Kierunki badań zastosowania technologii GIS w ochronie środowiska: analiza polskiego czasopiśmiennictwa naukowego

• Autorzy: Gajos M. , Sierka E.

Warianty tytułu

EN

Research directions of GIS technology application in environmental protection: analysis of polish scientific journals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dzięki dostępowi (zwłaszcza on-line) do czasopism użytkownicy mają możliwość szybkiego poznawania stanu rozwoju poszczególnych dziedzin wiedzy. Badanie piśmiennictwa na bieżąco daje możliwość uzupełniania zakresu tematycznego dziedziny wiedzy. Pozwala również na wskazanie obszarów, w których badania (np. w zakresie wykorzystania technologii GIS) nie są wystarczająco rozwinięte, a mogą mieć wpływ na rozwój i kształtowanie się ochrony środowiska. Jak wynika z przeprowadzonej analizy bibliometrycznej, główne kierunki badań wykorzystania technologii GIS w ochronie środowiska odpowiadają wymienionym w założeniu badawczym podanym we wprowadzeniu. Problematyka poruszana w analizowanych pracach generalnie najczęściej dotyczy stopnia degradacji elementów środowiska przyrodniczego. Zjawiska te analizowane są w skali lokalnej lub globalnej. Kolejnym często reprezentowanym zagadnieniem jest problematyka wdrażania technologii prowadzących do poprawienia stanu środowiska przyrodniczego. Ponadto analiza artykułów pozwoliła wyróżnić tematykę dotyczącą powiązania problematyki technologii GIS (zastosowania metod teledetekcji, fotogrametrii, kartografii, geodezji) i ochrony środowiska. Uzyskane wyniki nie są odzwierciedleniem prawidłowości zastosowania metod GIS w ochronie środowiska w Polsce. Można je natomiast uznać za zestawienie głównych trendów zarówno prowadzonych badań, jak również potencjalnych zastosowań GIS. Mogą również być podstawą analizy rozwoju zastosowania metody GIS w badaniach z zakresu ochrony środowiska przez porównywanie zawartości czasopism publikowanych w kolejnych okresach czasowych.

EN

GIS technologies have been widely applied in almost all scientific fields of work and practical human activities. In the case of environment management, their use is of broad spectrum, including, as a simplest formula, visualization of data on natural world, visualization of pollutant concentrations in the environment and their spatial distribution, site planning and managing environmental processes, hazard monitoring, land use modelling or forest protection. GIS is used for analysis and visualization of various sorts of data, such as flood risk, disease incidence, pest gradation etc. GIS technologies can serve as tools for comprehensive, advanced multi-factor analyses of past and present events, as well as allow to predict and examine future conditions, thus being of extreme importance to estimate natural hazards. The goal of this paper is to identify the research directions in application of GIS technology in environmental protection by reviewing Polish literature. The selection of journals to be investigated is based upon journal profiles and their scientific prestige. Two groups of journals are studied for the 2007-2009 period: those on GIS technology and on environmental protection. Critical analysis and bibliometric study have main been carried out. Due to high differentiation of environmental aspects, it is assumed that classification will be conducted to determine substance contents of articles published in selected journals (Archives of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing; Geomatics and Environmental Engineering; Annals of Geomatics; Archives of Environmental Protection, Ecological Questions, Polish Journal of Environmental Studies).

Słowa kluczowe

PL

technologia GIS; ochrona środowiska; analiza piśmiennictwa

EN

GIS technology; environmental protection; analysis of journals

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 9, z. 3
• Strony: 61--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Gajos M.

autor

Sierka E.

• Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach, Uniwersytet .Śląski w Katowicach,

Bibliografia

• 1. Abdallah J., Chorowicz R., Bou Kheir R., Khawlie M., 2005: Detecting major terrain parameters relating to mass movements' occurrence using GIS, remote sensing and statistical correlations, case study Lebanon. Remote Sensing of Environment 99,4,448-461.
• 2. Ankem K., 2008: Evaluation of method in systematic reviews and meta-analyses published in LIS. Library and Information Research 32,101,91-104.
• 3. Aydin N.Y., Kentel E., Duzgun S., 2010: GIS - based environmental assessment of wind energy systems for spatial planning: A case study from Western Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 14, 1, 364-373.
• 4. Chiras D. D., 2010: Environmental Science. Jones and Bartlet Publishchers, LLC. Canada. 1-605.
• 5. Cisek S., 2010: Metoda analizy i krytyki piśmiennictwa w nauce o informacji i bibliotekoznawstwie w XXI wieku. Przegląd Biblioteczny, 78 nr 3,273-284.
• 6. Diodato V., 1994: Dictionary of Bibliometrics. New York: The Haworth Press.
• 7. Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D., 2008: Ochrona środowiska przyrodniczego. PWN, Warszawa, 1-459.
• 8. Foster J. A, Mcdonald A T., 2000: Assessing pol1ution risks to water supply intakes using geographical information systems GIS. Environmental Modelling and Software, 15, 3, 225-234.
• 9. Gaździcki J., 2001: Leksykon Geomatyczny. Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej. Warszawa.
• 10. Gotlib D., Iwaniak A, Olszewski R., 2007: GIS obszary zastosowań. PWN. Warszawa.
• 11. Hessel R., Van Den Berg J., Kabore O., Van Kekem A, Verzandvoort S., Dipama J. M., Diallo B., 2009: Linking participatory and GIS-based land use planning methods: A case study from Burkina Faso Land Use Policy. 26(4),1162-1172.
• 12. Kareiva P., Watts S., Mcdonald R., Boucher T., 2007: Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science, 316, 5833, 1866-1869.
• 13. Kuraś B., 2007: Using GIS as a special tool in valorisation of natural conditions made for land management and spatial planning. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetela:ji, 17b, 425-435.
• 14. Masocha M., SkidmoreA K., 2011: Integrating conventional classifiers with a GIS expert system to increase the accuracy of invasive species mapping. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 13,3,487-494.
• 15. Salem B. B., 2003: Application of GIS to biodiversity monitoring. Journal of Arid Environments, 54, 1, 91-114.
• 16. Skalska-Zlat M., 1988: Bibliometria - pojęcia, metody, kierunki badań. Roczniki Biblioteczne, z. 2, 259-283.
• 17. Stefaniak B., 1987: Studium bibliometryczne piśmiennictwa z zakresu informacji naukowej (1977-1984). Prace INTE, 64.
• 18. Teich M., Bebi P., 2009: Evaluating the benefit of avalanche protection forest with GIS-based risk analyses-A case study in Switzerland. Forest Ecology and Management, 257, 9,1910-1919.
• 19. Tomczyk A.M., 2011: GIS assessment and modelling of environmental sensitivity of recreational trails: The case of Gorce National Park, Poland. Applied Geography, 31,1,339-351.
• 20. Ujednolicony wykaz czasopism punktowanych. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego [dostęp 1 lipca 2011]. http://www.nauka.gov.pl/finansowanie/finansowanie-nauki/dzialaInosc-statutowa/ocenajednostek - naukowych/lista-czasopism- punktowanych/ujednolicony- wykaz-czasopism - naukowych/ ujednolicony- wykaz-czasopism-naukowych/ artykul/ujednolicony- wykaz-czasopism- punktowanych -1/
• 21. Urbański J., 2008: GIS w badaniach przyrodniczych. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• 22. Xu F., Tao S., Dawson R. w., Ben-Gali L., 2001: A GIS - based method of lake eutrophication assessment. Ecological Modelling, 144,2-3,231-244.
• 23. Zeilhofer P., Schwenk L.M., Onga N., 2011: A GIS - approach for detennining permanent riparian protection areas in Mato Grosso, Central Brazil. Applied Geography, 3, 990-997.