Mikroflora rekultywowanych zbiorników wodnych na przykładzie Jeziora Rudnickiego Wielkiego

• Autorzy: Berleć K. , Jurek A. , Michalska M. , Traczykowski A.

Warianty tytułu

EN

Micro flora of reclaimed water reservoirs on the example of Rudnickie Wielkie Lake

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gwałtowny rozwój cywilizacji wyrażający się rozwojem przemysłu, motoryzacji i urbanizacji niesie, obok pozytywnych skutków, również wiele zagrożeń dla człowieka. Jednym z nich jest postępująca degradacja środowiska naturalnego, zwłaszcza ekosystemów wodnych. Szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem jest niedobór wody słodkiej, której zasoby w postaci wód powierzchniowych, stanowią główne źródło zaopatrzenia w wodę dla przemysłu, rolnictwa i gospodarki komunalnej [5]. Funkcjonowanie układu ekologicznego jezioro - zlewnia opiera się na nieprzerwanym transporcie różnorodnych form materii ze zlewni i ich akumulacji w zbiorniku. Stąd skład oraz jakość wód powierzchniowych zależą w głównej mierze od charakteru obszaru lądowego otoczenia jeziora, czyli zlewni bezpośredniej i pośredniej. Główną rolę w nadmiernym ich obciążeniu odgrywają ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe [19]. Zmiany zachodzące w środowisku naturalnym w wyniku gospodarczej działalności człowieka w odniesieniu do ekosystemów wodnych odbijają się na jakości wody. Znajduje to wyraz w zmianie fizyko-chemicznych wskaźników wody, a także w zmianach składu gatunkowego i liczebności organizmów [1]. Duże ilości organicznych i nieorganicznych składników pokarmowych sprzyjają masowemu rozwojowi bakterii i grzybów, pod wpływem zaś substancji trujących rozwój mikroflory może ulec częściowemu lub całkowitemu zahamowaniu [13]. Następstwem zanieczyszczenia wody związkami biogennymi, pochodzącymi głównie z rolnictwa jest niekorzystne zjawisko eutrofizacji. Wzrost użyźnienia wody wpływa na powstawanie zakwitów glonów oraz intensywny wzrost i rozwój różnych bakterii heterotroficznych - saprofitycznych i patogennych. Stanowi to z kolei poważny problem ekologiczny i epidemiologiczny. Stan mikrobiologiczny i sanitarny wód powierzchniowych, przede wszystkim śródlądowych jest często ponadnormatywny i nie spełnia wymogów użyteczności w codziennym życiu człowieka [5]. Celem pracy była ocena stanu sanitarno-higienicznego rekultywowanego Jeziora Rudnickiego Wielkiego na podstawie wybranych wskaźników bakteriologicznego zanieczyszczenia wody.

EN

Functioning of the lake - basin ecological system is based on continuous transport of various forms of matter from the basin and their accumulation in the water body. Hence the composition and quality of surface waters depend mainly on the character of the area of land surrounding the lake, that is the direct and indirect basin. Household and industrial wastes play a main role in their overloading. Changes occurring in the natural environment as a result of human economic activities towards water ecosystems affect water quality. This is expressed in changes in physico-chemical water quality indicators as well as in the species composition and number of organisms including bacteria and fungi. Water pollution with biogenic compounds, mainly of agricultural origin, results in the unfavourable phenomenon of eutrophication. An increase in water fertility, in turn, influences occurring algal blooms and the intensive growth of different heterotrophic bacteria - both saprophytic and pathogenic. This poses a serious ecological and epidemiological hazard. Nowadays, a high level of surface water eutrophy is a global problem. Changes caused by people and harmful for them sometimes reach catastrophic proportions. Effects of rapid eutrophication force us to look for ways of slowing down, inhibiting, and even turning back this unfavourable process. The aim of the study was to estimate the sanitary state of Lake Rudnickie Wielkie on the basis of indices of bacteriological water pollution.

Słowa kluczowe

PL

mikroflora; Jezioro Rudickie Wielkie; zbiornik wodny

EN

Rudnickie Wielkie Lake; microflora; water reservoirs

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2009
• Tom: Tom 11
• Strony: 1029--1040
• Opis fizyczny: bibliogr. 23

Twórcy

autor

Berleć K.

autor

Jurek A.

autor

Michalska M.

autor

Traczykowski A.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy, Bydgoszcz

Bibliografia

• 1. Deryło A., Kostecki M., Szumilan P.: Badania hydrobiologiczne zbiornika zaporowego w Przeczycach. Arch. Ochr. Środ. 26, 3, 2000.
• 2. Gawrońska H., Lossow K., Grochowska J.: Rekultywacja Jeziora Długiego w Olsztynie. SPW. ”Edycja”, Olsztyn, 2005.
• 3. Gotkowska-Płachta A., Korzeniewska E., Niewolak S., 2005: Pollution degree and sanitary state indicator bacteria as the indicators of the purity of Lake Hańcza waters. Arch. Ochr. Środ., 31, 2.
• 4. Górniak D., Świątecki A.: Mikroorganizmy wodne Jeziora Hańcza. Funkcjonowanie i ochrona ekosystemów wodnych na obszarach chronionych. WIRS, Olsztyn, 1999.
• 5. Guz K., Doroszkiewicz W.: Kontrola i ocena jakości wody w ochronie środowiska i zdrowia publicznego. Ekol. i Tech., 11, 4, 2003.
• 6. Hippe Z. S., Zamorska J.: Analiza wody: paradygmaty i kontrowersje z pozycji ochrony środowiska naturalnego. Arch. Ochr. Środ., 27, 3, 2001.
• 7. Korzeniewska E., Gotkowska-Płachta A.: Pionowe rozmieszczenie drobnoustrojów wskaźnikowych oraz stosunki termiczno–tlenowe w wodzie pelagialu i profundalu Jeziora Wigry. Arch. Ochr. Środ., 30, 3, 2004.
• 8. Kostecki M., Smyłła A., Starczyńska A.: Ocena stanu sanitarnego wody antropogenicznego zbiornika wodnego Dzierżno Duże. Arch. Ochr. Środ., 26, 4, 2000.
• 9. Maciak F.: Ochrona i rekultywacja środowiska. Wyd. SGGW, Warszawa, 2003.
• 10. Madajczak G.: Aktywacja apoptozy makrofagów przez pałeczki Salmonella. Post. Mikrobiol., 45, 1, 2006.
• 11. Nadgórska A., Smyłła A., Kostecki M.: Przeżywalność szczepu Escherichia coli K12 J62-1 w wodzie zbiornika Dzierżno Duże. Arch. Ochr. Środ., 28, 4, 2002.
• 12. Niewolak S.: Ocena stopnia zanieczyszczenia i stanu sanitarno-bakteriologicznego wód powierzchniowych i podziemnych na obszarze Wigierskiego Parku Narodowego w latach 1994-1996. Funkcjonowanie i ochrona ekosystemów wodnych na obszarach chronionych. WIRS, Olszty, 1999.
• 13. Rheinheimer G.: Mikrobiologia wód. PWRiL, Warszawa, 1987.
• 14. Smyłła A. Głowacka K., Kostecki M.: Bakterie wskaźnikowe stanu sanitarnego i potencjalnie chorobotwórcze w wodzie zbiornika zaporowego Dzierżno Duże (województwo śląskie). Arch. Ochr. Środ., 28, 2, 2002.
• 15. Starzecka A.: Bakteriologiczna charakterystyka wód zlewni górnego biegu Wisły. Post. Mikrobiol., 36, 1, 1997.
• 16. Szlachta R., Wasilewska M., Krogulska B.: Zastosowanie podłoża Chapmana i Baird-Parkera do izolacji gronkowców z wody basenów kąpielowych. Roczn. PZH, 49, 1998.
• 17. Walczak M., Donderski W.: Dynamism of changes of bacterioneuston number and activity. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Prace Limnologiczne. Wyd. UMK Toruń, 25, 113, 2005.
• 18. Wcisło R., Chróst R.J.: Survival of Escherichia coli in Freshwater. Polish Journal of Environmental Studies, 9, 3, 2000.
• 19. Wiśniewski G.: Zlewnia rzeki Maruszy – główne źródło biogenów Jeziora Rudnickiego Wielkiego w Grudziądzu. Materiały konferencyjne nt.: „Ochrona i rekultywacja jezior”, Przysiek, 2000.
• 20. Wojtczak H.: Warunki termiczno-tlenowe w rekultywowanym Jeziorze Rudnickim Wielkim w latach 1983-1991. III Krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna nt. „Ochrona jezior ze szczególnym uwzględnieniem metod rekultywacji”, Toruń, 15 października. Wyd. PZIiTS, Oddział Toruń, 1993.
• 21. Inspekcja Ochrony Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy: Jezioro Rudnickie Wielkie – Rekultywacja i ochrona a jakość wód. Toruń, 2001.
• 22. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 roku w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach ( Dz. U. Nr 183, poz. 1530).
• 23. Wykaz norm z zakresu analityki wody i ścieków. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej – Zespół Normalizacji, Warszawa 1993.