Badania specjacji arsenu w łatwo wymywanych frakcjach osadów jeziornych

• Autorzy: Kozak L. , Dostatni A. , Niedzielski P.

Warianty tytułu

EN

Studies of arsenic speciation in easy leachable fractions of lake sediments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Arsen należy do pierwiastków śladowych występujących w środowisku. Zainteresowanie oznaczeniem tego pierwiastka wynika z wielu przyczyn. Pierwiastek ten bardzo rzadko przyjmuje stężenia toksyczne nawet w zanieczyszczonym środowisku, jednakże dawka przyjmowana przez organizmy (często wręcz konieczna dla prawidłowego ich funkcjonowania) wymaga kontroli. Badania takie rozszerzają wiedzę na temat środowiska i często stanowią punkt odniesienia dla określenia tendencji zachodzących w ekosystemach. Oznaczenie ogólnej (całkowite) zawartości arsenu w próbce środowiskowej nie wskazuje procesów w jakich uczestniczy on w środowisku, a w konsekwencji nie daje pełnej informacji na temat rzeczywistej jego toksyczności, biodostępności czy kumulacji. Wyodrębnienie poszczególnych form danego pierwiastka określane w toku analizy specjacyjnej pozwala nie tylko uchwycić istotne zależności pomiędzy nim a środowiskiem, ale również określić efekty jego oddziaływania. Niniejsza praca przedstawia wyniki oznaczeń nieorganicznych form arsenu As(III) i As(V) we frakcji wymiennej osadów jeziornych oraz wodach nadosadowych i powierzchniowych. Jeziora, z których pobrano próbki znajdowały się w obrębie aglomeracji miejskiej, co sugeruje potencjalny wpływ antropopresji na ich skład chemiczny.

EN

Arsenic is one of trace elements to be found in the environment. Interest in determination of this element results from many causes. This element rarely I sfound in toxic concentrations even in polluted environment, yet dose accepted by organisms (often outright necessary for their correct functioning) requires control. Such investigations expand knowledge on the environment and often make up point of reference for determination of tendencies happening in ecosystems. Because arsenate ions are very mobile, they easily migrate from lithosphere to hydrosphere, that is why arsenic is the natural component of superficial and underground waters. Yet its content in waters is very diverse and depends on many factors, geological structure of terrain, pollution, and most importantly on biological processes of methylation among others. 1 ng/ml is considered to be natural concentration of this element in superficial waters (admissible content in drinking water is 10 ng/ml according to Polish and EU standards). In dependence on environmental conditions (mainly oxidation - reductive) forms of arsenic undergo mutual conversions. Determination of total content of arsenic in environmental sample does not show processes in which it participates in the environment, and in consequence does not give full information on its real toxicity, bioavailability or accumulation. Isolating individual forms of given chemical element determined during spetiational analyses allows not only find out essential dependences between it and the environment, but to also qualify the effects of its influence. This paper presents the results of arsenic determination in exchangeable fraction of bottom sediments, surface water from the Jelonek lake and Winiary lake. The lakes are probably under the great antropopression because both of them are located within the city. Two the most toxic inorganic forms of arsenic As(III) and As(V) were determined by high performance liquid chromatography with hydride generation atomic absorption spectrometry (HPLC-HG-AAS). Because of the high level of arsenic speciation analysis in the mobile fraction of sediments (extraction with buffer at 80OC ), the extraction of soluble fraction and extraction of mobile fraction at room temperature was made. As(III) concentration was higher then As(V) in all of the sediments. The concentration of As(III) was also higher in the water above the sediments then in surface water. It shows the dynamic processes between sediments and water above them

Słowa kluczowe

PL

arsen; wody powierzchniowe; zanieczyszczenie wód; zagrożenia środowiskowe

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2007
• Tom: Tom 9
• Strony: 313--322
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Kozak L.

autor

Dostatni A.

autor

Niedzielski P.

• Uniwersytet im. Adma Mickiewicza, Poznań

Bibliografia

• 1. Burguera M., Burguera J.L.: Analytical methodology for speciation of arsenic in environmental samples. Talanta 44, 1581÷1604. 1997.
• 2. Dojlido J.R.: Chemia wód powierzchniowych. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, 1995.
• 3. Jay, J.A., Blute N.K., Lin K., Senn D., Hemond H.F., Durant J.L.: Controls on arsenic speciation and solid phase partitioning in the sediments of two – basins lake. Environ. Science Tech.(2005),39,9174 – 9181 Environ. Sci. Technol., 39, 23, 9174÷9181, 2005.
• 4. Kabata–Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, 1999.
• 5. Merian E.: Metals and their compounds in the environment. VCH, New York 1991.
• 6. Niedzielski P.: The new concept of hyphenated analytical system: Simultaneous determination of inorganic arsenic(III), arsenic(V), selenium(IV) and selenium(VI) by high performance liquid chromatography–hydride generation–(fast sequential) atomic absorption spectrometry during single analysis, Anal. Chim. Acta, 551, 199÷206. 2005.
• 7. „Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 września 2000 r. w sprawie warunków, jakim powinna podlegać woda do picia i na potrzeby gospodarcze, woda w kąpieliskach oraz zasad sprawowania kontroli jakości wody przez organy Inspekcji Sanitarnej”, Dz.U. Nr 82 poz. 937.
• 8. Seńczuk W.: Toksykologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999.
• 9. Siepak J.: red., Fizyczno chemiczna analiza wód i gruntów, Wyd. UAM, Poznań 1992.
• 10. Stanger G., Troung T.V., Nygoc K. S. L.T. M., Luyen T.V., Thanh T. T.: Arsenic in groundwaters in Lower Mekong. Environmental Geohcemistry and Health 27, 341÷357. 2005.
• 11. Stanger G.: A palaeo-hydrogeological model for arsenic contamination in southern and south-east Asia. Environmental Geochemistry and Health 27: 359÷367 Springer 2005.
• 12. Zheng J, Hintelmann H, Dimock B, Dzurko M.S.: Speciation of arsenic in water, sediments and plants in lake Moira, Canada, using HPLC – ICP – MS. Anal. Bioanal. Chem. 377(1):14÷24. 2003