Zmienność zawartości dwutlenku węgla w górnokarbońskiej serii węglonośnej niecki noworudzkiej (Dolny Śląsk, Polska)

• Autorzy: Gogolewska A. , Winiarska A.

Warianty tytułu

EN

Variability of carbon dioxide content distribution within the upper carboniferous coal-bearing strata in the Nowa Ruda coal basin (Lower Silesia, Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niecka noworudzka położona jest w południowo-zachodniej Polsce w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym. W górnokarbońskiej serii węglonośnej niecki występują znaczne ilości gazów, głównie metanu i dwutlenku węgla. Koncentracja tych gazów oraz ich przestrzenny rozkład w złożu zmieniają się w szerokim zakresie w obrębie całej niecki. Na podstawie analizy przebiegu izolinii względnej zawartości dwutlenku węgla w całkowitej objętości gazu złożowego w powiązaniu z budową geologiczną i tektoniką złoża oraz genezą gazu określono wpływ tych czynników na zmienność koncentracji dwutlenku węgla w złożu.

EN

The Nowa Ruda coal basin is located in the SE part of the Lower Silesian coal basin. Significant amounts of gases mainly methane and carbon dioxide occur within the Upper Carboniferous coal-bearing strata of the basin. Concentrations and spatial distribution of these gases vary widely within the whole basin. The variability of the carbon dioxide content in coal seams is connected with geological structure an tectonics of the deposit as well as with the gas origin. Contours of carbon dioxide content in total volume of gases were used to characterize the gas distribution within the deposit.

Słowa kluczowe

PL

złożowy dwutlenek węgla; gazonośność; węgiel kamienny; gazy złożowe

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 106, nr 30
• Strony: 73--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys.

Twórcy

autor

Gogolewska A.

• Politechnika Wrocławska, Instytut Górnictwa, 50-051 Wrocław, pl. Teatralny 2

autor

Winiarska A.

• Absolwentka Wydziału Górniczego Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] AUGUSTYNIAK K., GROCHOLSKI A., Atlas geologiczny Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego, Inst. Geol., Warszawa, 1970.
• [2] CIS J., Wyrzuty gazów i skał w Dolnośląskim Zagłębiu Węgla Kamiennego, Katowice, Wyd. Śląsk, 1971.
• [3] DZIEDZIC K., Sedymentacja i paleogeografia utworów górnokarbońskich w niecce śródsudeckiej, Geol. Sudetica, 1971.
• [4] DOWGIAŁŁO J., Pochodzenie dwutlenku węgla w szczawach Karpat i Sudetów na obszarze Polski, Biul. Inst. Geol., 1978, 312.
• [5] ETTINGER I. L., Chemia fizyczna gazonośnego pokładu węglowego, Moskwa, Nauka, 1981.
• [6] GRĘBSKI J., KOZŁOWSKI B., Odmetanowanie górotworu w kopalniach, Katowice, Wyd. Śląsk, 1982.
• [7] HAŁAS A., Skład izotopowy węgla, w: W. Żuk (red.): Spektrometria mas i elektromagnetyczna separacja izotopów, Warszawa, PWN, 1980.
• [8] KOTARBA M., Geochemiczne kryteria genezy gazów akumulowanych w serii węglonośnej górnego karbonu niecki wałbrzyskiej, Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 1988, z. 4.
• [9] KOTARBA M., Isotopic geochemistry and habitat of the natural gases from the Upper Carboniferous Żacler coal bearing formation in the Nowa Ruda coal district (Lower Silesia, Poland), Org. Geochem., 1990, 16.
• [10] KOTAS A., PORZYCKI J., Pozycja geologiczna i główne cechy karbońskich zagłębi węglowych Polski, Przegl. Geol., 1984, 22.
• [11] KRZOSKA T., Warunki doprowadzania i migracji dwutlenku węgla a potencjalne zagrożenie wyrzutami CO2, węgla i skał w Zagłębiu Wałbrzyskim, Przegl. Górn., 1970, 26.
• [12] KRZOSKA T., Warunki geologiczne doprowadzania i migracji dwutlenku węgla w synklinie sobięcińskiej (Dolnośląskie Zagłębie Węglowe), Zesz. Nauk. Pol. Śl., z. 140, s. Górnictwo, 1987.
• [13] OBERC J., Główna sudecka dyslokacja diagonalna i jej znaczenie dla stanowiska synklinoriów waryscyjsko-laramijskich, Kwart. Geol., 1964.
• [14] OBERC J., Budowa geologiczna Polski, t. IV. Tektonika, cz. 2. Sudety i obszary przylegle, Warszawa, Wyd. Geol., 1972.
• [15] OBERC J., Rola bloków litosfery i ruchy przesuwcze w przedmolasowym rozwoju waryscydów na brzegu Masywu Czeskiego, Przegl. Geol., 1987.
• [16] SMITH J. W., RIGBY D., The stable isotope geochemistry of Australian coals, Org. Geochem., 1982.
• [17] SMITH J., RIGBY D., An isotopic study of hydrocarbon generation processes, Org. Geochem., 1985.
• [18] SUCHODOLSKI Z., Warunki geologiczne występowania dwutlenku węgla w Wałbrzyskim Rejonie Węglowym, Prace Głównego Instytutu Górnictwa, 1957, 191.
• [19] SUCHODOLSKI Z., Związek między strefami zaburzonymi w pokładach węgla z występowaniem wyrzutów CO2 i skał w rejonie wałbrzyskim, Arch. Górn., 1966.
• [20] SUCHODOLSKI Z., Warunki geologiczne występowania wyrzutów gazów i skał w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym, w: Mater. Konf. Nauk. Tech. „Badania naukowo-techniczne mineralnych surowców karbonu Zagłębia Górno i Dolnośląskiego oraz ich praktyczne wyniki”, NOT, Gliwice, 1969.
• [21] TARNOWSKI J., Gazonośność warstw żaclerskich części wałbrzyskiej Dolnośląskiej Niecki Węglowej, w: K. Szewczyk et al. (red.), Zbiór referatów III Symp. Kierunki zwalczania zagrożeń wyrzutami gazów i skał w kopalniach Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego, Walbrzych-Sobótka,1986.