Harmonia architektury a harmonia nauk ścisłych

• Autorzy: Baborska-Narożny M.

Warianty tytułu

EN

Harmony of architecture and harmony of exact sciences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono zasadniczą różnicę w funkcjonowaniu harmonii, jako odczuwalnego piękna, we współczesnej architekturze i w naukach ścisłych, na przykładzie matematyki i fizyki. Różnica ta wiąże się - według autorki - z możliwością podania przez matematyków czy fizyków spójnych kryteriów przeżywania piękna danego rozumowania matematycznego czy teorii fizycznej i rzeczywistą niemożnością jednoznacznego określenia takich kryteriów wobec dzieł architektury. Niemożność ta wiąże się - według autorki - z niejednoznacznością, a czasem wręcz rozbieżnością celów i oczekiwań wiązanych z dziedziną, jaką jest architektura. Intuicja Pitagorasa, dotycząca matematycznej budowy świata, do dziś jest dla nauki wyzwaniem, gdyż wydaje się trafna. We współczesnej fizyce (zwłaszcza teoretycznej) pojęcie "harmonii" utrzymało swe pitagorejskie znaczenie, choć jest traktowane z dużo większą ostrożnością niż w VI w. p.n.e.

EN

Different status of the idea of harmony that is perceptible beauty in modern architecture and science, i.e. maths and physics, is examined in the article. The author finds a reason for this difference in the existence of an agreement among scientists on the requirements that any mathematical reasoning or physical theory must meet to be regarded as beautiful. The most fundamental of these are verity and simplicity. What is important is that these terms can be defined for the needs of science and their existence in for example mathematical proof can be objectively verified. Among architects there is a lack of agreement on the basic criteria of perceptible beauty in architecture. According to the author this can be explained by showing the actual diversity or even discrepancy of expectations and aims linked with architecture as opposed to homogeneity of opinions on the target of science as a medium of understanding the reality. It is possible to talk of progress in science; the old theories give in to the new achievements that allow perceiving the harmonia mundi deeper. The same cannot be said of esthetics in architecture; new buildings do not diminish the beauty of their predecessors, and each must be judged in their own category.

Słowa kluczowe

PL

kanon piękna; harmonia architektury

EN

architectural harmony; canon of beauty

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2005
• Tom: Nr 1-2(17-18)
• Strony: 107--110
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz.

Twórcy

autor

Baborska-Narożny M.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] Alexander Ch., Ishikawa S., Silverstein M., A pattern language; towns, buildings, construction, Oxford University Press, Nowy Jork 1977.
• [2] Chandrasekhar S., Prawda i piękno; Estetyka i motywacja w nauce, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
• [3] Estetyka, Estetyka sensu largo, red. F. Chmielowski, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.
• [4] Farmax, Farmax - Excursions on Density, red. W. Maas, J. van Rijs, 010 Publishers, Rotterdam 1998.
• [5] James J., Muzyka Sfer - o muzyce, nauce i naturalnym porządku wszechświata, Znak, Kraków 1996.
• [6] Jedność nauki jedność świata, red. M. Heller, J. Mączka, Ośrodek Badań Interdyscyplinarnych, Kraków 2003.
• [7] Jencks Ch., The architecture of the jumping universe, Academy Editions, Chichester 1997.
• [8] Kościuk J., Sławińska J., Ład, chaos i architektura, „Architects”, 2000, nr 2(8), s. 55-60.
• [9] Kurytowicz Ewa, Mój ulubiony budynek - duch „mieszkających " samolotów, „Architektura” 2000, nr 12, s. 59-61.
• [10] Leśniakowska M., Co to jest architektura? Kanon, Warszawa 1996.
• [11] Majewski J.S., Dom dla firmy, .Architektura” 1999, nr 6, s. 14-19.
• [12] Major M., Pier Luigi Nervi, Arkady, Warszawa 1978.
• [13] March L., Architectonics of humanism - Essays on number in architecture, Academy Editions, Londyn 1998.
• [14] MVRDV, MVRDV-Maas, van Rijs, de Vries 1991-1997, red. F.M. Cecilia, R. Levene, El Croquis 86, Madryt 1997.
• [15] Pallasmaa J„ The eyes of the skin. Architecture and the senses, Academy Editions, Londyn 1996.
• [16] Pelczar A., Piękno w matematyce, zapis dyskusji z 279. spotkania w Salonie prof. Józefa Dudka, 9.01.2004, maszynopis.
• [17] Rasmussen S.E., Odczuwanie Architektury, „Murator”, Warszawa 1999.
• [18] Rogers E.M., Fizyka dla dociekliwych, część 11 - Astronomia PWN, Warszawa 1986.
• [19] Sławińska J., Wokół wrocławskiego modernizmu, [w:] Materiały Komisji Architektury i Urbanistyki Wrocławskiego Oddziału PAN Ten wspaniały wrocławski modernizm, red. S. Lose, Wrocław 1991, s. 165-172.
• [20] Smith P.F., Architecture and the Principle of Harmony, RIBA, Londyn 1987.
• [21] Soltan J., Rozmowy o architekturze, Muzeum Akademii Sztuk Pięknych, Warszawa 1996.
• [22] Szmidt B„Ładprzestrzeni, PIW, Warszawa 1981.
• [23] Szparkowski Z., Architektura współczesnej fabryki, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1999.
• [24] Stanek Ł„ Uczciwość architektury, „Architektura&Biznes” 2001, nr 107, s. 59.
• [25] Staruszkiewicz A., Nowy wiek fizyków, „Tygodnik Powszechny”, 2001, nr 1, s. II (rozmawiają K. Janowska, P. Mucharski).
• [26] Teller T., Człowiek, kosmos i kanon piękna, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1994.
• [27] Tempczyk M„ Świat harmonii, świat chaosu, PIW, Warszawa 1995.
• [28] Theorizing, Theorizing a New Agenda for architecture: An Antology of Architectural Theory 1965-1995, red. K. Nesbitt, Princeton Architectural Press, Nowy Jork 1996.
• [29] Umysł. Umysł a rzeczywistość, red. A. Klawiter, L. Nowak, P. Przybysz, Poznańskie Studia z Filozofii Humanistyki, t. 5(18), Zysk i S-ka, Poznań 1999.
• [30] Viladas P„ Fisher T., Profile - Christopher Alexander, Harmony and Wholeness, „Progressive Architecture” 1986, nr 6, s. 92 -103.
• [31] Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.