Tabu śmierci w perspektywie socjologicznej. Problemy konceptualizacji i operacjonalizacji

• Autorzy: Kałużny Ł.

Warianty tytułu

EN

Death taboo from sociological perspective: Problems of conceptualization and operationalization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Punktem wyjścia niniejszego artykułu jest problem wielości tekstów o śmierci jako tabu. Omawiana jest możliwość ich uporządkowania pod względem szeregu zaproponowanych kryteriów. Dokonany w ten sposób przegląd różnorodnych aspektów zjawiska ujawnia zasadniczą oś podziału analizowanych ujęć tabu śmierci. Wyróżnione zostają dwa dominujące podejścia: psychologiczne i socjokulturowe. W dalszej części dyskutowane są możliwości ich empirycznej weryfikacji oraz związane z tym trudności.

EN

The starting point of the article is the problem of a multitude of texts about death as a taboo. The possibility of ordering them in terms of the proposed criteria is discussed. An overview of the various aspects of the phenomenon reveals a fundamental axis that divides the approaches to the problem of the death taboo into two dominant groups: psychological and socio-cultural. In the further part, the author examines the possibilities of the empirical verification of a taboo thesis and also lists some difficulties which may be associated with them.

Słowa kluczowe

PL

śmierć; tabu śmierci; konceptualizacja; operacjonalizacja; socjologia

EN

death; death taboo; conceptualization; operationalization; sociology

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 4
• Strony: 167--179
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz.

Twórcy

autor

Kałużny Ł.

• Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego

Bibliografia

• 1. Aries P., Człowiek i śmierć, PIW, Warszawa 1989.
• 2. Arnason A., Hafsteinsson S. B., The revival of death: expression, expertise and governmentality, [w:] „British Journal of Sociology”, no. 54/2003, issue 1.
• 3. Bauman Z., Śmierć i nieśmiertelność. O wielości strategii życia, PWN, Warszawa 1998.
• 4. Berger P., Święty baldachim, Nomos, Kraków 1997.
• 5. Craib I., Fear, death and sociology, [w:] „Mortality”, no. 3/2003, vol. 8.
• 6. Douglas M., Czystość i zmaza, PIW, Warszawa 2007.
• 7. Elias N., The Loneliness of the Dying, Continuum 2001.
• 8. Feifel H., Death [w:] Taboo Topics, pod red. N. L. Farberow’a, Atherton Press 1963.
• 9. Giddens A., Nowoczesność i tożsamość, PWN, Warszawa 2007.
• 10. Gorer G., Pornografia śmierci, [w:] „Teksty”, nr 3/1979.
• 11. Hayslip B., Death denial: hiding and camouflaging death, [w:] Handbook of Death and Dying, pod red. C.D. Bryant’a, SAGE 2003.
• 12. Hockey J., Closing in on death? Reflections on research and researchers in the field of death and dying, [w:] „Health Sociology Review”, 2007, vol. 16, issue 5.
• 13. Howarth G., Death and Dying. A sociological introduction, Polity Press 2008.
• 14. Howarth G., Whatever happened to social class? An examination of the neglect of working class cultures in the sociology of death, [w:] „Health Sociology Review”, 2007, vol. 16, issue 5.
• 15. Jasik A., Tabuizowanie tematu śmierci i realiów z nią związanych w różnych kręgach środowiskowych Opolszczyzny, [w:] Tabu w języku i kulturze, pod red. A. Dąbrowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.
• 16. Kastenbaum R., Death, society, and human experience, Allyn and Bacon 1995.
• 17. Kielanowski T., Przedmowa, [w:] Śmierć i umieranie, pod red. L. Pearsona, PZWL, Warszawa 1975.
• 18. Kojder A., Norma społeczna, [w:] Encyklopedii Socjologii, pod red. W. Kwaśniewicza i in., t. 2, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
• 19. Kolbuszewski J., Kryzys, pornografia i renesans śmierci, [w:] Problemy współczesnej tanatologii, pod red. J. Kolbuszewskiego, t. I, WTN, Wrocław 1997.
• 20. Kubiak A. E., Inne śmierci. Tanatologiczne nurty we współczesnej kulturze, [w:] „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1/2007.
• 21. Kubler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Media Rodzina, Poznań 1998.
• 22. Lee R. L. M., Modernity, Mortality and Re-Enchantment: The Death Taboo Revisited, [w:] „Sociology”, no. 4/2008, vol. 42.
• 23. McLennan, Akande, Death anxiety and death denial: Nigerian and Australian students' metaphors of personal death, [w:] „The Journal of Psychology”, 1993, vol. 127 (4).
• 24. Mellor P., Death in high modernity: the contemporary presence and absence of death, [w:] The Sociology of Death, pod red. D. Clark’a, Blackwell 1993.
• 25. Mokrzycki. E. Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2007.
• 26. Nasze postawy wobec umierania i śmierci, CBOS, BS/183/162/1994.
• 27. O umieraniu i śmierci, CBOS, BS/146/2001.
• 28. Ossowska M., Podstawy nauki o moralności, PWN, Warszawa 1963.
• 29. Riley J. W, What people think about death, [w:] The Dying Patient, pod red. Brim’a O. G., i in. Transaction Publishers 1982.
• 30. Stosunek Polaków do śmierci, CBOS, BS/98/2005.
• 31. Sztandara M., Dosłowność i siła śmierci w przestrzeni – miasto i wieś, [w:] Problemy współczesnej tanatologii, pod red. J. Kolbuszewskiego, t. V, WTN, Wrocław 2001.
• 32. Tsai M.-H., Managing topics of birth and death in doctor–patient communication, [w:] „Journal of Pragmatics”, 2010, vol. 42, issue 5.
• 33. Vovelle M., Śmierć w cywilizacji Zachodu. Od roku 1300 po współczesność, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2008.
• 34. Walter T., Modern death – taboo or not taboo?, [w:] „Sociology”, no. 2/1991, vol. 25.
• 35. Walter T., The Revival of Death, Routledge 1994.
• 36. Walter T., The sociology of death, [w:] „Sociology Compass”, 2008, 2/1.
• 37. Willmott H., Death: So What? Sociology, Sequestration and Emancipation, [w:] „The Sociological Review”, 2000, vol. 48, issue 4.
• 38. Zawiła M., Religia i śmierć. Trajektoria umierania i jej religijne elementy na przykładzie środowisk hospicyjnych, Nomos, Kraków 2008.