Tytuł artykułu
Autorzy
Wybrane pełne teksty z tego czasopisma
Identyfikatory
Warianty tytułu
Incorporating little towns in the process of forming agglomerations - a chance or destruction?
Języki publikacji
Abstrakty
Miasteczko, małe miasto - to osiedle o charakterze miejskim z niewielką liczbą ludności (do lOtys. mieszkańców), skupioną na niewielkiej powierzchni. Pełni ono rolę usługowego ośrodka regionalnego dla większego lub mniejszego obszaru. Życie płynie tu w sposób szczególny -jego tempo jest spokojne. Społeczność zwykle zintegrowana - ludzie się znają. Przestrzegane są pewne normy i obyczaje. Bliski i bezpośredni jest kontakt z przyrodą, która podchodzi do stóp zabudowy. Dla wielu miasteczko to prowincja, to świat zapomniany, leżący na uboczu. Dla innych - a jest ich wielu - to swojszczyzna, to prawdziwe oblicze krajobrazu kulturowego, kształtowanego podług nieba i zwyczaju polskiego. Taki obraz miasteczka staje się jednak przeszłością, przemija i różne, lecz liczne są tego przyczyny. Już na początku XX wieku, a nawet wcześniej, odzywały się głosy w obronie harmonijnego, zachowującego tradycję, polskiego krajobrazu kulturowego1. Od tego czasu bardzo wiele się zmieniło. Komunikacja, środki przekazu integrują odizolowane niegdyś ludzkie osiedla. Zniszczenia wojenne, związane z wojną migracje ludności, a następnie dewastacja miasteczek i ich substancji po wojnie, rezygnacja z regionalizmu na rzecz wszechobecnej wielkiej płyty - to wszystko w przyspieszonym tempie zmieniło i zmienia oblicze polskiego miasteczka. Liczni badacze od dawna sygnalizują swe obawy. Szczególna jest sytuacja miasteczka, odrębnej przecież formacji przestrzenno-socjologicznej, włączonego w wyniku decyzji administracyjnej w granice dominującej w bliskim sąsiedztwie aglomeracji. Tu, oprócz wszystkich wspomnianych zagrożeń, następuje jeszcze jedno -szczególne zagrożenie - zostaje zatarta tożsamość administracyjna. Procesy takie zachodziły i w przeszłości - łączono bliskie organizmy miejskie w średniowieczu i w wiekach następnych. Renesansowy Mirów został wcielony do pobliskiego starego Pińczowa, XVII-wieczny Wierzbnik połączono z XIX-wieczną osadą przemysłową Zagłębia Staropolskiego - Starachowicami, tworząc w 1939 r. ważny ośrodek miejski COP-u. Praca niniejsza dotyczy miasteczek wcielonych do większych organów urbanistycznych po drugiej wojnie światowej. Oprócz specyficznej grupy, jaką są uzdrowiska - niezgodnie z ich funkcją włączone w obręb wielkich miast (np. Cieplice w obręb Jeleniej Góry, Szczawno Zdrój w obręb Wałbrzycha) jest także grupa małych miast, które utraciły stopniowo znaczenie na rzecz sąsiedniej rozrastającej się osady, aby ostatecznie po II wojnie światowej, w okresie tworzenia aglomeracji miejskich, znaleźć się w granicach potężniejszego sąsiada jako jego dzielnica. Do takich należy m.in. miasteczko Sarnowa, obecnie dzielnica Rawicza i miasteczko Denków, obecnie część Ostrowca Świętokrzyskiego.
Together with the development of urban agglomerations an alarming urbanistic phenomenon has been observed, which consists in incorporation of individual little towns into huge urban complexes. As a result, towns with remarkable cultural traditions have been losing their "entity. Such a situation emerged and grew in intensity especially after the Second World War. This is illustrated in the present study by an example of two towns: Denkow, Kielce province, and Sarnowa, Great Poland. The first one became a district of Ostrowiec Swietokrzyski, and the second was incorporated by Rawicz. Both towns just like many others arc threatened with functional and economic stagnation as well as spatial degradation. Their individual character as regards culture and space occupied can be saved only by way of taking appropriate decisions. This is an essential activity in the process of protecting historical little towns of Poland against irreversible destruction.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
33--41
Opis fizyczny
Bibliogr. 16 poz., rys.
Twórcy
autor
- Politechnika Wrocławska
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BPW7-0018-0016