Przekształcenia urbanistyczne oraz architektoniczne Gubina i Guben

• Autorzy: Mróz A.

Warianty tytułu

EN

Urbanistic and architectonic transformations of Gubin and Guben

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Szczegółowe przedstawienie przekształceń urbanistycznych i architektonicznych Gubina i Guben do początku XXI w. jest punktem wyjścia do opracowania poświęconego przydatności projektowania tymczasowego w ożywianiu działań rewaloryzacyjnych miast historycznych, zwłaszcza podzielonych po drugiej wojnie światowej. Aby możliwe było ukazanie potencjału architektury mobilnej i planowania tymczasowego, czyli tzw. lekkiej urbanistyki, jako narzędzia aktywizacji przestrzeni przygranicznego miasta, jakim jest Gubin i Guben, konieczne jest określenie ramowych uwarunkowań, poznanie historii i kierunków rozwoju przestrzennego tych miast. Struktura osadnicza Gubina i Guben, jak również ich dyspozycyjność funkcjonalno-przestrzenna, z jednej strony wynikają ze zróżnicowanego położenia topograficznego, z drugiej strony zaś odzwierciedlają odmienne kierunki ich rozwoju przestrzennego przed i po drugiej wojnie światowej.

EN

Gubin is a town lying on the border of Slask and Dolne Luzyce, which at first belonged to Poland, then to the Silesian princes (up to 1368), next to Bohemia, and from 1526 to the Habsbourgs. Once, a homogeneous urban formation, at present Gubin and Guben are two agglomerations lying on the border of Poland and Germany. During the centuries it was a single town, with one main town square, constituting its heart, with a coherent communication system and division into separate districts of a different building character and functions. The history of the town ended when the Second World War broke out. As a result of the Poczdam Agreement, among other things, the terrains lying east of the Nysa Łużycka river were incorporated into Poland. The Polish town of Gubin was created here out of the town tissue destroyed in 80%. The German Guben deprived of the east terrains, i.e. the original town, develops in the area of the former industrial district, with no town centre.

Słowa kluczowe

PL

Gubin; Guben; przekształcenia architektoniczne; przekształcenia urbanistyczne

EN

urbanistic transformations; architectonic transformations; Gubin; Guben

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2004
• Tom: Nr 2(16)
• Strony: 43--54
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., ryc.

Twórcy

autor

Mróz A.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] Album von Alt-Guben, Photo E. Biegner & Co., Guben 1881.
• [2] Andreas Peter, Guben1945-1946. Berichte, Dokumente, Diskussionen, Guben 1997.
• [3] Andreas Peter, Nachbarn von einst. Bilder und Dokumente jüdischen Lebens in Guben, Guben 1999.
• [4] Deutchs-Polniche und andere Grenzstadte ‒ Die Grenze als Chance, IBA, Berlin 2000.
• [5] Deutschlands Stadtbau Guben, Guben 1922 (maszynopis w archiwum Urzędu Miasta Guben).
• [6] Gander Karl, Führer durch Guben und Umgebung, Guben 1914.
• [7] Gander Karl, Geschichte der Stadt Guben, Guben 1925.
• [8] Gubin. Studium historyczno-urbanisiyczne do planu zagospodarowania przestrzennego miasta, cz. 2 (Rozwój przestrzenny), oprac. Ewa Smalikowska, Zielona Góra 1955 (maszynopis w archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze).
• [9] Heimat-Lexikon für Guben und Umgebung, Gubener Heimatkalender, Guben 2002.
• [10] Jajeśniak Dagmara, Stokłosa Katarzyna, Geteilte Städte an der Oder und Neisse. Frankfurt(Oder)-Słubice, Guben-Gubin und Görlitz-Zgorzelec 1945-1955, Berlin 2000.
• [11] Koncepcja struktury przestrzennej. Guben-Gubin, Gubin 1998 (maszynopis w archiwum Urzędu Miasta Gubin).
• [12] Kowalski Stanisław, Zabytki województwa zielonogórskiego, Zielona Góra 1987, s. 24-27.
• [13] Kowalski Stanisław, Gubin. Zarys hisiorii miasta, Zeszyty Lubuskie nr 22, Zielona Góra 1987.
• [14] Kowalski Stanisław, Geneza i rozwój przestrzenny Gubina, Zeszyty Lubuskie nr 11, Zielona Góra 1971.
• [15] Lasota Czesław, Rozpędowski Jerzy, Rozwój przestrzenny kościoła parafialnego w Gubinie, Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politeciniki Wrocławskiej nr 14, Seria: Studia i Materiały nr 7, Wrocław 1980, s. 26-45.
• [16] Monographien deutscher Städte, Ervir Stein, t. 25, Guben 1922.
• [17] Pantkowski Ryszard, Gubin, Gubin 1998.
• [18] Pantkowski Ryszard, Gubin ‒ perła Łużyc wschodnich, Zeszyty Gubińskie nr 9, Gubin 1982.
• [19] Schrim Walter, Peage Arno, Zeidler Fritz, Guben ‒ Stadt und Land vor 1945, Heimatkreis Guben und Gubener Heimatbund, Guben 1985.
• [20] Stokłosa Katarzyna, Grenzestädte in Ostmitteleuropa. Guben und Gubin 1945 bis 1995, Berlin 2003.
• [21] Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową Odrą i dolną Wartą, t. 1, Zielona Góra 1957, s. 50. 51, 55, 66; ryc. 10. 11.