Strategiczno-ekonomiczna metoda oceny integracji pionowej przedsiębiorstw górniczych

Kudełko, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Strategiczno-ekonomiczna metoda oceny integracji pionowej przedsiębiorstw górniczych

Autorzy

Kudełko J.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Strategic-economic method for assessment of vertical integration of mining companies

Języki publikacji

Abstrakty

Integrację przedsiębiorstw przedstawiono jako jedną z opcji ich rozwoju, przeciwną do opcji "wyszczuplania". Zaproponowana metoda oceny integracji pionowej sprowadza się do realizacji czterech etapów: strategicznej analizy celowości integracji, oceny efektywności, obliczenia ryzyka oraz efektów ekonomicznych. Do oceny celowości integracji zaproponowano wskaźnik celowości oparty na miarach rangowo-punktowych. Uwzględniwszy standardowe metody rachunku ekonomicznego w ocenie projektów, do oceny efektywności wprowadzono nowy, dotychczas niespotykany w literaturze i niestosowany w praktyce wskaźnik, tak zwaną ekonomiczną stopę zwrotu, bazującą na wartości dodanej. Ocenę ryzyka dokonano za pomocą semiodchylenia standardowego stóp zwrotu, a do oceny efektów ekonomicznych zaproponowano ekonomiczną wartość dodaną. Dla przedstawionych w pracy opcji integracji pionowej przedsiębiorstw górniczych, zarówno w kierunku dostawców, jak i w kierunku nabywców, opracowano odpowiednie modele oceny ekonomicznej i ryzyka integracji. Opracowane modele mają charakter ekonometryczny i składają się z czterech modułów obejmujących ocenę rangowo-punktową celowości integracji, porównanie ekonomicznych stóp zwrotu przedsiębiorstwa bazowego z przedsiębiorstwem zintegrowanym, porównanie ryzyka przedsiębiorstwa bazowego z przedsiębiorstwem zintegrowanym oraz ocenę efektów ekonomicznych integracji. Przeanalizowane w pracy przykłady oceny integracji pionowej w kierunku dostawców oraz w kierunku nabywców potwierdziły możliwość wykorzystania zaproponowanej metody w praktyce.

The companies integration is presented as one of the option of their development, opposite to the slimming option. Vertical integration assessment method proposed in the paper consists of four stages i.e. strategic analysis of the advisability of integration, assessment of effectiveness, risk and economic impact calculations. To assess the integration advisability, the advisability factor based on the rank-and-point measurements was proposed. Taking into consideration standard economic calculation methods used in project assessment, a new factor (not described in the literature and not applied in practice), the socalled economical rate of return based on the added value, was introduced to assess the effectiveness. The risk assessment was made using semi-standard deviation of return rates, and for the economic effects' assessment the economic added value was proposed. For the mining companies vertical integration options, offered both to suppliers and buyers, presented in the paper, the special models for economic and risk assessments with regard to the integration were developed. Those models have an econometric character and consist of four modules including integration advisability rank-and-point assessment, the comparison of the economic return rates for the basic company and for the integrated company, the comparison of the risk of the basic and the integrated companies, as well as the assessment of economic effects of integration. The examples of vertical integration assessment toward the suppliers and toward the buyers analyzed in the paper confirmed the possibility of applying the proposed method in practice.

Słowa kluczowe

górnictwo ekonomika integracja pionowa

vertical integration mining companies economic effects

Wydawca

Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Czasopismo

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Monografie

Rocznik

2009

Tom

Vol. 127, nr 39

Strony

113--113

Opis fizyczny

Bibliogr. 86 poz.

Twórcy

autor

Kudełko J.

KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, ul. Gen. W. Sikorskiego 2-8, 53-659 Wrocław

Bibliografia

[1] ANDERSEN BUSINESS CONSULTING, Rekomendacje zmian do systemu ekonomiczno-finansawego w oparciu o diagnozę tworzenia wartości za lata 2002-2008, Lubin 2004.
[2] AGNERIAN II., Valuation of exploration properties, CIM Bulletin Vol. 89, No. 1004, 1996, 69-72.
[3] BACHOWSKI C, KUDELKO J., Kierunki inwestowania górnictwa rud metali na świecie, XVI Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Wyd. IGSMiE PAN, z. 1, Kraków 2007.
[4] BACHOWSKI C, KUDELKO i.. Światowe projekty geologiczne i górnicze metali nieżelaznych, Rudy i Metale Nieżelazne, Nr 7/2008.
[5] BACHOWSKI C, KUDELKO i., BEDNARSKI P., Jak hossa na rynku metali nieżelaznych wpływa na wielkość budżetu prac poszukiwawczych na świecie, Wyd. IGSMiE PAN, z. 4, Kraków 2008.
[6] BIELIŃSKI 1, Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa a alokacja kapitału, Wyd. CeDeWu, Warszawa 2004.
[7] BLACK A., WRIGHT PH., BACKMAN P., W poszukiwaniu wartości dla akcjonariuszy, Dom Wyd. ABC, Warszawa 2000.
[8] BROCHACKA U., GAJĘCKI R.: Metody oceny projektów inwestycyjnych, Wyd. Gł, Szk. Handl.,Warszawa 1997.
[9] BUTRA J., KICKI1, KUDELKO J., WANI ELI STA K., WIRTH II., Ekonomika projektów geologiczno-górniczych, Wyd. CBPM CUPRUM sp. z o.o. OBR, Wrocław 2004.
[10] BUTRA J„ KUDELKO J., WANIELISTA K., WIRTH H„ Metoda wielokryterialnej oceny i selekcji nowych projektów inwestycyjnych, Wyd. CBPM CUPRUM sp. z o.o. OBR, Wrocław 2002.
[11] CWYNAR A., CWYNAR W, Zarządzanie wartością spółki kapitałowej, Wyd. FRR w Polsce, Warszawa 2002.
[12] CZERWIŃSKI A. i inni, Organizacja i zarządzanie, Wyd. Uniw. Gdańskiego, Gdańsk 1994.
[13] DĄBSKI W., Rynek finansowy i jego mechanizmy, PWN, Warszawa 2001.
[14] DE SAINTE MARIE C, Kierowanie małym i średnim przedsiębiorstwem, Wyd. Poltext, Warszawa 1995.
[15] DOYLE P., Marketing wartości, Wyd, Felberg SIA, Warszawa 2003.
[16] DRĄŻEK Z, N1EMCZYNOWICZ B., Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 2003.
[17] DUDYCZ T., Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2005.
[18] DULINIEC A., Struktura i koszt kapitału w przedsiębiorstwie, Wyd. PAN, Warszawa 1998.
[19] EHRBAR A., EVA - strategia tworzenia wartości przedsiębiorstwa, Wyd. Finanse Przedsiębiorstwa, Warszawa 2000.
[20] FARYS K., Zewnętrzne źródła finansowania działalności inwestycyjnej w spółkach kapitałowych, Wyd. Ostoja, Kraków 1996.
[21] FAULKNER D., BOWMAN C. Strategie konkurencji, Wyd. Gebethner i S-ka, Warszawa 1996.
[22] FRANCIS J.C., Inwestycje- analiza i zarządzanie, WIG-Press, Warszawa 2000.
[23] FRIEDAG H.R. i inni, My Balanced Scorecard, Wyd. Cli. Beck, Warszawa 2004.
[24] FOŁTYN W., Analiza due dilligence w integracji przedsiębiorstw, Wyd. Poltext, Warszawa 2005.
[25] GARBARSKI L, i inni, Marketing, PWE, Warszawa 1996.
[26] GARRETTE B., DUSSANGE P., Strategia aliansów na rynku, Wyd. Poltext, Warszawa 1996.
[27] GRUDZEWSKI W.M;, HEJDUK J.K., Przedsiębiorstwo przyszłości, Wyd. Difin, Warszawa 2000.
[28] HOPE Ti, HOPE J., Transforming the Bottom Line, Managing Performance with the Real Numbers, Nicholas Brealey Publishing, London 1996.
[29] JAGODA H., HAUS B.. Holding, PWE, Warszawa 1995;
[30] JANASZ W. i inni, Podstawy ekonomiki przemysłu, PWN, Warszawa 1997.
[31] JOHNSON H., Koszt kapitału - klucz do wartości firmy, Wyd. LIBER, Warszawa 2000.
[32] KAPLAN R.S., NORTON D.P., The Balanced Scorecard. Translating Strategy, Info Action, Harvard Business School Press, Boston 1996.
[33] KASIEWICZ S., PAWŁOWICZ L., Zarządzanie wartością firmy w dobie kryzysu, Wyd. CeDeWu, Warszawa 2003.
[34] KASPRZAK W., PELC K., Wyzwania technologiczne - prognozy i strategie, Wyd. Prof. Szk. Bizn., Kraków 1999.
[35] KILBURN L.C., Valuation of mineral properties which do not contain exploitable reserves, CIM Bulletin, Vol. 83, No. 940, 1990, 90-93.
[36] KOBYLAŃSKA M., KUDELKO J., Opcje realne w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w geologii i górnictwie, Wyd. IGSMiE PAN, z. I, Kraków 2005.
[37] I KOCH R., Strategia. Jak opracować i wprowadzić w życie najskuteczniejszą strategię, Wyd. Prof. Szk. Bizn., Kraków 1998.
[38] KRUPSKI R. i inni, Zarządzanie strategiczne. Koncepcje i metody, Wyd. AE, Wrocław 1998.
[39] KRZYŻANOWSKI L., Podstawy nauki o organizacji i zarządzaniu, PWN, Warszawa 1993;
[40] KUDELKO J., Dywersyfikacja jako strategia wzrostu i rozwoju przedsiębiorstwa, Wyd. KG HM CUPRUM CBR, Nr 3/2006.
[41] KUDELKO J., Model oceny ekonomicznej i ryzyka integracji pionowej według wartości zaktualizowanej netto, Wyd. KGHM CUPRUM CBR, Nr 4/2007.
[42] KUDELKO J., Strategie wyszczuplania lub integracji jako alternatywne opcje rozwoju przedsiębiorstwa górniczego. Wyd. IGSMiE PAN, z. 3, Kraków 2007.
[43] KUDELKO J., Strategie rozwoju przedsiębiorstw górniczych, Rudy i Metale Nieżelazne, Nr 12/2007.
[44] KUDELKO J. Ekonomiczna stopa zwrotu jako miernik rentowności kapitału, Wyd. KGHM CUPRUM CBR, Nr 3/2008.
[45] KUDELKO J., NOWAK J., Charakterystyka wybranych elementów oceny przedsięwzięć geologiczno-górniczych, Kopaliny nr 4/2006.
[46] KUDELKO J., NOWAK J., PIÓREWICZ R., PYRA J., Analiza geostatystyczna w ocenach projektów inwestycyjnych przemysłu wydobywczego, Wyd. IGSMiE PAN, z. 1, Kraków 2005.
[47] LUDWIKOWSKI R.R., Regulacje handlu i biznesu międzynarodowego. Dom Wyd. ABC, Warszawa 1998.
[48] MACHACZKA }., Zarządzanie rozwojem organizacji, PWN, Warszawa 1998.
[49] MARCINKOWSKA M., Kształtowanie wartości firmy, PWN, Warszawa 2000.
[50] MARTYNIAK M., Metody organizacji procesów pracy, PWE, Warszawa 1995.
[51] MICHALSKI M. Zarządzanie przez wartość, Wyd. Finanse Przedsiębiorstwa, Warszawa 2001.
[52] MRUK H., RUTKOWSKI J.P., Strategia produktu, PWE, Warszawa 2001.
[53] NOWOSIELSKI S., Centra kosztów i centra zysków w przedsiębiorstwie, AE, Wrocław 2001.
[54] OBŁÓJ K., Strategia organizacji, PWE, Warszawa 2007.
[55] PIERŚCIONEK Z., Strategie rozwoju firmy, PWN, Warszawa 1997.
[56] PLANETA S., WIRTH H., KUDELKO J., GROTOWSKI A., OFMAN P., Metoda oceny techniczno-ekonomicznej projektów geologiczno-górniczych, Wyd. CBPM CUPRUM sp. z o.o. OBR, Wrocław 2000.
[57] PORTER U.E., Strategia konkurencji, PWE, Warszawa 1998.
[58] PORTER M.E., Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, PWE, Warszawa 1999.
[59] PORTER M.E., Przewaga konkurencyjna, Wyd. HELION, Gliwice 2006.
[60] PRACA ZBIOROWA, Zarządzanie wartością firmy, Wyd. Poltext, Warszawa 1999.
[61] PRACA ZBIOROWA, Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa a struktura akcjonariatu, Wyd. CeDeWu. Warszawa 2001.
[62] PROCTOR T., Zarządzanie twórcze, Wyd. Gebethner i Ska, Warszawa 1998.
[63] PRUSSAK W., WYRWICKA M., Zarządzanie projektami. Wyd. Zach Cent. Org., Poznań 1997.
[64] RAJZER M., Strategie dywersyfikacji przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2001.
[65] RAPORT ROCZNY KGHM Polska Miedź SA, 2006.
[66] ROGOWSKI W., Rachunek efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych, Wyd. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
[67] ROMANOWSKA M., Planowanie strategiczne w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2004.
[68] RUTKOWSKI A., Zarządzanie finansami, PWE, Warszawa 2000.
[69] SCHROEDER .1., WOJCIECHOWSKI IL Wprowadzenie do biznesu międzynarodowego, Wyd. AE, Poznań 1998.
[70] SIERPIŃSKA M., NIEDBAŁA 13., Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 2003.
[71] SPENCE K.N., An overview of Valuation Practices and the Development of a Canadian Code for the Valuation of Mineral Properties, CIM - Mineral Property Valuation Proceedings, 2000, 1-9.
[72] STECKI L„ Konsorcjum, Wyd. TNOIK, Toruń 1994.
[73] STRATEGOR, Zarządzanie firmą. Strategie, struktury, decyzje, tożsamość, PWE, Warszawa 1997.
[74] STRZELSKA-SMAKOWSKA 13., Ocena ekonomiczna złóż rud, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2003.
[75] SUPERNET J., Decydowanie w zarządzaniu, Kolonia Limited, Wrocław 1997.
[76] SZABLEWSKI A., TUZIMEK R., Wycena i zarządzanie wartością firmy, Wyd. Poltext, Warszawa 2004.
[77] TOWARNICKA H., Strategia inwestycyjna przedsiębiorstwa, Wyd. AE, Wrocław 1999.
[78] TRIGEORGIOS L.. Real Option, The MIT Press, Boston, MA, 1998.
[79] TROCKI M, Grupy kapitałowe - tworzenie i funkcjonowanie, PWN, Warszawa 2004.
[80] URBAN S., VENDEMINI S., European Strategie Alliances. Co-operative Corporate Strategies in the New Europe, Blackwcll, Oxford 1992.
[81] URBANOWSKA-SOJKIN E., Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wyd. AE, Poznań 1999.
[82] WAN I F.LI STA K. i inni, Wycena wartości złoża - nowa strategia i metody wyceny, Wyd. IGSMiE -PAN, Kraków 2002.
[83] WELLMERF W., Economic Evaluation in Exploration, Springer-Verlag, Berlin 1989.
[84] WIRTH H. KUDELKO J., BACHOWSKI C. KICK! .1., Metody oceny wartości kapitałowej złoża rud miedzi. Sympozja i Konf., Nr 53, IGSMiE PAN, Kraków 2001.
[85] ZIMNIEWICZ K., Współczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE, Warszawa 1999.
[86] ŻARSKA A., Ku globalizacji, PWN, Warszawa 2000.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BPW7-0016-0026