Differences in composition and proportion of phosphorus fractions in bottom sediments of lake Góreckie (Wielkopolska National Park)

• Autorzy: Sobczyński J. , Joniak T.

Warianty tytułu

PL

Zróżnicowanie składu i udziału frakcji fosforu w osadach dennych jeziora Góreckiego (Wielkopolski Park Narodowy)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The spatial and vertical changes in the composition of the profundal bottom sediments of Lake Góreckie, in particular the changes in the fraction of phosphorus of different mobility and bioavailability, have been studied. The basin of this channel lake is naturally divided into two parts. The bottom sediment was collected by a Limnos sampler equipped with a device for core slicing (in situ). It was shown that in the surface layer of the sediment actively involved in the exchange of matter between the sediment and water, the content of phosphorus was rather low and only up to 24% of its pool was bound to the bioavailable fractions. However, this amount was sufficiently high to stimulate high trophy of the lake with periodical states of water hypertrophy.

PL

Analizowano przestrzenne i pionowe zmiany składu profundalowych osadów dennych Jeziora Góreckiego, ze szczególnym uwzględnieniem frakcji fosforu, różniących się mobilnością i biodostępnością. Misa tego rynnowego jeziora jest naturalnie podzielona na dwa odmienne baseny. Osad pobierano czerpaczem z systemem cięcia rdzenia na warstwy (in situ). Wykazano, że w powierzchniowej warstwie osadu, biorącej czynny udział w wymianie materii osad-woda, zawartość fosforu nie była szczególnie wysoka, z czego tylko do 24% całkowitej jego puli było związane we frakcjach biodostępnych. Ilość ta była jednak wystarczająca do stymulowania wysokiej trofii jeziora z okresowymi stanami hypertrofii.

Słowa kluczowe

EN

bottom sediment; phosphorus

PL

osady denne; fosfor; Wielkopolski Park Narodowy

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Environment Protection Engineering
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 35, nr 2
• Strony: 89--95
• Opis fizyczny: bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Sobczyński J.

autor

Joniak T.

• Faculty of Chemistry, Department of Water and Soil Analysis, Adam Mickiewicz University, ul. Drzymały 24, 60-613 Poznań,

Bibliografia

• [1] WIŚNIEWSKI R.J., Rola zasilania wewnętrznego w eutrofizacji zbiorników zaporowych, [in:] Procesy biologiczne w ochronie i rekultywacji nizinnych zbiorników zaporowych (red. M. Zalewski), Bibl. Monit. Środ., Łódź, 1995, 61–70.
• [2] KENTZER A., Fosfor i jego biologicznie dostępne frakcje w osadach jezior różnej trofii, Rozpr. habil., Wyd. UMK, Toruń, 2001.
• [3] GNAUCK A., LUTHER B., HEINRICH R., HOFFMAN A., Modeling and simulation of phosphorus dynamics in hollow lakes, 4th Intern. Conf. Reserv. Lim. and Wat. Qual., Ceske Budejovice, 2002, 98–101.
• [4] PERKINS R.G., UNDERWOOD G.J.C., The potential for phosphorus release across the sediment–water interface in an eutrophic reservoir dosed with ferric sulphate, Wat. Res., 2001, 35 (6), 1399–1406.
• [5] BARTOSZEK L., Wydzielanie fosforu z osadów dennych, Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej, Budownictwo i Inżynieria Środowiska, 2007, 240, z. 42, 5–18.
• [6] JONIAK T., KUCZYŃSKA-KIPPEN N., NAGENGAST B., Phosphorus content in bottom sediments of small water bodies in relation to water trophy, TEKA Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr., 2007, 4, 70–75.
• [7] GAO L., ZHOU J.M., YANG H., CHEN J., Phosphorus fractions in sediment profiles and their potential contributions to eutrophication in Dianchi Lake, Environ. Geol., 2005, 48, 835.
• [8] BRZĘK G., Studia limnologiczne nad zbiornikami wodnymi Wielkopolskiego Parku Narodowego pod Poznaniem, Prace Monograficzne nad Przyrodą Wielkopolskiego Parku Narodowego pod Poznaniem, PTPN, Poznań, 1948, II, 2.
• [9] SZYPER H., ROMANOWICZ W., GOŁDYN R., Zagrożenia jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego przez czynniki zewnętrzne, [in:] Ekosystemy wodne Wielkopolskiego Parku Narodowego (red. L. Burchardt), Wyd. Nauk. UAM, Poznań, 2001, 427–472.
• [10] Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2005, Bibl. Monit. Środ., Poznań, 2006.
• [11] ZERBE J., ELBANOWSKA H., GRAMOWSKA H., ADAMCZEWSKA M., SOBCZYŃSKI T., KABACIŃSKI M., SIEPAK J., Ocena wpływu emisji fluoru i innych zanieczyszczeń na wody, roślinność i gleby na obszarze WPN i jego otuliny, [in:] Geoekosystem Wielkopolskiego Parku Narodowego jako obszaru chronionego podlegającego antropopresji (red. L. Kozacki), Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, 1994, 89–135.
• [12] SOBCZYŃSKI T., ZERBE J., ELBANOWSKA H., SIEPAK J., Chemical studies of sediments of the Góreckie Lake, Arch. Environ. Protec., 1999, 3–4 (23), 125–136.
• [13] PSENNER R., BOSTROM B., DINKA M., PETTERSSON K., PUCSKO R., SAGER M., Fractionation of phosphorus in suspended matter and sediment, Arch. Hydrobiol., 1988, 30, 98–102.
• [14] HERMANOWICZ W., DOJLIDO J., DOŻAŃSKA W., KOZIOROWSKI B., ZERBE J., Fizyczno-chemiczne badania wody i ścieków, Arkady, Warszawa, 1999.
• [15] SOBCZYŃSKI T., ZERBE J., ELBANOWSKA H., SIEPAK J., Mineralizacja próbek osadów dennych jako etap poprzedzający oznaczanie ogólnej zawartości metali ciężkich, Gosp. Wodna, 1996, 6, 173–177.
• [16] SOBCZYŃSKI T., ZERBE J., ELBANOWSKA H., SAJEWSKA K., SIEPAK J., Badania chemiczne osadów dennych jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego w aspekcie oceny antropopresji, Ekologia i Technika, 1996, 5–6, 17–22.