Rola zmiennych objaśniajacych w interpretacji przestrzennej wybranych elementów klimatu

• Autorzy: Łupikasza E. , Ustrnul Z. , Czekierda D.

Warianty tytułu

EN

The role of explanatory variables in spatial interpolation of selected climate elements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the paper, the problem of application of explanatory variables in the spatialisation methods is presented. The analysis was performed for the territory of Poland with respect to 3 main climate parameters: air temperature, precipitation totals and general cloudiness. Elaboration of meteorological/ climatological maps is a complicated task. It requires careful and detailed analysis of respective element fields and thorough knowledge of physical processes connected with the complexity of geographical environment. Simultaneously, the application of additional explanatory variables (such as altitude, aspect, land use, relative height, etc.) is highly recommended. There is no one universal spatialisation method and one explanatory variable relevant for different climatological problems and for different spatial and temporal scales. Each element and resolution requires individual approach. It was found that residual kriging is the best solution for monthly and seasonal means of air temperature and precipitation totals. Spatialisation of the precipitation totals is particularly difficult due to its highly temporal and spatial differentiation. However, for both elements and also for cloudiness the application of altitude usually improves spatialisation results. It is especially recommended for seasonal values and for larger areas. The application of circulation types . as the main predictor - usually improves spatialisation of the daily values for most climatic elements. However, the use of some non.advective types does not improve results. Maybe the application of some additional explanatory parameters should be considered (e.g. humidity, vertical profiles, air masses types, etc).

Słowa kluczowe

PL

analiza przestrzenna; klimatologia; metody interpolacji; GIS

EN

GIS; spatial analysis; climatology; interpolation methods

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 5, z. 5
• Strony: 55--64
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Łupikasza E.

autor

Ustrnul Z.

autor

Czekierda D.

• Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski,

Bibliografia

• Adamczyk R., Ustrnul Z., 2007: Rola cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu zachmurzenia ogólnego na obszarze Polski, Annales UMCS, Sec. B., w druku.
• Auer I., Böhm R., Mohnl H., Potzmann R., Schöner W., 2000: OKLIM . Digital Climatology of Austria 1961-1990, Procedings of 3rd European Conference on Applied Climatology (ECAC 2000), Pisa, Italy, CDROM.
• Bac-Bronowicz J., 2003: Methods of the visualisation of precipitation based on various observation measurement periods in GIS, [W:] Man and climate in the 20th century, Studia Geograficzne 75, Wyd. Uniw. Wrocławskiego, Wrocław, s. 559-563.
• Brown D. P., Comrie A. C., 2002: Spatial modeling of winter temperature and precipitation in Arizona and New Mexico, USA, Climate Research, Vol. 22, pp. 115-128.
• Chapman L., Thornes J.E., 2003: The use of geographical information systems in climatology and meteorology, Progress in Physical Geography, Vol. 27, No. 3, pp. 313-330.
• COST 719 Final Report, 2006: Chapter 2: Spatialisation of the climatological and meteorological information by the support of GIS (red. O.E. Tveito), Brussels.
• Dobesch H., Dumolard P., Dyras I. (eds), 2007: Spatial interpolation for Climate Data, ISTE . Geographical Information Systems series, London . Newport Beach, p. 284.
• Gerstengarbe, F.W., Werner, P.C., 1993: Katalog der Grosswetterlagen Europas nach Paul Hess und Helmuth Brezowsky 1881-1992. . Berichte des Deutschen Wetterdienstes, 113, Offenbach am Main.
• Łupikasza E., 2007: Metody analiz przestrzennych w badaniu zmienności opadów w Europie, Roczniki Geomatyki, Tom V, Zeszyt 1, s. 71-80, PTIP Warszawa.
• Müller-Westermeier, G., Kreis, A., Dittmann, E., 1999: Klimaatlas Bundesrepublik Deutschland, Teil 1, Deutscher Wetterdienst, Offenbach am Main.
• Namysłowska-Wilczyńska B., 2006: Geostatystyka . Teoria i zastosowania, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 356 s.
• Quiel F., Sobik M., Rosiński D., 2003: Spatial analysis of air temperature trends in Europe with the use of GIS, [W:] Man and climate in the 20th century, Studia Geograficzne 75, Wyd. Uniw. Wrocławskiego, Wrocław, pp. 541-550.
• Sobolewski W., 2001: Numeryczna mapa opadów atmosferycznych dla dorzecza Wisły, Uniwersytet Gdański, Rocz. Fizycznogeograficzny, t. VI, s. 79-84.
• Stach A., Tamulewicz J., 2003: Wstępna ocena przydatności wybranych algorytmów przestrzennej estymacji miesięcznych i rocznych sum opadów na obszarze Polski, [W:] Kostrzewski, Szpikowski (red.) . Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych, Tom 3, Instytut Badań Czwartorzędu i Geoekologii UAM, Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, s. 87-111.
• Trigo, R.M., DaCamara, C.C., 2000: Circulation weather types and their influence on the precipitation regime in Portugal, International Journal of Climatology, 20, pp. 1559-1581.
• Tveito, O. E., Ustrnul, Z., 2003: A review of the use of large-scale atmospheric circulation classification In spatial climatology, DNMI, KLIMA, No. 10, Oslo.
• Ustrnul Z., 2006: Spatial differentiation of air temperature in Poland using circulation types and GIS, International Journal of Climatology, 26, pp. 1529-1546.
• Ustrnul Z., Czekierda D., 2005: Application of GIS for the development of climatological air temperature maps: an example from Poland, Meteorol. Appl., 12, pp. 43-50.
• Ustrnul Z., Czekierda D., 2006: Metody analizy przestrzenno-czasowej w badaniach klimatologicznych (na przykładzie Polski), Roczniki Geomatyki, Tom IV, Zeszyt 2, s. 147-156, PTIP, Warszawa.