Uczniowie bogów - architekci starożytnych Indii

• Autorzy: Niemczyk E.

Warianty tytułu

EN

Disciples of the gods - architects of ancient India

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Architektura hinduistyczna, sięgająca swymi początkami III-II w. p.n.e., cechująca się nieprzerwaną kontynuacją do dnia dzisiejszego, umożliwia nie tylko charakterystykę jej podstawowych wzorów sakralnych, symboliki form czy techniki jej wznoszenia, lecz także określenie roli budowniczych, architektów i rzeźbiarzy. Oni sami mogą także wypowiedzieć się na temat swych zadań, odpowiedzialności, wiedzy i kompetencji. Chociaż właściwa historia hinduizmu rozpoczyna się w III-II w. p.n.e., to jego tradycja sięga sanskrytu i literatury religijnej z poł. II tys. p.n.e. Najstarszy tekst Rigvedy został napisany w latach 1500-900 p.n.e. Od wieku III/II p.n.e. powstaje wiele świętych ksiąg, z których najbardziej znanymi są Bhagawad Gita i Mahabharata. Ich uzupełnieniem są Czcigodne, starożytne historie, zwane Puranas. Początkowo sanktuaria wznoszono z materiałów nietrwałych. Dopiero od epoki Gupta (IV w. n.e.) zaczęto wznosić budowle kamienne. Jednym z podstawowych założeń sztuki hinduistycznej jest przekonanie, że bogowie i boginie mogą przyjmować rozmaite formy, tak aby wspomóc niedoskonałą wyobraźnię swych czcicieli i w ten sposób ułatwić im zarówno kontemplację, jak i wykonanie niezbędnych rytuałów ofiarnych. Innym założeniem jest ambicja wykonania podobizn tak pięknych, aby bóstwa nimi wzruszone zechciały zająć w nich miejsca.

EN

Hinduizm is a rare phenomenon of uninterrupted culture, determined by polytheism manifested through great works of sacral architecture. The beginnings of hinduizm reach back to the middle of the second millenium B.C., and despite the dramatic history of the Indian subcontinent it shows, also at present, a great vivacity. The architects of hinduizm, most often being priests, are not only obedient servants of the gods but are also responsible for the realization of architecture in accordance with the rules of the inflow of devine energy because only it transforms the building into a place of worship. The architect must interpret the will of the gods and the cosmic order, determining the location of the building, demarcating its devine pattern - the mandala, also ascertaining the conformity of the proportions of the devine creations with the wprks of man. The responsibility of the hinduistic architect is the greater the more the form of the sanctuary is influenced not only by the Cosmos but also the effect of the sanctuary upon the Cosmos. From this results the leading role of geometry and mathematics, numbers and proportions. The architect in not only directed by rules and norms as he receives assistance from his hitherto existing incarnations, tracing his line from divine ancestors - Wishwakarma the god of art. The evidence of inclusion into the stream of devine energy is the trance of the architect, allowing him to direct it into the building constructed and into the sculpture created.

Słowa kluczowe

PL

architektura hinduistyczna; świątynie bóstw; architekci starożytnych Indii

EN

hindu architecture; temples of the gods; architects of ancient India

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2005
• Tom: Nr 1-2(17-18)
• Strony: 3--10
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz.

Twórcy

autor

Niemczyk E.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] Albanese M., Das Antike Indien. Von den Ursprüngen bis zum 13. Jhdl., Kolonia, br.
• [2] Albanese M., Indien. Zeugnisse grosser Kulturen im Norden des Landes, Erlangen 1999.
• [3] Babkiewicz A., Joga architektury, czyli starożytna sztuka aranżacji wnętrz, Czarnów 2001.
• [4] Banham A.L., Indie. Od początku dziejów do podboju muzułmańskiego, tłum. Z. Kubiak, Warszawa 2000.
• [5] Bhagawadgita czyli Pieśń Pana, tłum. J. Sachse, Wroclaw 1988.
• [6] Brockington J.L., Świątynie hinduizmu. Hinduizm w jego ciągłości i różnorodności, tłum. J. Marzęcki, Warszawa 1990.
• [7] Coomaraswamy A.K., The Indian craftsman, Londyn 1909.
• [8] Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, t. 2, tłum. T. Tokarski, Warszawa 1994.
• [9] Fischer K., Schöpfungen indischen Kunst, Kolonia 1959.
• [10] Forman Ch., Światło na Wschodzie ¡000-1100, tłum. K.O. Kuraszkiewicz, Warszawa 1999.
• [11] Franz H.G., Das Alte Indien. Geschichte und Kultur des indischen Subkontinents, Monachium 1990.
• [12] Frédéric L., Słownik cywilizacji indyjskiej, t. 1 i 2, Katowice 1998.
• [13] Heidenreich R., Agamedes in Delphi oder Mythos und Baukunst, „Wissenschaftliche Zeitschrift der F. Schiller Uni” 1954/1955, nr 4, Geselschafts- und Sprachwissenschaftliche Reiche, z. 1/2.
• [14] Jakimowicz A., Sztuka Indii. Szkice, Warszawa 1967.
• [15] Jung C.G., Mandala. Symbolika człowieka doskonałego, Poznań 1993.
• [16] Kirfel W., Symbolik des Hinduismus und des Jinismus, Stuttgart 1959.
• [17] Knappert J., Mitologia Indii, tłum. M. Karpiński, Poznań 1996.
• [18] Knott K., Hinduizm (bardzo krótkie wprowadzenie), tłum.. T. Jurewicz, Warszawa 2000.
• [19] Link H.K., Himmelskörper aus Stein. Ein Konzept von Zeit und Raum in einem Kaliyamman Tempel Südindiens, Berlin 1999.
• [20] Michell G., Der Hindu Tempel. Baukunst einer Wellreligion, Kolonia 1991.
• [21] Moeller V., Die Mythologie der vedischen Religion und des Hinduismus [w:] Götter und Mythen des indischen Subkontinents, Stuttgart 1984.
• [22] Niemczyk E., Architekt w starożytnym Egipcie i Grecji, „Archi- tectus”, 1997, nr 1-2.
• [23] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Poznań 1980.
• [24] Pothorn H., Hackelsberger C., Das große Buch der Baustile, Berlin 2000.
• [25] Schmiecke M, Starożytne metody budowania i urządzania domów, tłum. A. Haas, Wroclaw 2001.
• [26] Szyszko-Bohusz, Hinduizm, buddyzm, islam, Wroclaw 1990.
• [27] Tucci G., Mandala, Kraków 2002.