Teoretyczne uwarunkowania rozwoju zrównoważonego

• Autorzy: Pawłowski A.

Warianty tytułu

EN

Theorethical aspects of sustainable development concept

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój zrównoważony to jedna z najbardziej frapujących idei, które przyniósł ze sobą koniec XX w. Powszechnie uznawana definicja tego rozwoju pochodzi z 1987 r. z raportu ONZ "Nasza Wspólna Przyszłość" ("Our Common Future"). Publikacja była efektem prac powołanej w 1983 r. niezależnej ŚwiatowejKomisji d/s Środowiska i Rozwoju (World Commission on Environmentand Development). Stanowiła ona próbę całościowego spojrzenia na problemy współczesnego świata. Przestrzegano przed powszechnie przyjętym wąskim rozumieniem pojęcia "rozwoju" (uwzględniającego tylko rozwój czysto ekonomiczny), a także przed równie wąskim podejściem do pojęcia "środowisko". We współczesnym świecie - jak dobitnie w komentarzu z ramienia OECD podkreślał Donald J. Johnston - "środowisko nie jest sferą niezależną od ludzkich działań, ambicji i potrzeb" [3]. Współczesne sytuacje kryzysowe (w aspekcie środowiskowym, rozwojowym, rolniczym, społecznym, czy energetycznym) także nie są od siebie niezależne. To jest jeden kryzys globalny odnoszący się do podejścia człowieka wobec środowiska, którego nie da się już rozwiązać w ramach jurysdykcji poszczególnych krajów.

EN

Sustainable development concept is concentrated on the future of mankind, in the context of needs both present and future generations. Usually ecological, social and economic issues are described. In this paper I seek to expand the discussion, so as to include ethical (human's responsibility for nature), technical (e.g. cleaner production), legal (environmental law) and political aspects (formulating and implementation of strategies). Also hierarchal relationship between these issues were presented, where ethicals issues are the base (level I), second level includes ecological, social and economical issues, and finally 3rd level is devoted to particular issues: technological, legali and political. The author is convinced, that introducing sustainable development may achieve the status of a "Revolution", comparable with the agricultural, scientific and industrial revolutions. Counted in hundreds of years of conditions of many processes taking place In the environment, in connection with the unheard-of dynamics of phenomena observed today, make difficult the objective opinion of the present moment of mankind development. This challenge which solution is very essential on the road to introduction of the sustainable development. Will the future of the world be balanced? Does homo sapiens have a chance to become homo sustinens [21]? There is no unambiguous answer to these questions. Independently however, in which measure present situation fulfils our expectation (or far is it from them) many has been reached within last twenty years which passed since publication of the report "Our Common Future". It is not only abort impressive number of international agreements signed (it is necessary to underline the large meaning of internal proposals of European Union, with special regard to Renewed Strategy of Sustainable Development of EU from 2006, apart from those accepted on the forum of UN), but also about more and more clear change of many politicians approach to the issue of human future on Earth. More than symbolic meaning has introduction by Poland in 1997 the idea of sustainable development to Constitution, making up the most important act of the national law [16]. The revolution of the sustainable development has begun.

Słowa kluczowe

PL

rozwój zrównoważony; rozwój ekonomiczny; rozwój społeczny

EN

sustainable development; economic development; social development

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2009
• Tom: Tom 11
• Strony: 985--994
• Opis fizyczny: bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Pawłowski A.

• Politechnika Lubelska

Bibliografia

• 1. Borys T. Red.: Wskaźniki ekorozwoju, Ekonomia i Środowisko, Białystok, 94-95, 1999.
• 2. Campbell B.: Ekologia człowieka, PWN, Warszawa, 140-229, 1995.
• 3. Johnson D.J.: Sustainable Development: Our Common Future, w: „OECD Observer” nr 8/2002, http://www.oecdobserver.org/news/printpage.php/aid/ /780/ Sustainable_development:_Our_common_future.html [stan z 30 VI 2007 r.].
• 4. Haliniak M.: Zrównoważony rozwój a społeczeństwo informatyczne, w: red. Pawłowski A., Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN vol. 26, Komitet Inżynierii Środowiska, Lublin, 169-188, 2004.
• 5. Red. Harris J.M., Wise T.A. Gallagher K.P., Goodwin N.R.: A Survey of Sustainable Development, Social and Economic Dimensions, Island Press, Waszyngton, Covelo, Londyn 2001.
• 6. Kołakowski L.: Cywilizacja na ławie oskarżonych, Res Publica, Warszawa, s. 195, 1990.
• 7. Littig B., Griesler E.: Social Sustainability: A Catchword Between Political Pragmatism and Social Theory, w: International Journal of Sustainable Development vol. 8, nr 1-2/2005, 65-79, 2005.
• 8. Malinowski A., Strzałko J.: Antropologia, PWN, Warszawa, Poznań 1985.
• 9. Michnowski L.: O potrzebie budowy informacyjnych podstaw trwałego rozwoju w polskiej, europejskiej i światowej społeczności, w: red. Pawłowski A., Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN vol. 16, Komitet Inżynierii Środowiska, Lublin, 107-120, 2003.
• 10. Michnowski L.: Społeczeństwo przyszłości a trwały rozwój, Komitet Prognoz Polska 2000 Plus przy prezydium PAN, Warszawa, 158-165, 2006.
• 11. Michnowski L.: O potrzebie budowy informacyjnych podstaw trwałego rozwoju w polskiej, europejskiej i światowej społeczności, red. Pawłowski A., Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 16, Komitet Inżynierii Środowiska, Lublin, 107-119, 2003.
• 12. Pawłowski A.: Introducing Sustainable Development – a Polish Perspective, w: red. Pawłowski L., Dudzińska M.R., Pawłowski A., Environmental Engineering Studies, Polish Research on the way to the EU, Kluwer Academic/Plenum Press, Nowy Jork, Boston, Dordrecht, Londyn, Moskwa, 367-375, 2003.
• 13. Pawłowski A.: Wielowymiarowość zrównoważonego rozwoju, w: Problemy Ekorozwoju vol. 1, nr 1/2006, s. 23-32.
• 14. Pawłowski A.: Bariery we wprowadzaniu zrównoważonego rozwoju, w: Problemy Ekorozwoju vol. 2 nr 1/2007, 61-65, 2007.
• 15. Pawłowski A.: How Many Dimensions Does Sustainable Development Have?, w: Sustainable Development vol. 16 no 2/2008, Wiley-Blackwell, 81-90, 2008.
• 16. Pawłowski A.: Rozwój zrównoważony, idea, filozofia, praktyka. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN vol. 51, Komitet Inżynierii Środowiska, Lublin 2008.
• 17. Pawłowski A.: Rewolucja rozwoju zrównoważonego, w: Problemy Ekorozwoju vol. 4 no 1/2009, 65-76, 2009.
• 18. Postman N.: Technopol, PIW, Warszawa, s. 32, 1995.
• 19. Prandecka B.: Ochrona środowiska i trwały rozwój jako przedmiot polityki globalnej i międzynarodowej, w: red. Prandecka B. Interdyscyplinarne podstawy ochrony środowiska przyrodniczego, kompendium do nauczania i studiowania, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa, Kraków, 81-98, 1993.
• 20. Prawie jak spam. w: „PC Komputer Świat” nr 2/2008, s. 16, 2008.
• 21. Sienenhuner B.: Homo Sustinens – Towards a New Conception of Humans for theScience of Sustainability, w: Ecological Economics 32/2000, 15-25, 2000.
• 22. A. Toynbee A., Cywilizacja w czasie próby, Przedświt, Warszawa, s. 98, 1988.
• 23. Wątroba W.: Społeczeństwo informacji w globalizacyjnym kontekście. w: red.Piontek F. Kapitał ludzki w procesie globalizacji a w zrównoważonym rozwoju,Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Wyższa Szkoła Ekonomiii Administracji w Bytomiu, Wisła, 130-142, 2002.
• 24. WCED Bruntland Commission: Our Common Future, Oxford University Press,Oxford 1987.
• 25. Wojciechowski I.: Ekologia jako nauka stosowana w ochronie przyrody i ochronie środowiska, w: red. Puszkar T., Puszkar L., Współczesne kierunki ekologii, ekologia behawioralna, UMCS, Lublin, 21-22, 1997.