Przeobrażenia przestrzenne a zachowanie cech tożsamości kulturowej Kotliny Kłodzkiej. Próba ujęcia tematu

• Autorzy: Pustelnik R.

Warianty tytułu

EN

Spatial transformations and the retaining of the Identity of Kotlina Kłodzka (the Kłodzko Valley)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie, zarówno w okresie transformacji w naszym kraju, jak i po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r., wzrasta i będzie wzrastał wpływ i znaczenie zjawisk globalnych różnego typu na obszarze naszego kraju oraz w naszym życiu. Istnieją obawy, że zewnętrzne, obce wpływy w sferę kultury materialnej, w tym w krajobraz kulturowy, doprowadzą do utraty wartości regionalnych, które powstały przez wieki i pokolenia oraz w postaci dziedzictwa kulturowego różnicowały poszczególne obszary, tworząc mozaikę stylów estetycznych, a także sposobów korzystania z walorów naturalnych danego terytorium dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Często jest wyrażany pogląd, że zunifikowane w skali świata metody eksploatacji przestrzeni w celach doraźnych, pragmatycznych, zniszczą tradycyjny, zabytkowy charakter lokalnego krajobrazu, regionalną architekturę, historyczne zespoły urbanistyczne, a także miejscowe zasoby przyrodnicze. W tej sytuacji ważnym i pilnym zadaniem badawczym będzie określenie i ochrona najistotniejszych elementów i cech, które tworzą specyfikę, regionalną niepowtarzalność, czyli kulturową tożsamość, stwarzają możliwość identyfikacji danej przestrzeni przez jej mieszkańców i ludzi z zewnątrz. Warto uświadomić sobie również, że rekonstrukcja cech regionalnego krajobrazu i stylu oraz ich ochrona ma nie tylko znaczenie psychospołeczne. Wiedza o dziedzictwie regionu powinna służyć władzom szczebli lokalnych i ponadlokalnych w prowadzeniu własnej polityki przestrzennej, uwzględniającej tradycje miejscowe, zwłaszcza w perspektywie otwierania się naszych rynków pracy dla różnych podmiotów gospodarczych, w tym firm projektowych, zarówno spoza regionu, jak i spoza Polski.

EN

The author's interest, lasting over a dozen years, with the Polish transformation process, aims at creating a spatial policy with regard to regions and subregions initiated in 1990 in the model region of Walbrzych. This policy, based on promoting the cultural identity of small motherlands, constitutes an alternative in the united Europe in ralation to the hitherto existing divisions, determined by the borders of countries. The complexity of problems bound with retaining the cultural identity of the Kotlina Klodzka subregion, has been presented. Determining the list of problems constitutes the basis of preparing the method of planning research. The method enables identifying cultural identity features, the reconstruction of general patterns of cultural distinctiveness, evaluation of the state of preservation of the subregion's distinctiveness, it points out the tendency of changes during the transformation period, after 1989, in the aspect of retaining the cultural identity. Also, it allows a general evaluating and attempting to define the directions of spatial transformations in the context of preserving and reconstructing the cultural heritage as well as revitalizing of the degraded areas. This method may be useful in spatial development plans of other regions in Poland, especially those with strongly accentuated and specific identification features, established through local tradition and custom.

Słowa kluczowe

PL

przeobrażenia przestrzenne; tożsamość kulturowa; Kotlina Kłodzka

EN

spatial transformations; Kłodzko Valley; cultural identity

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2003
• Tom: Nr 1-2(13-14)
• Strony: 155--162
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Pustelnik R.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] Kosiński W., Aktywizacja turystyczna małych miast. Aspekty architektoniczno-krajobrazowe, Kraków 2000.
• [2] Łużyniecka E., Poszukiwania optymalnych metod ochrony i odbudowy zabytków Dolnego Śląska, „Architectus” 2001, nr 1-2 (9-10).
• [3] Małachowicz E., Ochrona środowiska kulturowego, Warszawa 1988.
• [4] Pustelnik R., Rola i miejsce planowania przestrzennego w procesach restrukturyzacyjnych (na przykładzie Dzierżoniowa i pasma Kudowa Zdrój - Zloty Stok), [w:] red. R. Pustelnik, Konferencja Regionalna, Polanica Zdrój, 1993.
• [5] Pustelnik R., Rewitalizacja miast historycznych w okresie transformacji ustrojowej po 1990 roku. Wybrane problemy, [w:] Problemy urbanistyki zachodniej Ukrainy, Lwów 1994.
• [6] Studium uwarunkowań i możliwości rozwoju przygranicza Czech, Moraw i Ziemi Kłodzkiej. Euroregion Glacensis, Urząd Wojewódzki w Wałbrzychu, Wałbrzych 1977, s. 21-23.
• [7] Trocka-Leszczyńska E., Kierunki modernizacji zabudowy mieszkaniowej w regionie sudeckim, Raport Inst. Arch. i Urban. PWr nr 159, Wrocław 1992.