Muzyka jako źródło harmonii architektury

• Autorzy: Baborska-Narożny M.

Warianty tytułu

EN

Music as a source of architecture harmony

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono przemianę wzajemnych relacji architektury i muzyki, poprzez porównanie poglądów zawartych w traktatach i realizacjach architektów renesansu z przykładami architektury współczesnej. Zarówno architektura, jak i muzyka przypisywały sobie w historii zdolność do wcielania w życie idei harmonii w jej pitagorejskim, matematycznym ujęciu. Krzysztof Lipka, muzyk i historyk sztuki, w artykule poświęconym związkom architektury i muzyki niewątpliwe pokrewieństwo obu dziedzin widzi w ich osadzeniu w matematyce, w proporcjach, w harmonii, tyleż pojmowanej ogólnie, co utwierdzonej w żelaznych zasadach. Przedstawiona zasadnicza przemiana w postrzeganiu roli związków z muzyką w architektonicznej teorii i praktyce nie zawsze znajduje odzwierciedlenie w wyraźnym oderwaniu pojęcia harmonii architektonicznej od jej pierwotnie interpretowanych muzycznych konotacji (np. [5, s. 98-101], [31, s. 91]). Straciły one jednak swe podstawy teoretyczne, gdyż pojęcia Boecjusza nie znalazły uzasadnienia psychologicznego. Dlatego też trzeba dziś zgodzić się ze zdaniem, iż: Prawda jest taka, że wszelkie porównania proporcji architektonicznych z muzycznymi konsonansami można traktować jedynie metaforycznie.

EN

The article examines a change in the relationship between architecture and music basing on Renaissance architectural treaties and examples of modern buildings. One thought that remains unaltered is that music is regarded as a source of inspiration for architecture and very rarely vice versa. What has changed is the loss of primary belief that proportion and number that warrant natural and irresistible harmony in the realm of sounds have the same powerful influence on an observer in the world of the visual. Modern examples of buildings inspired by music are detailed ..translations" of a chosen single piece of music into the language of architecture using arbitrarily set methods. The proper decoding of such translation may be a source of pleasure and harmony to an observer, as it reveals a certain order and reason behind otherwise casual arrangements. However, such pleasure is given only to those who know what the architect meant to ..translate" and also understand the language of music. Otherwise the perfection of the translation can not be fully admired.

Słowa kluczowe

PL

harmonia; muzyka w architekturze; relacje muzyka-architektura

EN

harmony; music in architecture; relationships music-architecture

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2006
• Tom: Nr 1(19)
• Strony: 99--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz.

Twórcy

autor

Baborska-Narożny M.

• Wydział Architektury Poltechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] Architecture as a translation of music, red. E. Martin, Nowy Jork 1994.
• [2] Baborska-Narożny M., Główne kierunki interpretacji idei harmonii w myśli starożytnych. Od Pitagorasa do Witruwiusza, „Architectus"2004, nr 2(16), s. 29-36.
• [3] Baborska-Narożny M., Harmonia architektury a harmonia nauk ścisłych, „Architectus" 2005, nr 1-2(17-18), s. 107-110.
• [4] Ching, F. D.K., Architecture: form, space and order, wyd. 2, Nowy Jork 1996.
• [5] Ciechanowski K., Podstawy kompozycji architektonicznej, Wrocław 1972.
• [6] Dyżewski M., Nowa przestrzeń dla muzyki we Wrocławiu, maszy¬nopis w archiwum Autora.
• [7] Eco U., Sztuka i piękno w Średniowieczu, Znak, Kraków 1997.
• [8] Encyklopedia muzyki, red. A. Chodkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• [9] Hani J., Symbolika świątyni chrześcijańskiej, Znak, Kraków 1998.
• [10] H.B., Lignes Etirées, Université des Sciences à Ulm, Allemagne, ..Technique & Architecture" 1992, nr 404, s. 42-47.
• [11] Herbert Z., Barbarzyńca w ogrodzie, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1995.
• [12] Holi S., Stretto House; Steven Holi Architects, Nowy Jork 1996.
• [13] James J., Muzyka Sfer - o muzyce, nauce i naturalnym porządku wszechświata, Znak, Kraków 1996.
• [14] Jodido P., Nowe formy - architektura lat dziewięćdziesiątych XX wieku, Muza, Warszawa 1998.
• [15] Lipka K., Więcej niż słowo i obraz - w poszukiwaniu związków pomiędzy architekturą i muzyką, „Arche" 1994, nr 7, s. 2-6.
• [16] March L., Architectonics of humanism. Essays on number in archi¬tecture, Londyn 1998.
• [17] Palladio A., Cztery księgi o architekturze, PWN, Warszawa 1955.
• [18] Pallasmaa J., 77ie eyes of the skin. Architecture and the senses, Londyn 1996.
• [19] Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Murator, Warszawa 1999.
• [20] Satkiewicz-Parczewska A., Rytm w architekturze jako główny element kompozycji na tle analogii z muzyką, Politechnika Szcze¬cińska, Szczecin 1993.
• [21] Sołtan J., Rozmowy o architekturze, Muzeum Akademii Sztuk Pięknych, Warszawa 1996.
• [22] Sontheimer M., Universität West in Ulm, „Baumeister" 1992, nr 5(89), s. 34-39.
• [23] Steven Holl 1986-1996, red. F.M. Cecilia, R. Levene, El Croquis 78, Madryt 1996.
• [24] Szmidt B., Ład przestrzeni, PIW, Warszawa 1981.
• [25] Szparkowski Z., Architektura współczesnej fabryki, Warszawa 1999.
• [26] Tatarkiewicz W., Historia estetyki. Estetyka starożytna, Arkady, Warszawa 1985.
• [27] Tatarkiewicz W., Historia estetyki. Estetyka średniowieczna, Arkady, Warszawa 1988.
• [28] Tatarkiewicz W., Estetyka nowożytna, Ossolineum, Wrocław 1967.
• [29] Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć — sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, PWN, Warszawa 1982.
• [30] Theorìzing a new agenda for architetture: An antology of architectural theory 1965-1995, red. K. Nesbitt, Nowy Jork 1996.
• [31] Trachtenberg M., Hyman I., Architecture-fromprehistory topostmodernism, Nowy Jork 1986.
• [32] Ulatowski K., Historia architektury starożytnej Grecji, PWN,Poznań 1957.
• [33] Umysł a rzeczywistość, red. A. Klawiter, L. Nowak, P. Przybysz, Poznańskie studia z filozofii humanistyki, t. 5(18), Zysk i S-ka, Poznań 1999.
• [34] Vignola da J.B., O pięciu porządkach w architekturze, PWN, War¬szawa 1955.
• [35] Vinci da L., O niebie, gwiazdach i czterech żywiołach, Borgis, Wrocław 1998.
• [36] Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
• [37] Zamorska-Przyłuska E., Koloratura kola, „Architektura&Biznes" 1999, nr 11(88), s. 30-33.
• [38] http://www.stevenholl.com/PT102_lC.htm.