Architektura dawnego klasztoru paulińskiego w Pińczowie oraz propozycja jego rewaloryzacji

• Autorzy: Doroz M.

Warianty tytułu

EN

The former Paulite monastery in Pińczów - its architecture and revalorization proposal

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem badań autorki jest architektura dawnego klasztoru paulińskiego w Pińczowie. Inspiracją prac stała się dzwonnica towarzysząca zespołowi. Propozycja rewaloryzacji, mająca na celu przywrócenie jego dawnej świetności, wraz z adaptacją dzwonnicy na punkt widokowy, jest szansą dla rozwoju miasta i regionu. Zespół dawnego klasztoru paulińskiego jest jednym z wielu zachowanych cennych zabytków w Pińczowie, niewielkim mieście powiatowym, położonym między rzeką Nidą a Garbem Pińczowskim, w południowej części województwa świętokrzyskiego, 40 km na południe od Kielc. U podnóża góry św. Anny, w najstarszej, północnej części miasta, wspaniale została wpisana zabudowa zespołu wraz z otoczeniem. Całość składa się z kościoła parafialnego pw. św. Jana Ewangelisty (ryc. 1), dawnego klasztoru paulińskiego i dzwonnicy -strażnicy miasta. Wszystkie obiekty wraz z dzwonnicą mają wartość zabytkową i są wpisane do rejestru zabytków województwa kieleckiego (obecnie świętokrzyskiego).

EN

The object of the author's research is the architecture of the old Paulite monastery in Pińczów. The work has its roots in the issue of the belfry that accompanies the complex of the above mentioned buildings. The revalorization proposal aims at restoring splendour and magnificence to the place which may be obtained through adaptation of the belfry as a vantage point and as a stage en route through similar places in the Ponidzie region. The architecture of the former Paulite monastery is one of a variety of valuable monuments that have survived in Pińczów -a small town located between the river Nida and Garb Pińczowski (Pińczowski Hummock), in the southern part of the Świętokrzyska province. The complex of buildings has been perfectly located at the foot of St Anna's mountain, in the oldest northern district of the town. The whole complex is composed of the parish church of St John the Evangelist, the Paulite monastery and the belfry. All the buildings represent monumental value and arejegistered at the Main Monuments' Record in Kielce. In 1956 the monastery became the property of the Treasury and since that moment has been designated for the purposes of cultural institutions. The object - at this moment called the Belvedere - is composed of the Regional Museum, a cinema, and the Community Centre. The church and belfry belong to the Roman Catholic parish and are used as sacral places. Coincidently, the belfry plays the role of the Town Square bell - the clock tower of the town.

Słowa kluczowe

PL

klasztor pauliński; Pińczów; rewaloryzacja; architektura klasztorna

EN

Paulite monastery; Pinczow; revalorization; architecture of monastery

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2003
• Tom: Nr 1-2(13-14)
• Strony: 83--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Doroz M.

• doktorantka w Zakładzie Konserwacji i Rewaloryzacji Architektury Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] Borusiewicz Władysław, Konserwacja zabytków budownictwa murowanego, Arkady, Warszawa 1971.
• [2] Brykowska Maria, Nowożytne zespoły sakralne pierwszej połowy wieku XVII w Polsce, mps pracy doktorskiej, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1966.
• [3] Bukowski Jan, Dzieje reformacji w Polsce - od wejścia jej do Polski aż do jej upadku według najnowszych źródeł, Kraków 1883.
• [4] Chlebowski Bronisław, Pińczów, [w:] Słownik Geograftczno-Historyczny Królestwa Polskiego, t. 8, Warszawa 1887, s. 160, [za:] Studia Caramontana 11, Wydawnictwo oo. Paulinów, nakładem ks. Prałata Henryka Jankowskiego, Jasna Góra 1991.
• [5] Chodyński S., Paulini, [w:] Encyklopedia kościelna, pod red. M. Nowodworskiego, t. 18, Warszawa 1892, s. 481-483.
• [6] Długosz Jan, Liber beneficiorum, t. 3, Kraków 1864, s. 130.
• [7] Dzieduszycki Maurycy, Zbigniew Oleśnicki, t. 1, Kraków 1853 -1854, s. 467.
• [8] Dziubiński Andrzej, Przechadzki po Pińczowie, Pińczów 1999, Muzeum Regionalne w Pińczowie.
• [9] Fijalek Jan Nepomucen, Zbiór dokumentów zakonu oo. Paulinów w Polsce, z. 1, 1328-1464, Kraków 1938.
• [10] Gucwa Marian, Dzieje architektoniczne klasztoru w Pińczowie, Pińczów 1992.
• [11] Gucwa Marian, Kościół i klasztor pauliński w Pińczowie, woj. kieleckie, mps, PKZ Kielce 1984.
• [12] Komornicki S., Pińczów, [w:] Reformacja w Polsce, 1921.
• [13] Kutrzebianka K., Łoziński J. Z., Wolff B., Powiat Pińczowski, [w:] Katalog zabytków sztuki w Polsce, Województwo Kieleckie, t. 3, z. 9, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1961, s. 51-61.
• [14] Miłobędzki Adam, Architektura regionu świętokrzyskiego wXVII wieku, „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego” 1975, nr 9, s. 65.
• [15] Stuczeń S., Gawędy o klasztorze oo. Paulinów w Pińczowie, Kronika Rodzinna 1903, 1904.