Kamienie dekoracyjne i architektoniczne eksploatowanych złóż Polski południowo-wschodniej

• Autorzy: Bromowicz J. , Figarska-Warchoł B.

Warianty tytułu

EN

Decorative and dimension stones from exploited deposits of south-eastern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niejednolita jest kondycja złóż kamieni budowlanych Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Gór Świętokrzyskich i ich obrzeżenia, Roztocza oraz Karpat. Ich odmiany o korzystnych właściwościach fizyczno-mechanicznych (duża wytrzymałość na ściskanie i mała nasiąkliwość) wykorzystywane są do produkcji kruszyw, mimo niekiedy bardzo wysokich walorów dekoracyjnych i dużych możliwości uzysku materiału blocznego. W pozostałych produkowane są bloki, a także płytki - chętnie ostatnio stosowane w małej architekturze. Nastąpiło silne rozdrobnienie złóż, przy równoczesnym zaniku dzikiej, niekoncesjonowanej eksploatacji. Pojawiło się wielu nowych producentów oferujących bardzo interesujące odmiany kolorystyczne kamieni. Szczególnie silnie zaznacza się to w obrębie złóż piaskowców jury i kredy w obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich.

EN

Active quarries of ornamented and dimension limestone and sandstone in the areas of Polish Jura, Holy Cross Mountains and its Mesozoic margin, Roztocze and the Carpathians were evaluated on the basis of current products yielded. Urgent need to protect the deposits of dimension stones of high block divisibility and good decorative properties has been demonstrated. Their intensive exploitation for the aggregate production may lead to a lack of ability to acquire blocks in the future.

Słowa kluczowe

PL

kamienie dekoracyjne; kamienie architektoniczne; bloczność; kruszywa naturalne łamane

EN

decorative stones; architectural stones; natural aggregates broken

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 132, nr 39
• Strony: 35--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Bromowicz J.

autor

Figarska-Warchoł B.

• AGH, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, 30-059 Kraków, al. Mickiewicza 30,

Bibliografia

• [1] BROMOWICZ J. Prognozy poszukiwawcze piaskowców magurskich na podstawie znajomości ich zbiornika sedymentacyjnego, Gosp. Sur. Min., 9, 1993.
• [2] BROMOWICZ J., Bloczne kamienie Polski [w:] IV Konferencja "Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi" 5–7.X.1994, Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Zakopane 1994.
• [3] BROMOWICZ J., Ocena możliwości wykorzystania skał okolicy Krakowa dla rekonstrukcji kamiennych elementów architektonicznych, Gosp. Sur. Min., 17/1, 2001.
• [4] BROMOWICZ J., KARWACKI A., Perspektywy wykorzystania zwięzłych skał osadowych polskich złóż w drogownictwie – porównanie ze skałami magmowymi, Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 26, 2000.
• [5] FIJAŁKOWSKA E., FIJAŁKOWSKI J., Historia eksploatacji marmurów w Górach Świętokrzyskich, Zesz. Przyrod. Muzeum Świętokrzyskiego I., Kielce 1973.
• [6] GĄGOL J., Surowce kamienne regionu świętokrzyskiego. Sesja terenowa [w:] Surowce kamienne regionu świętokrzyskiego – tradycje, możliwości i perspektywy wykorzystania, Kielce 1994.
• [7] GIERYCH B., Od kamieniołomów do architektury, Biuro Studiów i Projektów Wzorcowych budownictwa wiejskiego. Warszawa 1955.
• [8] KAMIEŃSKI M., PESZAT C., RUTKOWSKI J., SKOCZYLAS-CISZEWSKA K., O wykształceniu i własnościach technicznych piaskowców godulskich, Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 12 (231), 1968.
• [9] KOZYDRA Z., Złoża dolnojurajskich iłów ogniotrwałych na tle budowy geologicznej północnego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich, Biul. Inst. Geol., 216, 1968.
• [10] KRYSTEK M., Charakterystyka, eksploatacja i zastosowanie piaskowców z Góry Chełmo, Prz. Geol., 53/9, 2005.
• [11] ŁYCZEWSKA J., Zarys budowy geologicznej Pasma Wójczo-Pińczowskiego, Biul. Inst. Geol., 283, 1975.
• [12] MOROZ-KOPCZYŃSKA M., Litologia piaskowców krośnieńskich w obszarze między Istebną i Myślenicami w świetle ich wykorzystania w przemyśle materiałów budowlanych, Pr. Geol. PAN, Oddz. w Krakowie, Kom. Nauk. Geol., 104, 1977.
• [13] MUSIAŁ T., Litologia i właściwości surowcowe wapieni miocenu Roztocza, Wydawnictwa UW, Warszawa 1987.
• [14] PESZAT C., Własności techniczne piaskowców Gór Świętokrzyskich, Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 18 (378), 1973.
• [15] PESZAT C., Własności techniczne i przydatność przemysłowa piaskowców karpackich, Górn. Odkr., 5–6, 1976.
• [16] PESZAT C., Własności fizyczno-mechaniczne skał węglanowych dewonu Gór Świętokrzyskich, Biul. Inst. Geol., 1980.
• [17] PESZAT C. (red. nauk.), BROMOWICZ J., GUCIK S., MAGIERA J., MOROZ-KOPCZYŃSKA M., NOWAK T. W., Piaskowce karpackie, ich znaczenie surowcowe i perspektywy wykorzystania, Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 2/2, 1976.
• [18] SMOLEŃSKA A., Zagadnienia struktur i genezy wapieni z Zalesiaków, Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 9/3, 1983.