Radon w powietrzu jaskiń i innych podziemnych obiektów turystycznych

• Autorzy: Przylibski T.A.

Warianty tytułu

EN

Radon in the air of caves and other underground tourist structures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Radon gromadzi się we wszelkich podziemnych próżniach, a często jego koncentracje w powietrzu różnych obiektów podziemnych sięgają kilkuset kBq/m3. Największą rolę w dostarczaniu radonu do takich obiektów odgrywają otwarte szczeliny, uskoki i spękania skal najbliższego otoczenia obiektu. Istotna jest także zawartość macierzystego dla 222Rn, nuklidu 226Ra w tych skalach. O zmianach stężeń radonu w takim obiekcie, tak w czasie, jak i w przestrzeni decyduje przede wszystkim proces wentylacji. Jeśli jest on intensywny wahania stężeń radonu są nieregularne, a ich wartości z reguły niskie. W przypadku słabej wymiany powietrza z atmosferą występują okresowo wysokie koncentracje radonu oraz ich sezonowe zmiany. W okresie cieplejszym roku występują stężenia najwyższe, natomiast stężenia minimalne notowane są zimą. Wobec niewielkiej liczby podziemnych obiektów turystycznych w Polsce objętych badaniami występowania w ich powietrzu radonu wydaje się koniecznym prowadzenie dalszych badań w tym kierunku. Wynikiem tych prac powinny być także propozycje regulacji prawnych dotyczących narażenia radiacyjnego pracowników takich obiektów, podobnie jak to ma miejsce w innych państwach, zgodnie z wytycznymi organizacji międzynarodowych.

EN

Radon accumulates in all kinds of underground vacuums and its concentrations in the air of various underground formations can reach several hundred kBq/m3. The most important role in supplying radon to such formations is played by open fissures, faults and cracks in the rocks in the closest neighbourhood of such structures. What is also vital is the content of 222Rn parent nuclide, 226Ra, in these rocks. Temporal and spatial changes in radon concentrations in such structures are determined most of all by the ventilation process. If it is intensive, the oscillations in radon concentrations are irregular, and their values are usually low. In the case of weak air exchange with the atmosphere, one can observe periodically high radon concentrations and their seasonal changes. The highest concentrations occur in the warmer season of the year, and the minimum concentrations are recorded in winter. As only a few underground tourist structures in Poland are currently examined for the occurrence of radon in their air, it seems necessary to conduct further research in this direction. These investigations should also result in proposing legal regulations concerning the radiation exposure of people employed in such formations, likewise it is done in other countries, according to the directives of the international organisations.

Słowa kluczowe

PL

radon; rad; jaskinie; sztolnie; podziemia; podziemne obiekty turystyczne; wentylacja; promieniowanie jonizujące; narażenie radiacyjne

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 102, nr 29
• Strony: 167--179
• Opis fizyczny: Bibliogr. 56 poz.

Twórcy

autor

Przylibski T.A.

• Politechnika Wrocławska, Instytut Górnictwa, 50-051 Wrocław, pl. Teatralny 2