Charakterystyka fizyczno-limnologiczna jeziora Modła i Smołdzińskiego

• Autorzy: Cieśliński R. , Wysińska A. , Ogonowski A.

Warianty tytułu

EN

Physical and limnological profiles of Modła and Smołdzińskie Lasek

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Strefa brzegowa południowego Bałtyku charakteryzuje się niezwykle skomplikowanym obiegiem wody, który wynika z położenia w strefie przejściowej pomiędzy akwenem morskim i strefą lądową [13÷15]. Jednocześnie obszar ten w odróżnieniu od obszarów w głębi lądu jest bardzo bogaty w zasoby wody i różnorodny pod względem powierzchniowych obiektów hydrograficznych [9]. Na strefę tą składają się m.in. podmokłości, rzeki i kanały, obiekty antropogeniczne itp., choć najbardziej cennymi i zróżnicowanymi wydają się jeziora przybrzeżne [10]. Wynika to przede wszystkim z ich cech hydrologicznych, gdyż wody tych obiektów są wodami stojącymi i jako takie z jednej strony dają możliwość okresowej retencji nadwyżek wód dopływających ze zlewni, z drugiej zaś są wodami tranzytowymi, przez które następuje odpływ z całej zlewni i jednocześnie okresowy dopływ podczas zjawiska intruzji wód morskich. W efekcie mamy do czynienia z zupełnie innym typem wody (przejściowej), której cechy fizyczno-chemiczne odmienne są od typowych wód śródlądowych, jak również od innych jezior przybrzeżnych. Pomimo przynależności do jednej grupy hydrologicznej zbiorniki te różnią się między sobą. Różnice te dotyczą nie tylko cech morfometrycznych ich niecek, czy warunków hydrograficznych zlewni, ale także cech jakościowych ich wód. Niezwykle ciekawe wśród jezior przybrzeżnych polskiej strefy brzegowej południowego Bałtyku są zbiorniki niewielkie pod względem powierzchni. Są one bowiem jak do tej pory często pomijane w badaniach naukowych strefy wybrzeża, a jednocześnie odmienne pod względem genezy powstania. Również liczne cechy hydrologiczne i morfometryczne skłaniają do baczniejszego przyjrzenia się tego typu obiektom. Celem niniejszej pracy jest charakterystyka fizyczno-limnologiczna dwóch małych jezior przybrzeżnych (poniżej 100 ha) oraz porównanie uzyskanych wyników z innymi wynikami badań przeprowadzonych na zbiornikach tej strefy.

EN

The term "small coastal lakes" refers to waters which are located in the southern Baltic coastal zone in a transition zone between the maritime waters and land area. This area is characterized by a complex flow of water. In contrast to the inland areas this is an area very rich in water resources, and diverse in terms of surface hydrographic objects. Small coastal lakes are characterized by the fact that their area does not exceed 100 hectares, but they are different in terms of the genesis of their creation, which is often the cause of their neglecting in the sciential researches of coastal zone. The small coastal lakes waters are facing. On the one hand, they have the potential to periodic retention of surplus water flowing from the catchment, on the other hand, these are the transit water, through which the outflow from the whole catchment and at the same flow during periodic intrusions of sea waters. In spite of belonging to one group of hydrological lakes, they differ from each other. These different features relate to their morphometric, hydrographic conditions of their catchments, but also the quality of their waters. This work presents the physical and limnological characteristics of two small coastal lakes (less than 100 ha) - Modła Lake and Smołdzińskie Lake. The purpose of this study was also to compare results obtained with other test results carried out on the reservoirs of coastal zone. Basing on results obtained it can be concluded that the two lakes studied in terms of physical and limnological characteristics are similar to typical coastal lakes. There are also many features that strongly differ studied lakes from that group. Despite of these differences, it must be assumed that the reservoirs are typical for Polish coastal zone of southern Baltic Sea. The main evidence for this is current in the catch ments water resources and large impact on the part of the sea, which affect not only the physical characteristics of the reservoir, but also the chemical characteristics of water. An analysis of transformations of shoreline of those reservoirs were executed on the archival and present cartographical ground as well as measurements got during field runnings, on the ground which bathymetry plans of both lakes were made. Also part of discuss lake's morphometric and limnological characteristics affect the conclusion that these are typical coastal lakes.

Słowa kluczowe

PL

jezioro; zlewnia; charakterystyka fizyczno-limnologiczna

EN

physical and limnological characteristics; lake; catchment

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2009
• Tom: Tom 11
• Strony: 1291--1306
• Opis fizyczny: bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Cieśliński R.

autor

Wysińska A.

autor

Ogonowski A.

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• 1. Bogaczewicz-Adamczak B., Fedorowicz S., Miotk G.: Paleogeografia strefy brzegowej południowego Bałtyku w rejonie jeziora Modła. Zeszyty Naukowe BiNoZ, Nr 11, seria Geografia. Gdańsk, 39-51, 1980.
• 2. Cebulak K.: Gospodarka polderowa. [w:] B. Augustowski (red.), Pobrzeże Pomorskie.GTN. Gdańsk, 229-255, 1984.
• 3. Choiński A.: Wybrane zagadnienia z limnologii fizycznej Polski. UAM. Poznań,1988.
• 4. Choiński A.: Jeziora kuli ziemskiej. Wyd. PWN. Warszawa, 2000.
• 5. Choiński A.: Katalog jezior Polski. Wyd. Naukowe UAM. Poznań, 2006.
• 6. Choiński A.: Limnologia fizyczna Polski. Wyd. Naukowe UAM. Poznań, 2007.
• 7. Cieśliński R.: Stosunki wodne rezerwatu „Jezioro Modła”. Regionalne StudiaEkologiczno-Krajobrazowe, Problemy Ekologii Krajobrazu, tom XVI/1. Wyd. UW. Warszawa, 369-379, 2006.
• 8. Cieśliński R., Drwal J.: Quasi - estuary processes and consequences for human activity, South Baltic, Estuarine. Coastal and Shelf Science, vol. 62, 477-485, 2005.
• 9. Cieśliński R., Drwal J.:, Jakość wody w rezerwacie „Jezioro Modła” wartością czy zagrożeniem. [w:] M. Baścik, J. Partyka (red.), Wody na obszarach chronionych. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Ojcowski Park Narodowy, Komisja Hydrologiczna Polskiego Towarzystwa Geograficznego.Ojców, 52-53, 2008.
• 10. Drwal J., Cieśliński R.: Coastal lakes and marine intrusions on the southern Baltic coast. Oceanological and Hydrobiological Studies, Vol. XXXVI, No. 2,61-75, 2007.
• 11. Jereczek-Korzeniewska K.: Komentarz do mapy hydrograficznej w skali 1:50000, arkusz N-33-58-B, Ustka. Wyd. Polkom. Komorowo. 2006.
• 12. Łosińska K.: Awifauna jeziora Modła z uwzględnieniem ekologii i fenologii okresu lęgowego mewy śmieszki – larus ridibundus. Zakład Zoologii PAP w Słupsku (maszynopis), 1986.
• 13. Matthäus W., Nausch G. (ed.): The hydrographic-hydrochemical state of the western and central Baltic Sea in 1999/2000 and during the 1990s. Meerewissenchaftliche Berichte, Marine Science Reports, Institut für Ostseeforschung. Warnemünde, 2001.
• 14. Musielak S. Polish coast: past, prezent and future. [in:] K. Rabski (ed.), Connecting science and management in the coastal zone, European Union for Coastal Conservation – Poland. Szczecin, 61-63, 1999.
• 15. Pickaver A. (ed.): Integrated coastal zone management in the Baltic states. HELCOM State of the Art Report, EUCC - The Coastal Union, 2003.
• 16. Weber M.: Próba obliczenia bilansu wodnego jeziora Łebsko. Wiad. Służby Hydrolog.Meteorol., z. 4 (96), t. IX (XXI). Wyd. Komunikacji i Łączności. Warszawa, 69-73, 1973.