Organizacja fraktalna - społeczeństwo w skali mikro, czyli znana niewiadoma.

• Autorzy: Martan J. , Lehkunów L.

Warianty tytułu

EN

Fractal organization - the micro scale society or familiar unknown.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Organizacja fraktalna nie jest całkowicie nowym bytem w teorii organizacji i zarządzania. Pojęcie organizacji fraktalnej wprowadził H. J. Warnecke wymieniając trzy jej zasadnicze cechy: samoorganizację, samopodobieństwo, witalność [14]. Organizacja fraktalna to idea spajająca kilka już istniejących koncepcji w obszarze nauki teorii organizacji i zarządzania. T. Kotarbiński definiując pojęcie organizacji, zaproponował następującą formułę: "Organizacja to pewien rodzaj całości ze względu na stosunek do niej własnych elementów, mianowicie taka całość, której wszystkie składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości" [9]. H. Leavitt przedstawił model organizacji oparty na czterech zasadniczych elementach: celach, strukturze, ludziach i technologii [9]. W zakresie stanowienia celów organizacja fraktalna wykorzystuje dorobek techniki zarządzania przez cele, w zakresie struktury fizycznej - zarządzania procesami, w zakresie struktury społecznej - koncepcji pracy opartej na autonomicznych zespołach, w zakresie technologii - zarządzanie wiedzą. Wszystkie wyżej wymienione części składowe organizacji zorientowane są obecnie na człowieka, jako czynnik przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa [7]. Człowiek jest kluczowym zasobem organizacji, ponieważ to jego wiedza, dążenia i możliwości determinują dziś powodzenie bądź klęskę organizacji. Ludzie jednak nie funkcjonują w pojedynkę. Proces uelastyczniania struktur organizacyjnych, odchodzenie od wysokiej specjalizacji każdego pracownika, któremu jasno zdefiniowano zadania i sposoby ich realizacji, jest procesem trwającym od kilkudziesięciu lat. Wymaga tego burzliwe otoczenie organizacji. Obecnie przedsiębiorstwa dążą do decentralizacji swoich struktur, budowy ich w oparciu o zespoły posiadające autonomie i prawo do stanowienia o sobie (organizowania się).

EN

The article presents basic features of fractal organization, pointing to its similarity to the way in which civic society is organized. Note of the consolidating character of fractal organization has been taken. The advantage of fractal organization over hierarchical order of relation has been specified: easier crisis resolution, more efficient knowledge creation, better abilities to adaptation.

Słowa kluczowe

PL

organizacja fraktalna; społeczeństwo samorządne; samoorganizacja; samopodobieństwo; witalność

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Organizacji i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 79, nr 21
• Strony: 83--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Martan J.

autor

Lehkunów L.

• Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• [1] Binsztok A., Modele organizacji fraktalnej, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław 2003, s. 24-26, 130-137.
• [2] Bogdanienko J., Zarys koncepcji, metod i problemów zarządzania, Dom Organizatora TNOiK, Toruń 2002,s. 71-105.
• [3] Crozier M., Friedberg E., Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, PWE, Warszawa 1982.
• [4] Czerniachowicz B., Organizacja ucząca się a organizacja inteligentna, http://mikro.univ.szczecin.pl/bp/index.php?a=f4f3.
• [5] Fryczyńska M., Organizacja wiedzy - jaka nas czeka przyszłość zarządzania kapitałem ludzkim?, http://www.strategic.izinfo.pl/biblioteka/artykul.htm?s=l&id=4365.
• [6] Klonowski Z., Systemy informatyczne zarządzania wirtualnymi organizacjami gospodarczymi, w: Przedsiębiorstwo przyszłości, red. W. M. Grudzewski, I. K. Hejduk, Difin, Warszawa 2002, s. 191-199.
• [7] Kożuch B., Plawgo B., Zarządzanie wiedzy a polityka personalna firmy, W: Przedsiębiorstwo na przełomie wieków, red. B. Godziszewski , M. Haffer, M.J. Stankiewicz, UMK w Toruniu, Toruń 2001, s. 383-393.
• [8] Mikuła B., Pietruszka-Ortyl A., Potocki A., Zarządzanie przedsiębiorstwem XXI wieku. Wybrane koncepcje i metody, Difin, Warszawa 2002, s. 23-28.
• [9] Oseka M., Wypijewski J., Innowacyjność przedsiębiorstw. Ekonomiczne i organizacyjne determinanty., PWN, Warszawa 1985, s. 48-49.
• [10] Peitgen H.O., Juergens H., Saupe D., Granice chaosu. Fraktale. PWN, Warszawa 1995, t.2., s. 19-78.
• [11] Perechuda K., Binsztok A., Instrumenty zarządzania we współczesnym przedsiębiorstwie. w: Zeszyty naukowe, red. K. Zimniewicz, AE, Poznari 2003, s. 213-218.
• [12] Pipes R., Rosiak D., Kompleks imperium - pytania o Rosję, w: Rzeczpospolita, nr 111 z dnia 13.05.2006, dodatek Plus-minus.
• [13] Robbins S. P., Decenzo D.A., Podstawy zarządzania, PWE, Warszawa 2002, s. 248-255.
• [14] Warnecke H. J., Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne, PWN, Warszawa 1999.