary).
• Więckowski K. 1993. The up-to-date state of recognition of bottom sediments in the "Na Jazach" lake according to their macroscopic features. In Ralska-Jasiewiczowa M (ed.), Jezioro Gościąż -stan badań nad osadami dennymi i środowiskiem współczesnym. Polish Botanical Studies, Guidebook Series 8, 77-92. Wydawnictwo Instytutu Botaniki PAN, Kraków (in Polish with English summary).
• Wojciechowski A. 2000. Paleohydrological changes in the central Wielkopolska lowland during the last 12 000 years on the basis of deposits of the Kórnik-zaniemyśl Lasek. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (in Poll sh with English summary).
• Wright H.E., Stefanova I. 2004. Plant trash in the basal sediments of glacial lakes. Acta Palaeobotanica 44, 141-146.
• Velichkevich F.Y., Zastawniak E. 2006. Atlas of Pleistocene vascular plant macrofossils of Central and Estern Europe. Part 1 -Pteridophytes and monocotyledons. Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.
• Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różańska W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascu-lary plants of Poland. Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.
• Żurek S. 1990. Relationships between peat-forming and natural environmental elements eastern Poland. Roczniki Nauk Rolniczych D 220 (in Polish with English summary).
• Żurek S. 1993. Paleohydrological changes in marshes (original: Zmiany paleohydrologiczne w mokradłach). Przegląd Geograficzny 64, 75-95 (in Polish).