Techniczne źródła pozyskiwania informacji wywiadowczych

• Autorzy: Nogaj A.

Warianty tytułu

EN

Technical sources of obtaining intelligence information

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autor prezentuje rozwój technologii służących pozyskiwaniu informacji wywiadowczych - oczywiście w wielkim uproszczeniu i skrócie - od początku do końca XX wieku. Podkreśla, nieprzemijające znaczenie rewolucji naukowo - technicznej, która obok funkcjonujących przez wieki i tysiąclecia tradycyjnych - agenturalnych form pozyskiwania informacji wywiadowczych, umożliwiła wprowadzenie nowych, wcześniej nieznanych narzędzi, służących temu celowi. Wskazuje, że techniczne środki pozyskiwania informacji wcale nie pojawiły się podczas II wojny światowej. Większość technologii pozyskiwania informacji wywiadowczych wykorzystywanych podczas II wojny światowej, znana była i szeroko zastosowana już podczas I wojny światowej. Podczas tej wojny walczące armie wiele uwagi poświęcały rozpoznaniu radiowemu, a szczególnie jednej z jego form, jaką stanowiła kryptoanaliza - rozczytywanie kodów. W tym okresie powszechnie stosowano także rozpoznanie lotnicze, w tym fotografię lotniczą. Znano także narzędzia do podsłuchiwania odległych o kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt kilometrów sieci telefonicznych nieprzyjaciela. Na przykładzie III Rzeszy, prezentuje przerażający obraz rozwoju technicznych źródeł pozyskiwania informacji wywiadowczych dla struktur wywiadu wojskowego, cywilnego oraz policji politycznej, tak typowych dla państwa totalitarnego, usiłującego wszystko i wszystkich kontrolować. Na przykładzie Armii Radzieckiej w końcowym okresie II wojny światowej prezentuje również bardzo rozbudowane techniczne struktury pozyskiwania informacji wywiadowczych, a także olbrzymi wysiłek, wniesiony w ich pozyskiwanie. Zasadnicza uwaga ukierunkowana została na techniczne środki zdobycie, będące w posiadaniu radzieckich frontów. W części końcowej opracowania zaprezentowany został zarys podstawowych informacji, dotyczących współczesnych systemów pozyskiwania informacji wywiadowczych, w oparciu o wywiad lotniczy, satelitarny, elektroniczny radiowy, radiolokacyjny oraz teleinformatyczny. Autor dowodzi, że w minionych dziesięcioleciach, osobowe źródła informacji, przestały pełnić rolę kluczową. Uzasadnia, że od wielu dziesięcioleci mocarstwa główne nakłady przeznaczone na wywiad, ukierunkowują na elektroniczne systemy pozyskiwania informacji. Agentura przestała być najważniejszym, a już na pewno nie jedynym źródłem uzyskiwania informacji o potencjalnym przeciwniku.

EN

The author presents the development of technologies used to obtain intelligence information obviously in a considerable simplification and in brief - from the beginning to the end of the 20th century. The author emphasises the timeless importance of the scientific and technological revolution, which enables the introduction of new, previously unknown tools. The purpose of these tools along with the traditional spying methods, which have functioned for centuries and millennia, is to obtain information. The author claims that the technical measures of obtaining information were not the invention of World War Il. Most technologies for obtaining intelligence information used during World War II had already been known and widely used during World War 1. During this war fighting armies paid considerable attention to radio reconnaissance, especially one of its forms: crypto-analysis, i.e. decoding. In that period air reconnaissance, including air photography, was also widely used. Moreover, tools to eavesdrop the enemy:s' telephone networks situated from 10 to 20 and even tens of kilometres away were also known. With the example of the Third Reich, the author presents a horrifying picture of the development of the technical sources of obtaining intelligence information for the structures of military intelligence, civilian intelligence and secret police typical of a totalitarian state attempting to control everyone and everything. Another example is the Soviet Army, which at the end of World War II had very well-developed technical structures for obtaining intelligence information and made plenty of effort to obtain it. The most considerable attention was devoted to technical reconnaissance measures possessed by Russian fronts. The final part of the article presents an outline of the most significant information related to the contemporary systems of obtaining intelligence information on the basis of the following intelligence: air, satellite, electronic, radio, radiolocation and information communications technology. The author proves that human sources of information have ceased to play a key role in the past decades. Moreover, he proves that for many decades major intelligence expenditure has been incurred on electronic intelligence by world powers. The secret ring is no longer the most important and has definitely ceased to be the only source of obtaining information on a potential foe.

Słowa kluczowe

PL

wywiad; informacje wywiadowcze; rozpoznanie radiowe; kryptologia; wywiad elektroniczny

EN

intelligence; intelligence information; radio reconnaissance; cryptology; electronic intelligence

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 4
• Strony: 109--132
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Nogaj A.

Bibliografia

• 1. 22 letni szeregowiec źródłem przecieku tajnych danych, [online]. [dostęp: 30.11.2010]. Dostępny w Internecie: www.onet.pl.
• 2. Bączek P., Zagrożenia informacyjne a bezpieczeństwo państwa polskiego, Toruń 2005.
• 3. Błagowieszczański I., Artyleria w II wojnie światowej. Studium historyczno – wojskowe, Warszawa 1983.
• 4. Christopher A., O. Gordijewski O., KGB, Warszawa 1997.
• 5. Goban – Klas T., Sienkiewicz P., Społeczeństwo informacyjne: Szanse zagrożenia, wyzwania, Kraków 1999.
• 6. Karpow J., Sowierszenstwowanie sredstw instrumentalnoj rozwiedki protiwnika w godu wojny, [w:] „Wojenno Istoriczeskij Żurnal”, nr 9/1978.
• 7. Khan D., Szpiedzy Hitlera. Niemiecki wywiad wojskowy w czasie II wojny światowej, Warszawa 2000.
• 8. Krzemiński C., Rozpoznanie powietrzne w okresie w Wielkiej Wojny Narodowej ZSRR, (maszynopis), Biblioteka ASG, Warszawa 1969.
• 9. Larecki J., Wielki leksykon służb specjalnych świata. Organizacje wywiadu, kontrwywiadu i policji politycznych świata, terminologia profesjonalna i żargon operacyjny, Warszawa 2007.
• 10. Naziemnaja razwiedka w artillerii, Moskwa 1945.
• 11. Niemcy powalczą z cyberprzestępcami, Rzeczpospolita z 28. 12. 2010 r.
• 12. Nogaj A., Zarys struktury organów rozpoznania w związkach operacyjnych Armii Radzieckiej pod koniec II wojny światowej, [w:] „Myśl Wojskowa”, Warszawa 1989.
• 13. Nowik G., Zanim złamano Enigmę. Polski radio wywiad podczas wojny z bolszewicką Rosją 1918 – 1920, Warszawa 2004.
• 14. Polmar N., Thomas A. B., Księga szpiegów - encyclopedia, Warszawa 2000.
• 15. Polska włączy się w system obrony cybernetycznej NATO, [w:] „Rzeczpospolita”, nr 289, z 11/12 grudnia 2010 r.
• 16. Safronow L., Iz opytia aerofotorazwiedki w godu Wielikoj Otieczestwiennoj Wojny, [w:] „Wojenno Istoriczeskij Żurnal”, nr 5/1979.
• 17. Simonjan R.., Razwiedka w interesach podgotowki i wiedienia frontowoj nastupatielnoj opieracji, [w:] „Wojenno Istoriczeskij Żurnal”, nr 12/1972.
• 18. Sławiński K., Pierwszy J., Analiza rozpoznania lotniczego w operacji berlińskiej 1 Armii Wojska Polskiego. Maszynopis ASG, Warszawa 1963.
• 19. Stahl P. W., Tajny pułk Luftwaffe KG 200, Warszawa 2000.
• 20. Wielikaja Otieczestwiennaja Wojna 1941 - 1945. Enciklopedija, Moskwa 1985.
• 21. Wielki Brat przyspiesza [w:] „Newsweek” z 5.10.2008 r.