Człowiek i miejsce. Szkic o mobilności współczesnego człowieka

• Autorzy: Bagiński E.

Warianty tytułu

EN

Man and locality. An outline of the mobility of contemporary man

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Człowiek jako istota rozumna (homo sapiens) może, ma prawo - nie tylko teoretycznie - wybrać dowolne miejsce na Ziemi, gdzie chciałby się osiedlić, na dłuższy lub krótszy czas zamieszkać. Może również, ma prawo, pomnażać, ale i redukować rzeczy i przedmioty, które są mu potrzebne lub samu już zbędne, nieużyteczne. Pośród wielu innych praw, których nie ma potrzeby tu wymieniać, te dwa wybrane są znaczącą częścią egzystencji człowieka. Prześledźmy je, choćby w zarysie. Egzystencja człowieka była i jest związana z miejscem [1], [2], [6], zarówno w makro-, jak i mikroskali. Miejscem w makroskali może być: kraj, region, jakaś jednostka osadnicza. W mikroskali tym miejscem może być: dom, mieszkanie, lokum, ale i szałas, lepianka, jurta, igloo. "Miejsca są-według Walmsleya i Lewisa -(...) ważnymi zjawiskami w świecie codziennych przeżyć. W gruncie rzeczy doświadczenia i świadomość świata koncentrują się na miejscach. Mimo to niewiele wiemy o tym jak miejsca zyskują znaczenie (meaning)" [7, s. 254]. Dlatego też miejsce wybrane, zajęte czy przydzielone człowiekowi (w drodze zasiedzenia, odziedziczenia, spadku) nie może być niczym ekwiwalentnym zastąpione. Bo niejako z definicji trzeba gdzieś mieszkać, zwłaszcza w naszej strefie klimatycznej. Pomijając tu kwestie standardu mieszkaniowego, powinno się mieć miejsce egzystencjalnie niezbędne. Ale mieć miejsce czy mieć do tego prawo - niekoniecznie i nie zawsze pozostaje w związku z prawem jego wyboru. Wybór bowiem bywa iluzoryczny, choć teoretycznie pozostaje prawem, lecz nie zawsze wykonalnym, zwłaszcza tam, gdzie występuje głód mieszkaniowy, duże bezrobocie, jak np. w Polsce. Do tego dochodzą i inne uwarunkowania ekonomiczne, kulturowe, rodzinne, dające się wprawdzie redukować, mogące jednak ograniczać przemieszczenia z miejsca na miejsce. Łatwiej dochodzi do zmiany miejsca zamieszkania (domu, mieszkania) w mikroskali. Ruchliwość w ramach danej jednostki osadniczej jest łatwiejsza, w mniejszym stopniu obciążona kosztami, ryzykiem zmiany środowiska społecznego, więzi rodzinnych, koleżeńskich, partnerskich, sąsiedzkich. Wzorem innych, bardziej rozwiniętych cywilizacyjnie i zamożniejszych krajów, i w Polsce zwiększać się będzie mobilność ludzka w sensie przemieszczeń z miejsca na miejsce. Jest bowiem bardzo prawdopodobne, że różnicujący się rynek pracy, redukcja (konieczna!) bezrobocia, poprawa sytuacji mieszkaniowej (też konieczna) wyzwolą tę mobilność. Tam, gdzie jest małe lub znikome bezrobocie i sytość mieszkaniowa, jednym z głównych motywów mo-bilności jest podążanie za "dobrą" pracą, podejmowaną selektywnie. Tam przemieszczanie się z miejsca na miejsce nie budzi zwykle lęku. Dom, mieszkanie, stosunkowo łatwo zmienić w drodze kupna-sprzedaży czy wynajmu. To nie hamuje decyzji o zmianie miejsca zamieszkania. Perspektywa intratnej, dobrze wynagradzanej i ambitnej pracy może stać się impulsem do zwiększonej aktywności, zwłaszcza ludzi młodych, łatwiej podejmujących decyzje zmian miejsca zamieszkania.

EN

Problems concerning the mobility of man have been analysed, accentuating the locality in a macro- and a micro-scale. The right of man to change (choose) the place of habitation has been underlined, as well as the right to both augment and to diminish things, objects, and appliances. As a result of congestion in spatial investments (due to building), limitations in translocation from place to place may issue. On the other hand, and this was stressed, one of the important reasons of mobility of contemporary man is the search for "good" work - which may be found in areas of greater investments. Also, it has been pointed out that the unceasing aspiration of man to increase his possessions, especially terrain absorbing objects, will demand their minimalization. The reduction and minimalization of things and objects is closely bound with the decisions of changing the habitation locality.

Słowa kluczowe

PL

mobilność ludzka; zmiana miejsca zamieszkania

EN

human mobility; contemporary man; change of residence

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 1(11)
• Strony: 141--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Bagiński E.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] Bagiński E., Wrocław w opinii swoich mieszkańców, Wrocław 1998.
• [2] Bagiński E., Wokólmiejska przestrzeń Wrocławia, [w:] Wrocław i strefa przymiejska jako układ osadniczy, Praca zbiorowa, Wrocław 2000.
• [3] Kaku M., Wizje, czyli ja k nauka zmieni świat w XXI wieku, Warszawa 2000.
• [4] Kasprzak W., Pelc K., Wyzwania technologiczne - prognozy i strategie, Kraków 1999.
• [5] Krucina J. ks., Sumienie społeczeństwa. Wrocław 1995. [6] Michałowski L., Gdańsk w oczach jego młodych mieszkańców - studium miejsca, „Studia Regionalne i Lokalne” 2001, nr 1 (5).
• [7] Walmsley D.J., Lewis G.J., Geografia człowieka. Podejście behawioralne, Warszawa 1997.