Metodyka analiz tras rowerowych w zróżnicowanej strukturze sieciowej

• Autorzy: Packa A. , Lewandowicz E.

Warianty tytułu

EN

Methods of analysis of bike routes in a diversifield network structure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W krajach Europy Zachodniej miejska komunikacja rowerowa jest bardzo popularnym środkiem transportu. Również w Polsce w ostatnich latach znajduje coraz więcej zwolenników. W miastach polskich ścieżki rowerowe zaczynają się już wpisywać w krajobraz miejski. Przykładem rozwiązań mogą być ścieżki rowerowe Krakowa (Młynówka Królewska), czy trasa nadmorska w Trójmieście (Gdańsk-Sopot-Gdynia-Puck). Wykorzystywane są głównie przez mieszkańców w celach rekreacyjnych. Nowo zbudowane, czy modernizowane ścieżki rowerowe, nie spełniają wszystkich oczekiwań rowerzystów, którzy chcieliby korzystać z tego środka transportu na co dzień. Istniejące odcinki ścieżek rowerowych nie tworzą spójnej sieci. Przykładem niech będzie wizualizacja istniejących ścieżek rowerowych w mieście Olsztynie (rys. 3), które budowane były głównie przy modernizacji dróg. W ostatnich latach tworzone i modernizowane były różne koncepcje budowy sieci tras rowerowych (UM, 2001; 2003; www1, 2009), ale nie przystąpiono do ich realizacji. Na dzień dzisiejszy, niespójna sieć ścieżek rowerowych wymusza na ich użytkownikach dokonywania wyborów tras dojazdów, z uwzględnieniem także odcinków dróg miejskich i chodników. Niedoświadczony rowerzysta, korzystając z roweru jako środka transportu, w oparciu o znajomość miasta, wybiera trasę najczęściej najkrótszą lub najbardziej mu znaną, która nie zawsze jest trasą bezpieczną. Dokonując złego wyboru trasy, rowerzysta może powodować duże zagrożenie życia swojego i innych uczestników ruchu (Hyła, 1996; Krystek i in., 2006). Statystyki zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów są alarmujące. W Olsztynie (www2, 2009) odnotowuje się średnio 46 zdarzeń rocznie, wskaźnik zdarzeń na 10 000 mieszkańców wynosi 2,7. Celem prezentowanej w artykule pracy było opracowanie metodyki budowy matematycznego modelu sieci tras rowerowych. Założono, że zbudowany model powinien być wykorzystywany w celu dokonywania wyboru trasy rowerowej z uwzględnieniem jej cech związanych z: bezpieczeństwem, atrakcyjnością, spójnością, najkrótszą odległością, czasem przejazdu itp. W oparciu o przyjęte założenia, zbudowano testowy model sieci tras rowerowych między dwoma osiedlami Olsztyna. Pozwolił on na wykonanie analiz i przedstawienie wyników.

EN

In many Polish cities bike routes became an inherent part of municipal infrastructure (Kraków, Gdańsk, Warsaw) and they are more and more used by the inhabitants in their everyday communication. In spite of growing outlays on their construction, the bike routes do not represent yet a coherent network structure. People using bikes as means of transportations not always can translocate only on bike routes. They have to use municipal roads and join car traffic or ride on sidewalks designed only for pedestrians. When riding on a bike they take decisions concerning the choice of the route: safe, short, nice and attractive. The choice of the route depends on the priorities and the character of the participant. Not always his choice is right, statistics register a large number of road accidents with the participation of bikers. The work presented in the paper goes out to meet bike users halfway. Its aim is to present methods to build GIS applications permitting to choose bike routes meeting different requirements. We indicate the possibility to visualize bike routes with the use of navigation devices GNSS and geoportals. On the example of registered bike routes, we present the construction process of a geometric model of bike routes with GIS tools based of presented graph theory. Homogeneous elements of routes were distinguished: sections, hubs and they were described by parameters taking into account the length, average travel time and features connected with safety, coherence, attractiveness. These features were converted into numerical values according to the classification adopted. In effect, mathematical record of the network structure of bike routes was obtained in the form of a graph with feature functions. In the practical part, the elaborated method of describing bike routes was verified by means of multivariant and multi-dimension analysis in search of access routes between two selected places in the city. The results presented on the test example indicate that the safest route requires 30% more time than the shortest route. Thus, we realize that bike communication in not homogenous network structure is the means of transportation requiring very reasonable utilization. Making the choice of the route we should take into account its parameters and particularly safety.

Słowa kluczowe

PL

komunikacja rowerowa; wielowariantowe analizy sieciowe; nawigacja

EN

bike communication; multi-variant network analysis; navigation

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 8, z. 6
• Strony: 101--107
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Packa A.

autor

Lewandowicz E.

• Warszawskie Przedsiębiorstwo Geodezyjne,

Bibliografia

• 1. Autodesk, 2009: Podręcznik użytkownika. Aplikacja AutoCAD Map 3D 2009. 2008. Autodesk, Inc., San Rafael, United State of America.
• 2. Gould R., 1988: Graph theory. The Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc., Menlo Park, California, United State of America.
• 3. Hyła M., 1996: Miasta dla rowerów nie dla samochodów! Wydawnictwo Zielone Brygady, Kraków.
• 4. Krystek R., Budzyński M., Jamroz K., Michalski L., Oskarbski J., Kastner J., Kustra W., Romanowska M., Oskarbska I., Witkowska M., 2006: GAMBIT Olsztyński miejski program bezpieczeństwa ruchu drogowego. Część I diagnoza stanu i systemu BRD. Fundacja Rozwoju Inżynierii Lądowej, Gdańsk.
• 5. Kulikowski J.L., 1986: Zarys teorii grafów. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• 6. Lewandowicz A., 2009: Analiza tras rowerowych z Pieczewa do Kortowa. Praca magisterska, UWM w Olsztynie, Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji.
• 7. Misra P., Enge P., 2006: Global Positioning System. Signals, measurements, and performance. Ganga-Jamuna Press, Lincoln, Massachusetts.
• 8. NMEA, 2005: NMEA Reference Manual, User Manual-V2. SIRF Technology, Inc., San Jose, United State of America.
• 9. PKE, 1999: Postaw na rower . podręcznik projektowania przyjaznej dla rowerów infrastruktury. Polski Klub Ekologiczny, Kraków.
• 10. Strahl D., 1998: Taksonomia struktur w badaniach regionalnych. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław.
• 11. UM, 2001: Ściezki rowerowe. Olsztyn . Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Opracowanie Wydziału Strategii i Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta. Olsztyn, Mapa nr 6.
• 12. UM, 2003: Olsztyn miastem rowerów, ścieżki rowerowe w mieście. Opracowanie Wydziału Strategii i Rozwoju Miasta Urzędu Miasta. Olsztyn.
• 13. Wilson G.J., 2000: Wprowadzenie do teorii gafów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 14. www1, 2009: http://www.olsztyn.zm.org.pl/download/olsztyn/ols-prezentacja-cz1.pdf
• 15. www2, 2009: http://www.olsztyn.zm.org.pl/?a=olsztyn-zdarzenia_2006_2008
• 16. www3, 2010: http://www.zm.org.pl/?a=dekalog_projektowania
• 17. www4, 2010: http://maps.geoportal.gov.pl
• 18. www5, 2010: http://maps.google.com/maps