Marina el-Alamein. Prace badawcze i konserwatorskie w sezonie roku 2000

• Autorzy: Medeksza S.

Warianty tytułu

EN

Investigations and conservation works in the season of the year 2000

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W okresie od 27 marca do 30 maja 2000 r., w Marinie el-Alamein, na terenie wczesnorzymskiego miasta, szósty sezon pracowała polsko-egipska misja konserwatorska. Przedmiotem prac misji jest zespół reliktów domów mieszkalnych pochodzących z okresu grecko-rzymskiego oznaczonych na planie numerami H9 i H9a; H10, HlOa, HlOb oraz H21c, a także hypogeum T6 (ryc. 1). Miasto wraz z jego nekropoliami funkcjonowało w długim okresie od II w. p. n. e. do VI w. n. e. [4, s. 12], [14, s. 82-88]. Pierwszą fazę budowy domów mieszkalnych można datować na koniec I i na II wiek [14, s. 82-88], [ 18, s. 117-154]. W późniejszym okresie były one wielokrotne przebudowywane. Obecnie dostępne relikty architektury, które są przedmiotem naszych badań i prac konserwatorskich, pochodzą z prze-łomu II i III w.2 i później. Coraz więcej zabytków potwierdza słuszność takiego datowania struktur. Wskazują na to zabytki malarstwa ściennego z domu H10 i okolic oraz inskrypcja poświęcona Kommodusowi z domu H21 c. W niewiele zmienionej formie domy te funkcjonowały co najmniej do IV wieku [16, s. 51-62]. Inne zabytki, na przykład bazylika chrześcijańska, umożliwiają przesunięcie daty funkcjonowania miasta poza IV w. [11, s. 47-58], może nawet do czasu najazdu arabskiego na Egipt w 641 r. Zniszczenie układów pierwotnych nastąpiło na skutek trzęsienia ziemi, pożarów lub wojny. Pozostały po tych wydarzeniach warstwy spalenizny; mury i kolumny natomiast w wielu miejscach zachowały się przewrócone do pozycji poziomej w niezmienionym, choć rozluźnio-nym układzie wątku. W ostatnim czasie uchwycono w paru miejscach pierwotny poziom zabudowy. W domach HlOa i H9b oraz pierwszy poziom użytkowy ulicy przy wejściu do domu H10 jest około 0,76-1,00 m niższy od poziomu kamiennych posadzek domów z końca II oraz przełomu III Z roku na rok rozszerzamy zakres swojej działalności na terenie miasta. Dotyczy to zarówno prac badawczych, jak i konserwatorskich. Rozpoczynaliśmy zabezpieczenia domów H9 i H9a. Obecnie zostały również włączone zespoły H10, HlOa, HlOb (ryc. 2); są one usytuowane w południowej, dom H21c natomiast w północnej części antycznego miasta. Ponadto zajęliśmy się konserwacją i częściową rekonstrukcją grobowca T6, który znajduje się w zachodniej części południowo-zachodniej nekropoli. W sezonie 2001 roku planujemy rozszerzenie prac na inne obiekty, których relikty znajdująsię w centrum administracyjnym miasta oraz bazylikę usytuowaną na przedmieściu południowo-wschodnim .

EN

The Polish-Egyptian Conservation Mission, directed by the author, has been working in Marina el-Alamein for the sixth season, in the location of an early Roman town. The subject of conservation works is a complex of house relics together with the furnishings originating from the Greek-Roman period. The dating of these relics is very difficult as we have no evidence from older excavations. On the basis of our findings and taking into consideration the results of investigations of Polish archeologists carrying out investigations in the area of the western necropolis, we think that the town together with its necropolises functioned in the period from the 2nd century B.C. to the 6th century. However, for the present, we may date the houses as coming from the end of the 1st century and the 2nd century. Later they were rebuilt many times. The reconstructed structures we tentatively date as coming from the period from the 2nd to the 4th century. The destruction of the original arrangements may partly be bound with the results of various disasters, and partly with natural degradation. In the last years we have been able to perceive, in a couple of places, the level of building lower by about 0.80-1.00m. in comparison to the houses undergoing conservation. The main subject of operations of our mission is the conservation of relics of habitable architecture together with the furnishings, in the town of Marina el-Alamein, and also the hypogeum T6 from the western necropolis. Since the year 1998 we have been discovering wall paintings. After finding the niche deliminated by plastered attached columns surmounted by a cornice with a triangular tympanum filled by a shell, and also fragments of paintings from the niche, which we tentatively date as originating from the second half of the 2nd century, we are finding further examples. From the rubble in accommodation 5c, we have excavated fairly well preserved relics of another wall painting, most probably representing Heron or Serapis. Preliminary dating may also be assumed as the turn of the 2nd and 3rd century. Later, in the street dividing the house H10 from H10 "E", we came across fragments of a painting presenting the head of a woman with a ship on her head. This could be Berenike II, Alexandria or a personification of a port town. This painting, similarly to the earlier ones, we tentatively date as coming from the turn of the 2nd and 3rd century. Besides, in the house HlOa we found a plate with preserved fragments of a painting on the plaster showing the figure of a man and a twining plant. This is the decoration of a pilaster between rectangular panels. This fragment is difficult to date, however, we think it ought to be contemporary with the earlier examples. In the house H21c we found fragments of marble plates with an inscibed dedication to the Emperor Commodus, dating from the year 180-183. Conservation and reconstruction works of habitable architecture relics in the season of the year 2000 included the complexes of houses H10 (H10, HlOa and HlOb) as well as H9 (H9 and H9a). The operations were of a wide range. Fragments of niches in H10 and H9 were reconstructed. The niche in chamber 2 of the house H10 was reconstructed up to the cornice. This was possible due to the preservation in a good state of the attached columns and the cornice mentioned above. In the year 2001 we plan to reconstruct the tympanum with the artificial marble shell. The meridional street running between the H10 and H10"E" houses has been cleaned and protected. The parallel ambitus street running between houses H10 and H19, has also been cleaned. Walls have been added and as a result the accommodations 14 and 15 in the house H9a are more legible. The conservation of a chosen family vault from the western necropolis has been started. This is the T6 hypogeum. We shall be continuing these operations in the coming season. In the 2001 season we plan to continue works in the H10 and H19 complex and expanding them to houses H21 and H1. Preparatory works were carried out in the year 2000 allowing planned operations in these complexes to be realized during the nearest season.

Słowa kluczowe

PL

Marina el-Alamein; prace badawcze; prace konserwatorskie

EN

Marina el-Alamein; investigations; conservation works

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2001
• Tom: Nr 1-2(9-10)
• Strony: 3--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Medeksza S.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej