Dokumentacja naukowa niezbędna dla ochrony i konserwacji zabytków architektury

• Autorzy: Brykowska M.

Warianty tytułu

EN

Scientific documentation necessary for protection and conservation of architectural monuments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Progress in IT has created new technical opportunities for documentation of historical monuments, but has not changed scientific requirements concerning documentation. The subject of this paper is diversified documentation of historical monuments necessary for management of cultural heritage protection, covering historical pattern and monumental buildings in towns and conducting of restoration works. The type and scope of documentation depends on the type of monument and the objective to be served; in practice various functions of documentation overlap. The aim of this paper is to draw attention to: the functions of documentation depending on legal means, recording and monuments register and other collections of documentation (including those of archival value) and possibilities of making them available, methods and the scope of elaborating documentation in the scale of urban complexes and cultural landscape (studies, monumental zones in local plans of communes, etc.), methods and principles governing elaboration of documentation of architectural complexes and individual buildings: measurements and results of stratigraphic scientific research (examination of plasters and painted decor, archeological and architectural research) with the aim of carrying out revaluation of historical spatial pattern and structure of a building necessary to work out assumptions for the restoration project. It was proved that on all stages the measurement and scientific research documentation is worked out with the use of surveying methods and digital techniques. In the whole process of elaboration of the measurement and scientific research documentation there are now more possibilities for exchange of information, integration of works and comparing the research results obtained by various specialists, for instance by means of spatial reconstruction models. In the future, digital techniques will be further improved, but the expertise in methods of carrying out measurements and researching of sources and the ability to associate the acquired facts will continue to be decisive for scientific value of the documentation of architectural monuments.

Słowa kluczowe

PL

architektura; zabytki; dokumentacja; pomiary; badania historyczne

EN

architecture; monuments; documentation; measurement; historical research

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 5, z. 8
• Strony: 115--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 45 poz.

Twórcy

autor

Brykowska M.

• Zakład Architektury Polskiej, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej,

Bibliografia

• Bergman E., 1991: Studia historyczno-urbanistyczne do planów zagospodarowania przestrzennego, [W:] Wieś i miasteczko u progu zagłady. Materiały z sesji SHS [...] pod red. T. Rudkowskiego, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa, s. 207-217.
• Bogdanowski J., 1973: Współczesne metodyka organizacji badań kompleksowych i ich dokumentacja w pracach konserwatorskich, Materiały i sprawozdania konserwatorskie województwa krakowskiego, Woj.Konserwator Zabytków, Zespół Dokumentacji Zabytków, Kraków, s. 25-36.
• Bogdanowski J., 1994: Projekt standardowego opracowania problematyki ochrony wartości kulturowych, w studium do planu i miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, Studia i Materiały, Krajobrazy nr 5, wyd. Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Narodowa Instytucja Kultury, Warszawa.
• Brykowska M., 1981: Dokumentacja do prac konserwatorskich, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Budownictwo z. 70, Warszawa, s. 135-154.
• Brykowska M., 1987: Badania zabytków architektury, Rocznik PP Pracownie Konserwacji Zabytków z. 1, Warszawa, s. 21-40.
• Brykowska M., 2003: Metody pomiarów i badań zabytków architektury, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• Brykowska M., 2004: Metody badań historyczno-architektonicznych zabytkowych budowli drewnianych, [W:] Budownictwo drewniane w gospodarce przestrzennej europejskiego dziedzictwa, pod red. W. Czarnecki, M. Proniewski, wyd. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, s. 471-482.
• Charytańska M., red., 1967: Katalog pomiarów zabytków architektury i budownictwa, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków; seria A, t. III, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa.
• Charytańska M., Maliszewski P., 1964: Spis zabytków architektury. Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Wyd. Katalogów i Cenników, Warszawa.
• Czajkowski K., Gładki M., 2004: Zastosowanie cyfrowej fotogrametrii naziemnej w dokumentacji architektonicznej i archeologicznej, Monument. Studia i materiały Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, nr 1, Warszawa, s. 37-57.
• Fellmann J, 1972: Pomiary zamków obronnych w Polsce. Metody geodezyjne inwentaryzacji powierzchniowej, Studia Zespołu Badań nad Polskim średniowieczem V, Warszawa.
• Frazik J. T., 1967: Zamek w Krasiczynie, Zeszyty Naukowe Politechniki Krakowskiej 12, Architektura nr 22, Kraków.
• Gadomski J., Zalewski W., 1973: Dokumentacja badań tynków i warstw malarskich. Stan i potrzeby, .Materiały i sprawozdania konserwatorskie województwa krakowskiego., wyd. Woj. Konserwator Zabytków, Zespół Dokumentacji Zabytków, Kraków, s. 107-119.
• Goczoł A., 2005: Ochrona miast historycznych a planowanie przestrzenne, Wiadomości Konserwatorskie nr 18, 95-97.
• Gomuliszewski J., 1957: Kościół św. Anny w Krakowie. Dokumentacja geodezyjno-inwentaryzacyjna.Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa.
• Kajzer L., 1986: Wstęp do badań archeologiczno-architektonicznych, wyd. Uniwersytet Łódzki.
• Kazimierz - Kraków, 1993-1994: Kazimierz - plan działań. Projekt opracowany przez miasta Kraków, Edynburg i Berlin, w ramach programu Unii Europejskiej ECOS, wyd. P. Kalisz, Viator.
• Kicińska E., 1993: Krajobraz kulturowy skarpy warszawskiej, główne założenia wielkoprzestrzenne, Studia i Materiały, Krajobrazy nr 12, wyd. Zarząd Ochrony i Konserwacji Zespołów Pałacowo-Ogrodowych, Warszawa.
• Kisilowska H., 2000: Prawne podstawy ochrony dziedzictwa kulturowego w ustawie o ochronie dóbr kultury, [W:] Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym, pod red. K. Gutowskiej, Wyd. Res Publica Multiethnica, Warszawa, s. 91-97.
• Koszewski K., 2005: Koncepcja architektoniczno-historycznej bazy wiedzy na przykładzie Saskiej Kępy w Warszawie, rozprawa doktorska, promotor prof. S. Wrona, Wydział Architektury PW.
• Krzyżanowska H., red., 1984-2007: Zabytki Architektury i Budownictwa w Polsce, wyd. Ośrodek Dokumentacji Zabytków (obecnie: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków), Warszawa.
• Kuncewicz A., 1929: Plany przeglądowe miast polskich, seria pierwsza, Wydawnictwo Zakładu Architektury Polskiej [...], Warszawa.
• Kunkel R., 2000: Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym - dokumentacja, [W:] Problemy zarządzanie dziedzictwem kulturowym, pod red. K. Gutowskiej, Wyd. Res Publica Multiethnica, Warszawa, s. 129-134.
• Kunkel R., 2001-2002: Zbiór pomiarów architektury Zakładu Architektury Polskiej, w postaci komputerowej bazy danych. Grant dziekański, Wydział Architektury PW, Warszawa.
• Łoziński J., Miłobędzki A., 1967: Atlas zabytków architektury w Polsce, Wydawnictwo „Polonia”, Warszawa.
• Michałowska M., 2006: Zasoby archiwalne Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie oraz jego oddziałów terenowych, Wiadomości Konserwatorskie nr 20, s. 111-118.
• Miłobędzki A., 1963: Zarys dziejów architektury w Polsce, Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Miłobędzki A., 1973: Badania nad historią architektury, [W:] Wstęp do historii sztuki, przedmiot – metodologia - zawód, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa, s. 471-494.
• Miłobędzki A., 1993: Central-Eastern Europe: its Cultural Landscape and Architectural Coverage, [W:] Heritage Landscape, International Cultural Centre Cracow, pp. 29-45.
• Miłobędzki A., 1994: Architektura ziem Polski. Rozdział europejskiego dziedzictwa. The Architecture of Poland. A Chapter of the European Heritage, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
• Myczkowski Z., 2000: Zarządzanie zabytkowym krajobrazem kulturowym - myśli różne, [W:] Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym, pod red. K. Gutowskiej, Wyd. Res Publica Multiethnica, Warszawa, s. 103-115.
• Niewalda W., 1973: Dokumentacja badań architektury, .Materiały i sprawozdania konserwatorskie województwa krakowskiego., wyd. Woj. Konserwator Zabytków, Zespół Dokumentacji Zabytków, Kraków, s. 87-106.
• Pawlicki B.M., 2004: Monitoring stanu zachowania obiektów zabytkowych przy wykorzystaniu współczesnych systemów informatycznych . Baza danych zabytków architektury dla celów konserwatorskich, Kraków.
• Pawłowski K., 1986: Zasady budowy, odbudowy i rewaloryzacji historycznych zespołów urbanistycznych, [W:] Zabytki urbanistyki i architektury w Polsce, pod red. W. Kalinowskiego, t. I, wyd. Arkady, Warszawa, s. 48-72.
• Poklewski T., 1987: Możliwości poznawcze archeologii w badaniach architektury. Ocena archeologa. Wprowadzenie do dyskusji, Rocznik P.P. Pracownie Konserwacji Zabytków, z. 1, Warszawa, s. 10-20.
• Rauba R., Rulewicz J, 2004: [opr. zb.] Tezy do Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami, Wiadomości Konserwatorskie 15: s. 124-132.
• Sosnowski O., 1930: Powstanie, układ i cechy charakterystyczne sieci ulicznej na obszarze Wielkiej Warszawy, Studia do Dziejów Sztuki Polskiej, t. II.
• Tomaszewski A., 1993: An International Strategy for the Cultural Heritage, [W:] Heritage Landscape, International Cultural Centre Cracow, pp. 101-113.
• Urbańczyk P., 1987: Archeologiczna dokumentacja terenowa - rysunek, fotografia czy komputer, Rocznik PP Pracownie Konserwacji Zabytków z. 1, s. 130-142.
• Wendtland J., 1998: Centralna ewidencja i rejestr zabytków architektury i budownictwa w Polsce w świetle zasobu Ośrodka Dokumentacji Zabytków, Ochrona Zabytków nr 3, s. 191-202.
• Wrona S., 2000: Metoda opracowania graficzno-tekstowej komputerowej bazy danych materiałów naukowych Oskara Sosnowskiego, [W:] M. Brykowska, M. Rozbicka, S. Wrona, Rysunki do „Dziejów budownictwa w Polsce” według Oskara Sosnowskiego w zbiorach Zakładu Architektury Polskiej, Grant KBN, wyd. Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, s. 15-29.
• Wyrobisz A., 1987: Źródła pisane w badaniach nad zabytkami architektury. Ogólne pojęcie źródła historycznego. Klasyfikacje źródła historycznego Źródła pisane i źródła pośrednie,, Rocznik PP Pracownie Konserwacji Zabytków z. 1., Warszawa, s. 47-61.
• Zachwatowicz J., 1965: Ochrona zabytków w Polsce, Wydawnictwo .Polonia., Warszawa.
• Zachwatowicz J., 1966: Architektura polska, wyd. Arkady, Warszawa.
• Zarębska T., 2000: Badania i ochrona historycznych miast, [W:] Badania i ochrona zabytków w Polsce w XX wieku, Materiały konferencji naukowej [...] w stulecie urodzin Jana Zachwatowicza, Oficyna Wydawnicza Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Warszawa, s. 35-44.