Możliwości naturalnego przewietrzania podziemnej trasy turystycznej w kopalni "Św. Jana" w Krobicy

• Autorzy: Rosiek F. , Sikora M. , Urbański J. , Wójtowicz K.

Warianty tytułu

EN

Possibility of natural ventilation of the underground tourist route at the mine "St. John" in Krobica

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeanalizowano możliwości naturalnego przewietrzania wyrobisk podziemnej trasy turystycznej w Krobicy. Wykazano, że w wyrobiskach należy się liczyć z zagrożeniem radonowym oraz wzrostem stężenia dwutlenku węgla i ubytkiem tlenu w przypadku zatrzymania przewietrzania tych wyrobisk. W związku z tym wyznaczono czas bezpiecznego przebywania w sztolniach z uwagi na wzrost stężeń CO2, dla przypadku całkowitego zaniku przewietrzania oraz określono minimalną prędkość powietrza w sztolniach, przy której stan atmosfery w sztolniach będzie zgodny z przepisami górniczymi i to zarówno pod względem składu, jak i radiologicznym. Obliczono, że przez 8 miesięcy w roku intensywność przewietrzania, wywołana czynnikami naturalnymi, będzie wystarczająca dla likwidacji zagrożeń gazowych i radiologicznych. W miesiącach wiosennych (kwiecień-maj) i jesiennych (wrzesień-październik) mogą wystąpić dni, w których intensywność przewietrzania może być za mała. Dla zapewnienia w tych okresach odpowiedniej intensywności przewietrzania zaproponowano zainstalowanie w szybiku niskodepresyjnego wentylatora osiowego.

EN

The possibility of natural ventilation of underground excavations of the tourist route in Krobica has been analyzed. It was shown that radon threat and an increase in carbon dioxide content as well as oxygen content depletion may occur in excavations in the case of airing discontinuation. Therefore, the safe residence time in adits with increased CO2 concentrations has been determined assuming total discontinuation of airing, and also the minimum ventilation air velocity, at which the state of the atmosphere in adits will comply with the mining regulations both in terms of composition, and radiology has been calculated. It was determined that natural aeration intensity will be sufficient to eliminate gas and radiological threats in 8 months per year. In the Spring months (April-May) and in Autumn (September-October) there may be days in which the intensity of natural aeration is too small. To ensure the appropriate airing intensity in these periods it was proposed to install an axial-flow fan in a small shaft.

Słowa kluczowe

PL

przewietrzanie naturalne; wentylacja naturalna; wyrobiska podziemne

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 135, nr 42
• Strony: 85--102
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Rosiek F.

autor

Sikora M.

autor

Urbański J.

autor

Wójtowicz K.

• Politechnika Wrocławska, Instytut Górnictwa.

Bibliografia

• 1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, Dziennik Ustaw z 2 września 2002 r.
• 2. Pawiński J., Roszkowski J., Strzemiński J., Przewietrzanie kopalń. Wyd. ŚWT, Katowice, 1995.
• 3. Litwiniszyn J.: Przewietrzanie kopalń, Wyd. „Czytelnik”, Łódź 1950.
• 4. Przylibski T., Żak S.: Określenie poziomu stężenia aktywności Rn i jego zmienności oraz podstawowych parametrów mikroklimatu zespołu sztolni „Leopold” i „Rungenschen” w Krobicy, Raport PWr Ser. SPR. I-11/S32/2010.
• 5. Żelaźniewicz A., 1997, The Sudetes as a Palaeozoic orogen in central Europe. Geological Magazine, Vol. 134, No. 5, pp. 691–702.
• 6. Żelaźniewicz A., 2005, Przeszłość geologiczna. [w] Fabiszewski J. (red.), Przyroda Dolnego Śląska. Polska Akademia Nauk, Oddział we Wrocławiu, Wrocław, ss. 61-134.
• 7. Aleksandrowski P., Mazur S., 2002, Collage tectonics in the northeasternmost part of the Variscan Belt: the Sudetes, Bohemian Massif. [in:] Winchester J.A., Pharaoh T.C., Verniers J., Palaeozoic Amalgamation of Central Europe. Geological Society, London, Special Publications, Vol. 201, pp. 237–277.
• 8. Dowgiałło J., 1978, Pochodzenie dwutlenku węgla w szczawach Karpat i Sudetów na obszarze Polski. Biuletyn Instytutu Geologicznego nr 312, Z badań hydrogeologicznych w Polsce, t. IV, ss. 191–217.
• 9. Przylibski T.A., 2005, Radon. Składnik swoisty wód leczniczych Sudetów. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• 10. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie dawek granicznych promieniowania jonizującego. Dz. U. Nr 20, poz. 168.
• 11. Bystroń H.: Stacjonarne pola potencjalne w kopalnianej sieci wentylacyjnej. Przegląd Górniczy nr 10/1974
• 12. ICRP, Protection against Radon-222 at home and at work. International Commission on Radiation Protection, Publication No. 65, Pergamon Press, Oxford. 1993.
• 13. Przylibski T.: Radon i promieniowanie jonizujące w obiektach podziemnych w czasie prac eksploatacyjnych, dokumentacyjnych i udostępniających, Dzieje górnictwa - element europejskiego dziedzictwa kultury, 3, Wrocław 2010
• 14. Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe. Dz.U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1689 i Nr 173, poz. 1808, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 oraz z 2006 r. Nr 52, poz. 378, Nr 104, poz. 708 i Nr 133, poz. 935.
• 15. IAEA, International Basic Safety Standards for Protection against Ionizing Radiation and for the Safety of Radiation Sources, Safety Series No. 115, International Atomic Energy Agency, Vienna. 1996.
• 16. Rosiek F., Sikora M., Urbański J., Wach J., Tworzenie modelu cyfrowego i wyznaczanie rozpływu powietrza w sieciach wentylacyjnych. XI Seminarium SITG, Wodzisław Śl., 1994.
• 17. Rosiek F., Tchórzewski J., Urbański J., Tworzenie modelu cyfrowego sieci wentylacyjnej na podstawie pomiarów kopalnianych, Cuprum, 1989.
• 18. Rosiek F., Sikora M., Urbański J., Wach J., Odwzorowanie graficzne i modelowanie rozpływu powietrza w sieciach wentylacyjnych z wykorzystaniem systemu AutoWENT, http://apin.bg.pwr.wroc.pl/aleph-test/szczegolyrekordu.aspx?000094483&010552&0095&58&1Kierunki rozwoju komputeryzacji w górnictwie, Konferencja naukowa, Gliwice, 1994.