Oznaczanie składników głównych oraz wybranych zanieczyszczeń śladowych w materiale odpadowym z produkcji filcu kapeluszniczego

• Autorzy: Majewski J. , Matysek-Majewska D. , Grossman A. M.

Warianty tytułu

EN

Determination of main components and selected pollutants in waste material from the hat felt production

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W przemyśle przetwórczym surowców pochodzenia naturalnego ważnym problemem staje się ocena zanieczyszczenia półproduktów i produktów finalnych niepożądanymi pierwiastkami. Związki tych pierwiastków mogą niekorzystne oddziaływać w bezpośrednim kontakcie na organizm człowieka. Mogą również zanieczyszczać środowisko naturalne, podczas przeprowadzania ewentualnej utylizacji odpadów, powstających w procesie technologicznym. W zależności od składu i poziomu zanieczyszczeń odpadów poszukuje się właściwych metod ich wykorzystania lub eliminacji. Z uwagi na to istotne jest, by w stosunkowo krótkim czasie możliwe było ustalenie poziomu zanieczyszczeń materiału odpadowego, w celu zminimalizowania zagrożenia skażenia środowiska. Z danych literaturowych uzyskać można szereg informacji dotyczących analityki surowców naturalnych, w tym skór bydlęcych i króliczych [1÷5]. Brak jest jednak opracowań ustalających możliwość wykorzystania odpadów tego typu jako dodatków w procesie kompostowania. Prowadzone badania miały na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy produkty odpadowe, powstające w procesie technologicznym otrzymywania filcu kapeluszniczego, z racji swego naturalnego pochodzenia, mogą znaleźć zastosowanie jako składnik kompostów, służących do użyźniania gleby. Taki kierunek zagospodarowania odpadów jest przedmiotem opracowań zakładu, produkującego filce kapelusznicze. W związku z tym potrzebne jest zaproponowanie możliwie szybkich i prostych metod analizy składników głównych (makroelementów) oraz wybranych śladowych zanieczyszczeń (mikroelementów) takich jak: ołów, cynk, kadm, żelazo, nikiel i chrom. Zanieczyszczenia te mogą występować w materiale odpadowym wskutek stosowanego procesu technologicznego. Zaproponowane metody oznaczeń zanieczyszczeń produktów odpadowych metalami powinny uwzględnić możliwości wykonywania analiz na terenie zakładu. Materiał odpadowy stanowiły próbki pociętej skóry króliczej, poddanej wstępnej obróbce i depilacji w formie tzw. "makaronu skórzanego" oraz próbki włosia stosowanego w produkcji filcu kapeluszniczego. Odpad skórzany pochodzący z produkcji filcu kapeluszniczego na bazie sierści króliczej może być przeznaczony do uzyskiwania środków do użyźniania gleby, po spełnieniu obowiązujących wymogów, w tym uzyskaniu pozytywnych atestów mikrobiologicznych.

EN

In the processing industry of naturally occurring raw materials increasing attention is paid to the possibility of contamination of semi-finished and final products with some elements which may be harmful in the direct contact with a human body. They also may unfavourably "enrich" the environment during the utilisation processes of wastes coming from the industrial production. Depending on the composition and levels of contaminants in waste materials the best methods for their utilisation and elimination are still sought. Owing to that it is essential to be able to determine the content of contaminants in waste material during a relatively short time in order to minimise additional risk for the environmental pollution. The aim of investigations carried out was to answer the question: whether wastes forming during the process of felt production can be applied for fertilisation of soil. Apart from this the aim of the work was also to elaborate a simple and quick methods for the determination of main components and selected contaminants like lead, zinc, cadmium, iron, nickel and chromium in waste material. Investigations were carried out for the samples of rabbit leather after preliminary treatment and depilation and samples of hair used for hat felt production. Leather samples were in the form of straps. Taking into account the fact that in the preliminary stage of felt production the raw material is sprinkled with hydrochloric acid solution containing the addition of hydrogen peroxide the content of chlorides in wastes was determined. The volumetric method was applied for this purpose (Mohr's method). Results of analyses carried out in solutions after mineralisation were compared with those obtained after preliminary extraction of disintegrated samples of wastes with distilled water. Obtained results confirm the typical composition of this kind of biological material (naturally occurring proteins). A little bit higher content of sulphur in samples of hair may be caused by the higher content of this element in the skin (the presence of cysteine). The content of main components in samples does not show significant diversity. Relatively high content of nitrogen may be advantageous potential source of this element after decomposition of leftovers in fermentation processes. It was found that the impurities level in analysed samples of leather and hair is definitely lower than the level of these impurities in soil.

Słowa kluczowe

PL

produkcja filcu kapeluszowego; zanieczyszczenia śladowe w odpadach; poziom zanieczyszczeń; wpływ zanieczyszczeń na organizm ludzki

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2004
• Tom: Tom 6
• Strony: 131--137
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz.

Twórcy

autor

Majewski J.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Matysek-Majewska D.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Grossman A. M.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Peters, K. J.: Biological basis of sustainable animals production, Livestock Production Science, 48(1), 82÷83. 1997.
• 2. Poulsen O, Breum N.: Sorting and recycling of domestic waste. Review of accupational health problems and thair possible causes, The Science of the Total Environment, 168,(1), 33÷56. 1995.
• 3. Cabeza L. F.; Taylor M. M.: Processing of leather waste: pilot scale of chrome shavings. Isolation of potentially valuable protein products and chromium, Waste Menagement, 18, (3), 211÷218. 1998.
• 4. Marczenko Z., Balcerzak M.: Spektrofotometryczne metody w analizie nieorganicznej, PWN Warszawa, 1998.
• 5. Matysek-Majewska D.: Zastosowanie spektrofotometrii VIS do oznaczania śladów metali w odpadach z produkcji filcu kapeluszniczego, Arch. Ochr. Środ. 29 (3). 2003. (przyjęta do druku)
• 6. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi z dnia 09.09.2002 (Dz. U. 165. poz. 1359).