Culture or tact in architecture?

• Autorzy: Włodarczyk M.

Warianty tytułu

EN

Kultura czy takt w architekturze

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wydawać by się mogło, że postawione pytanie: kultura czy takt w architekturze jest bezzasadne. Niemniej jednak należy rozróżnić wyrazy: kultura i takt. Jedno i drugie w architekturze występuje. Kultura jako szerzej pojmowane semantycznie wyrażenie jest umocowane w historii filozofii. Takt jest bardziej "parweniuszem", ale jednocześnie pozwala na swobodniejsze podejście do wyrazu "kultura". Poruszając się wśród przykładów: Czy kulturalnym jest obwieszanie budynków reklamami? Nie jest. Ktoś kto projektował na czyjeś zlecenie, nie projektował "wieszaka dla reklam". Osoby decydujące o takim działaniu naruszają prawo autorskie. Chyba, że autor wyraził zgodę, ale z moje dotychczasowej praktyki nie wynika, aby takie starania o zgodę były czynione. Władze architektoniczne i konserwatorskie zasłaniają się niemożnością działania. Nie jest prawdziwe, bo w świetle obowiązującego prawa to, co nie jest zabronione, jest dozwolone. I nic nie stoi na przeszkodzie informowaniu potencjalnych entuzjastów naruszania tego prawa o wynikających z tego konsekwencjach. Podobnie jest z występującą obecnie powszechnie tzw. termoizolacją. Gdzie jest zatem kultura w architekturze? Jest niestety wyjątkiem. Zanikła tzw. dobra kontynuacja. Nie wspomaga jej też obecnie modny "zrównoważony rozwój". Mógł by być tu pomocny "takt", ale jego też najczęściej nie ma. W końcowej refleksji: jednak kultura i takt.

EN

One could consider the question: Culture or Tact in Architecture? to be groundless. However, the meaning of these two terms - culture and tact - should be distinguished. Architecture comprises both of them. Culture -as a broadly explained semantic expression - is embedded in the history of philosophy and aesthetics. Tact is rather parvenu in this comparison but it provides a less restrained, less historical and philosophical, approach to culture. Culture is our common good connected with historical heritage and architecture, as one of the most permanent arts, is its special expression. In 2009, on the initiative of the Minister of Culture and National Heritage Mr. Bogdan Zdrojewski, the Congress of Polish Culture was held in Cracow. A document which presents in its more detailed part an approach to immovable historic monuments but understood in their broader sense as cultural heritage was developed for the meeting.

Słowa kluczowe

PL

kultura; takt; architektura

EN

culture; tact; architecture

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2010
• Tom: Nr 2(28)
• Strony: 223--227
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Włodarczyk M.

• Kielce University of Technology and Włodarczyk+Włodarczyk Architekci Studio Autorskie

Bibliografia

• [1] Burszta W.J., Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia, PIW, Warszawa 2008.
• [2] D’Alleva A., Metody i teorie historii sztuki, Universitas, Kraków 2005.
• [3] Eco U., Szaleństwo katalogowania, Rebis, Poznań, 2009.
• [4] Ingarden R., Studia z teorii poznania, PWN, Warszawa, 1995.
• [5] Juszczak W., Fragmenty, Zamek Królewski w Warszawie, 1995.
• [6] Kysiak M., Miasto kultur, religii narodów – wielki bazar architektury, conference materials from the Congress of Polish Architects: „Architektura miasta w dialogu kultur, narodów, religii”, Białystok, May 20–22, 2005.
• [7] Purchla J. (ed.), Raport o systemie ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce po roku 1989, National Culture Center, Warszawa, 2009.
• [8] Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, PWN, Warszawa, 2005, pp. 309–310.
• [9] Wilkoszewska K. (ed.), Czas przestrzeni. Anna Wolińska, Doświadczenie nieskończoności – rozległość czy skupienie?, Universitas, Kraków 2008.
• [10] Vitruvius, O architekturze ksiąg dziesięć, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
• [11] Włodarczyk M., Architektura Finlandii a edukacja architektoniczna społeczeństwa, Doctoral dissertation, Faculty of Architecture, Cracow University of Technology, 2009.
• [12] Woźniakowski J., Czy kultura jest do zbawienia koniecznie potrzebna?, SIW Znak, Kraków 1988.
• [13] Żórawski J., O budowie formy architektonicznej, Arkady, 1973.
• [14] Żórawski J., Wybór pism estetycznych, Universitas, Kraków 2008.