Celowość stosowania nawodnień deszczownianych w zagospodarowaniu rolniczym gruntów pogórniczych

• Autorzy: Stachowski P.

Warianty tytułu

EN

Purposefulness of spray irrigation during agricultural cultivation of postmining grounds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Efekty produkcyjne rolnictwa Wielkopolski, a także rekultywacji i zagospodarowania rolniczego terenów pogórniczych po odkrywkowej działalności górnictwa odkrywkowego, w dużym stopniu zależą od warunków przyrodniczych, które dla tego regionu nie są najkorzystniejsze. Świadczy o tym nie tylko wartość użytkowo-rolnicza gleb charakteryzujących się niezbyt dużymi zdolnościami retencyjnymi, a przede wszystkim położenie w strefie najniższych i najniekorzystniej rozłożonych opadów atmosferycznych. Są to główne czynniki przyrodnicze, obok niewielkich zasobów wodnych wpływające na celowość stosowania nawodnień oraz określające potrzeby nawodnień w regionie Wielkopolski [7]. Nawet w latach przeciętnych i mokrych w środkowej części dorzecza Warty, w którym w okresie wegetacyjnym suma opadów wynosi od 240 do290 mm, występują niedobory wody.

EN

This paper presents the results of field research and observations carried out from Autumn 2000 on four experimental areas, each of 0.32 ha in area, located at the inner waste heap of the "Kazimierz Północ" open pit KWB "Konin". After the implementation of technical recultivation in 1998, agricultural recultivation was made and currently farming is ongoing in these areas with the cultivation of lucerne, winter wheat, spring barley and rape. These analyses concerned the usefulness of irrigation on postmining grounds which were agriculturally recultivated during the wet vegetation periods in 2001 and 2006 by taking into consideration the quantity of water precipitation. It confirmed that dynamics of the moisture in the upper layers of postmining grounds depends mainly on the distribution and density of water precipitation. The unfavorable distribution of daily precipitation during the vegetation periods caused the water reserves in the 0.5m upper layers to decrease under the water retention which was easily accessible to plants. This resulted in periodic water deficiency which influenced the crops of the plants cultivated, especially affected was corn. The crop of spring barley in 2006 was only 4.2 dt?ha-1 and was eight fold smaller than the average yield in the postmining grounds in previous years. The crop of lucerne (340 dt?ha-1 of green mass) decreased by approximately 34% in comparison with previous years. The crop of winter wheat decreased about 38% from the average and was only 21 dt?ha-1. Water deficiency occurred during the period of intensive water need to plants grown on these grounds and proved the purpose of irrigation. During the vegetation period in 2006 the need for irrigation occurred from May to July because the precipitation deficit was in the range from 15 mm in April to 68 mm in July. The necessity for a single irrigation dose of 20-30 mm for corn and lucerne already occurred in May. However, in June it was already necessary to apply two doses of irrigation.

Słowa kluczowe

PL

grunty pogórnicze; nawodnienie deszczowniane

EN

post-mining grounds; agricultural cultivation

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2009
• Tom: Tom 11
• Strony: 1131--1142
• Opis fizyczny: bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Stachowski P.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

Bibliografia

• 1. Dzieżyc J., Nowak L., Panek K.: Dekadowe wskaźniki potrzeb opadowych roślin uprawnych w Polsce. Zesz. Prob.. Post. Nauk Roln. Warszawa: 314: 11-34, 1987.
• 2. Kędziora A.: Podstawy agrometeorologii. PWRiL Poznań, wyd.II, poprawione i rozszerzone. 1999.
• 3. Mocek A., Drzymała S., Maszner P.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Poznań Wydaw. AR s.416. 2000.
• 4. PN-R-04033: Gleby i utwory mineralne – podział na frakcje i grupy granulometryczne. Warszawa: Wydaw. Pol. Kom. Norm. 1998.
• 5. Owczarzak W., Mocek A.: Wpływ opadów atmosferycznych na gospodarkę wodną gleb autogenicznych przyległych do odkrywek kopalni węgla brunatnego. Oficyna Wyd. Uniwersytet Zielonogórski, Zesz. Nauk. 131:277-277, 2004.
• 6. Stachowski P., Szafrański Cz.: Dynamika zmian uwilgotnienia wierzchnich warstw gleb wytworzonych z gruntów pogórniczych. Rocz. AR Pozn. 317 Rol. 56, 367-375, 2000.
• 7. Szafrański Cz.: Zasoby wodne Polski i ich ochrona. W: Zasoby przyrodnicze szansą zrównoważonego rozwoju. Praca zbiorowa pod red. J. Nowackiego. Poznań Wydaw. AR, 67-75, 2007.
• 8. Szafrański Cz., Stachowski P.: Zmiany zapasów wody w wierzchnich warstwach rekultywowanych rolniczo gruntów pogórniczych. Rocz. AR Pozn.294, Melior. Inż. Środ. 19, cz. 2, 211-221, 1998.
• 9. Smedema L., Rycroft D.: Land drainage:planning and desing of agricultural drainage systems. London: Basford Acad. Educat. Ltd. 29-34, 1983.