Towers - the element of Jutrosin's spatial composition (Greater Poland Province)

• Autorzy: Gubańska R.

Warianty tytułu

PL

Wieże elementem kompozycji przestrzennej Jutrosina (woj. wielkopolskie)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Dwelling and farm buildings along with greenery are the elements that for centuries to a large extent have formed and arranged space. The tallest or the biggest of them dominate the whole composition. These include primarily town halls and churches with their spacious interiors and distinctive functions as well as high towers which are the main architectural landmarks. These buildings also often have exquisitely rich architectural forms as well as sculptural and painting decorations which greatly affect the perception of landscapes or skylines of selected settlements. The town halls and temples create specific architectural landmarks of the cities and thus diversify their spatial composition. It is worth emphasizing that it was the buildings and spatial composition that significantly influenced the diversity and architectural design of a town; those factors determined the harmonious adjustment to the neighboring landscape. As a rule the closer to the center (market square), the buildings are higher and higher. The architectural landmarks, which would be vertical elements, located over a larger area significantly influence the architectural diversity of a town. The fundamental element in the process of architectural development of settlements and their landscape was their geographical location. Making the most of the landscape features enhances and facilitates the artistic perception of town skylines.

PL

Od wieków elementami kształtującymi i porządkującymi przestrzeń były i są nadal zabudowania mieszkalne, gospodarcze oraz towarzysząca im zieleń. Bardzo często jednak pojawiają się akcenty wertykalne, które nie tylko wpływają na zróżnicowanie kompozycji przestrzennej, ale także tworzą malownicze zespoły widokowe. To przede wszystkim kościoły wraz z wysokimi wieżami stanowiły główne dominanty architektoniczne. Podobnie wyróżniającymi się elementami były ratusze, nierzadko konkurujące z kościołami. Należy podkreślić, że na różnorodność i interesujący kształt sylwety miasta duży wpływ miała kompozycja przestrzenna oraz układ zabudowy. Zasygnalizowane zagadnienia zostaną przedstawione na przykładzie Jutrosina, miasteczka zlokalizowanego na Nizinie Wielkopolskiej. Jutrosińskie wieże nie tylko w interesujący sposób kształtują panoramę miasta, czyniąc tym samym jego sylwetę znacznie ciekawszą, stanowią również wspaniałe zamknięcia ulic, a uściślając - ich osi widokowych. Na podkreślenie zasługuje jeszcze jedna funkcja wieży - symboliczna, a mianowicie drogowskazu. Zbliżając się do wybranej miejscowości, już z daleka możemy określić, czy mamy do czynienia ze wsią czy miastem. Zarysowujące się sylwety występujących tam wież doskonale określały i określają nadal charakter zabudowy.

Słowa kluczowe

EN

Jutrosin; towers; spatial composition

PL

Jutrosin; wieże; kompozycja przestrzenna

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2010
• Tom: Nr 2(28)
• Strony: 29--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Gubańska R.

• Wrocław University of Environmental and Life Sciences, Institute of Landscape Architecture

Bibliografia

• [1] Böhm A., Planowanie przestrzenne dla architektów krajobrazu. O czynniku kompozycji, Cracow University of Technology Publishing House, Cracow 2006.
• [2] Callier E., Powiat pyzdrski w XVI stuleciu. Szkic geograficzno--historyczny, Poznań 1888.
• [3] Dzieje Wielkopolski edited by J. Topolski, Poznań Publishing House, Poznań 1969.
• [4] Jędraś St., Miasto i Gmina Jutrosin, Leszno 1999.
• [5] Krygowski B., Krajobraz Wielkopolski i jego dzieje, Polish Scientific Publishers PWN, Poznań 1958.
• [6] Łukaszewicz J., Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezji poznańskiej,Vol. 2, Poznań 1859.
• [7] Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w środowisku kulturowym, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2007.
• [8] Przyłęcki M., Zarys dziejów budowy miast i wsi, Wroclaw University of Environmental and Life Sciences Publishing House, Wrocław 2004, p. 1.
• [9] Rylke J., Kompozycja krajobrazu kulturowego, Architektura Krajobrazu, 1–2, 2006, pp. 24–31.
• [10] Sobisiak W., Dzieje Ziemi Rawickiej, Polish Scientific Publishers PWN, Poznań 1967.