Weather conditions as a factor favouring the increase of tick - borne diseases prevalence in Poland

• Autorzy: Ustrnul Z. , Stefanoff P. , Czekierda D.

Warianty tytułu

PL

Warunki pogodowe jako jeden z czynników rozwoju chorób odkleszczowych w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Tick-borne diseases are a severe public heath problem in Poland, which is increasingly recognized in recent years. The present analysis focuses on tick-borne encephalitis (TBE), for which data are available from Poland for a relatively long period, and is a potentially lifethreatening problem. The spatial distribution of TBE cases is described, and temporal variability during the period 1993.2006 is assessed. Most of TBE cases are reported from the North- Eastern part of Poland, although the quality of surveillance data collected in different parts of the country is not uniform. The highest number of cases was reported in 1999, and the lowest in 2003. The association of meteorological factors on TBE incidence is assessed, including air temperature parameters, precipitation, and snow cover. Analyses were attempted using seasonal, decadal, and daily meteorological measurements. Preliminary results have confirmed a statistically significant relationship between air temperature and occurrence of TBE cases. The relationship with other factors is quite probable, but confirmation requires more comprehensive data on tick-borne diseases and multivariate analysis will be necessary. The final multivariate model should include not only meteorological conditions, but also information on the environment and human behaviour.

PL

W pracy przedstawiono zagadnienie chorób odkleszczowych, które stanowią poważny problem w Polsce, zwłaszcza w ostatnich latach. Szczególną uwagę poświęcono kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM), które na obszarze Polski jest stosunkowo długo monitorowane i jednocze.nie bardzo niebezpieczne dla człowieka. Omówiono zróżnicowanie przestrzenne zachorowań na KZM z uwzględnieniem powiatów i gmin, a także zwrócono uwagę na zmienność w rozpatrywanym wieloleciu 1993-2006. Dane jednoznacznie wskazały, że największa liczba zachorowań notowana jest w północno-wschodniej Polsce, choć autorzy zwracają uwagę na wątpliwości co do jednorodności uzyskanych danych. W wieloleciu zanotowano znaczne różnice w liczbie zachorowań. Najmniej wystąpiło ich w 1999 roku, najwięcej w 2003. W pracy zwrócono uwagę na wpływ warunków meteorologicznych na liczbę zachorowań na KZM. Uwzględniono kilka elementów meteorologicznych, w tym: temperaturę powietrza z różnymi jej charakterystykami, opad atmosferyczny, pokrywę śnieżną. Wykonano analizy oparte na danych sezonowych, dekadowych oraz dobowych. Wstępne wyniki potwierdziły istotnie statystyczny związek pomiędzy temperaturą powietrza a zachorowaniami. Wpływ innych elementów jest prawdopodobny, ale wymaga on szczegółowych badań na bogatszym materiale badawczym i przy zastosowaniu analizy wieloczynnikowej. Powinna ona obejmować nie tylko warunki meteorologiczne, ale również inne dane o środowisku i człowieku.

Słowa kluczowe

EN

spatial analysis; climate and weather; GIS; tick borne discases; Poland

PL

analiza przestrzenna; klimat i pogoda; GIS; choroby odkleszczowe; Polska

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 6, z. 2
• Strony: 113--120
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Ustrnul Z.

autor

Stefanoff P.

autor

Czekierda D.

• Jagiellonian University, National Institute of Public Health, Institute of Meteorology and Water Management, Poland

Bibliografia

• Dumpis U., Crook D., Oksi J., 1999: Tick-borne encephalitis, Clin Infect Dis, 28(4), 882-890.
• Randolph S.E., 2001: The shifting landscape of tick-borne zoonoses: tick-borne encephalitis and Lyme borreliosis in Europe, Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci., 356, 1045-1056.
• Randolph S.E., Miklisova D., Lysy J., Rogers D.J., Labuda M., 1999: Incidence from coincidence: patterns of tick infestation on rodents facilitate transmission of tick-borne encephalitis virus. Parasitology, 118, 177-186.
• Stańczak J., Gabre R.M., Kruminis-Lozowska W., Racewicz M., Kubica-Biernat B., 2004: Ixodes ricinus as a vector of Borrelia burgdorferi sensu lato, Anaplasma phagocytophilum and Babesia microti in urban and suburban forests, Ann Agric Environ Med., 11, 109-114.
• Sumilo D., Asokliene L., Bormane A., Vasilenko V., Golovljova I., Randolph S.E., 2007: Climate change cannot explain the upsurge of tick-borne encephalitis in the Baltics, PLoS ONE 2(6): e500. doi:10.1371/journal. pone.0000500.
• The Use of Geographic Information Systems in Climatology and Meteorology, 2008: (eds.) Tveito O.E., Wegehenkel M., Van der Wel F., Dobesch H., EUR 23461, COST Action 719 . Earth System Science and Environmental Management, Brussels.
• Ustrnul Z., Czekierda D., 2006: Metody analizy przestrzenno-czasowej w badaniach klimatologicznych (na przykładzie Polski), Roczniki Geomatyki, t. 4, z. 2, 147-156.